ChQuyenHoangTruong

VÛ-H»u-San xin gi§i-thiŒu bài:

VÃn-ñŠ Chû-QuyŠn ñÓi v§i hai QuÀn-ñäo Hoàng-Sa và TrÜ©ng-Sa:

Vài NhÆn-Xét VŠ LÆp LuÆn Cûa hai chính-phû B¡c-Kinh và ñài-Loan

Tå-quÓc-TuÃn

Cu¶c tranh-chÃp vŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa Çã kéo dài hÖn bÓn chøc næm rÒi. Ngoåi trØ trÆn Çøng-Ç¶ l§n gi»a häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa và häi-quân Trung-C¶ng tåi quÀn-Çäo Hoàng-sa ngày 19 và 20 tháng 1 næm 1974, trong Çó Trung-C¶ng v§i m¶t l¿c-lÜ®ng l§n hÖn låi không bÎ phân-tán cÛng nhÜ suy-y‰u vì n¶i-chi‰n nên Çã cÜ«ng-chi‰m ÇÜ®c quÀn-Çäo này, và m¶t trÆn n° súng nhÕ ngày 14.3.1988 tåi vùng quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa gi»a häi-quân cûa hai nÜ§c c¶ng-sän ViŒt-nam và Trung-hoa, phÀn nhiŠu s¿ tranh-chÃp ÇŠu diÍn ra dÜ§i hình-thÙc tranh-biŒn qua các l©i tuyên-bÓ, thông-cáo, væn-thÜ hay båch-thÜ cûa các chính-phû ViŒt-nam và Trung-hoa thu¶c cä hai phe quÓc-gia và c¶ng-sän. Ngoài ra, còn có nhiŠu bài báo, biên-khäo hay sách vi‰t vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cûa m¶t sÓ h†c-giä, nhà væn, nhà báo hai bên n»a.

ñ‹ biŒn-minh hành-Ç¶ng xâm-læng cûa mình næm 1974 trái v§i tinh-thÀn cûa bän Hi‰n-chÜÖng Liên-hiŒp-quÓc mà Trung-C¶ng tØ khi gia-nhÆp vào tháng 10 næm 1971 Çã cam-k‰t tôn-tr†ng và bäo-vŒ, Trung-C¶ng Çã nåi c§ hai quÀn-Çäo Hoàng-sa (hay là Tây-sa trong tØ-ng» Trung-hoa) và TrÜ©ng-sa (Trung-hoa g†i là Nam-sa) vÓn tØ lâu là m¶t phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc nhÜng Çã bÎ NhÆt-bän xâm-chi‰m trong Th‰-chi‰n II và Çã ÇÜ®c chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc thu hÒi låi næm 1946, sau khi trÆn chi‰n này chÃm dÙt. Trung-hoa Dân-quÓc cÛng Çã phø-h†a s¿ biŒn-minh này. Các luÆn-cÙ cûa Trung-C¶ng còn ÇÜ®c nhiŠu tài-liŒu ngoåi-quÓc nh¡c Çi nh¡c låi.

Trong bài này chúng tôi së ÇÜa ra nh»ng nhÆn-xét vŠ các luÆn-cÙ cûa các gi§i trong chính-phû Trung-hoa, quÓc-gia lÅn c¶ng-sän, Çã cÓ-g¡ng chÙng-minh chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa. Tuy các phe tranh-chÃp gÒm có ViŒt-nam (trÜ§c là ViŒt-nam C¶ng-hòa, sau là C¶ng-hòa Xã-h¶i Chû-nghïa ViŒt-nam), Trung-quÓc (cä Trung-hoa Dân-quÓc lÅn Trung-hoa Nhân-dân C¶ng-hòa-quÓc), Phi-luÆt-tân, và gÀn Çây låi còn thêm cä Mã-lai-á, Brunei, v.v..., nhÜng hai phe tranh-chÃp chính là ViŒt-nam và Trung-hoa. Chúng tôi không nghiên-cÙu luÆn-cÙ cûa ViŒt-nam vì nhiŠu ngÜ©i Çã làm viŒc này rÒi, Trái låi, chúng tôi chÌ cÙu-xét luÆn-cÙ cûa Trung-quÓc thôi, vì ngoài lš-do Trung-quÓc là m¶t trong hai phe tranh-chÃp chính ra mà còn vì lš-do là dù là quÓc-gia hay c¶ng-sän, Trung-quÓc vÅn có m¶t änh-hÜªng và m¶t th‰-l¿c quan-tr†ng tåi ñông-nam Á-châu.

M¥t khác, chúng tôi cÛng gi§i-hån th©i-gian nghiên-cÙu vào tØ sau trÆn Th‰-chi‰n thÙ II trª låi Çây thôi, không ÇŠ-cÆp t§i th©i-gian trÜ§c Çó. ChÌ tØ khi vÃn-ÇŠ Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa ÇÜ®c ÇŠ-cÆp t§i trong m¶t hiŒp-Ü§c quÓc-t‰, Hoà-Ü§c C¿u-kim-SÖn kš ngày 8 tháng 9 næm 1951, nhÃt là tØ khi ngÜ©i ta tìm thÃy có nhiŠu túi dÀu rÃt quan-tr†ng ª trong vùng này, s¿ tranh-chÃp chû-quyŠn m§i trª nên ngày m¶t månh. Thêm vào Çó là bi‰n-cÓ ñäng C¶ng-sän Trung-quÓc n¡m ÇÜ®c chính-quyŠn ª Hoa-løc ngày 1.10.1949, Çã làm sôi-Ç¶ng chính-trÜ©ng quÓc-t‰, nhÃt là ª vùng ñông-Á và ñông-nam Á-châu, tØ thÆp-niên 1950 trª Çi.

Sau h‰t, bài này chÌ cÙu-xét các luÆn-cÙ chính-thÙc cûa cä hai chính-phû Trung-C¶ng và ñài-loan thôi. LuÆn-cÙ cûa các nhân-vÆt hay cÖ-quan ngoài chính-quyŠn së là ÇÓi-tÜ®ng cûa m¶t bài nghiên-cÙu khác.

Các tài-liŒu sº-døng trong bài này n‰u là cûa chính-phû ÇŠu phát-xuÃt tØ B¡c-kinh hay ñài-b¡c. N‰u có nguyên-bän Hoa-væn thì chúng tôi dùng làm tài-liŒu chính; n‰u không, chúng tôi dùng bän dÎch Anh-ng» cÛng cûa hai chính-phû Çó. Trong trÜ©ng-h®p không có hai loåi tài-liŒu này, chúng tôi cæn-cÙ vào bän dÎch Anh-ng» cûa nhiŠu nguÒn khác, nhÃt là cûa Tòa T°ng Lãnh-s¿ Hoa-kÿ tåi HÜÖng-cäng (nhÜ các nhà nghiên-cÙu các vÃn-ÇŠ Hoa-løc Çã dùng trÜ§c næm 1971) hay cûa các Çài phát-thanh Hoa-kÿ, Anh-quÓc, v.v...

Vì sº-døng các tài-liŒu thu¶c nhiŠu loåi khác nhau nhÜ vÆy nên không có s¿ thuÀn-nhÃt trong viŒc ghi chép nhiŠu ÇÎa-danh và Ç¥c-biŒt là nhân-danh Trung-hoa. Chúng tôi cÓ-g¡ng ghi các tØ Çó b¢ng ViŒt-ng». Tuy nhiên khi không bi‰t rõ m¶t tØ vi‰t b¢ng Hoa-ng» nhÜ th‰ nào, chúng tôi së không ghi b¢ng ViŒt-ng» vì s® có th‹ ghi sai và b¡t-bu¶c gi» låi lÓi ghi âm trong tài-liŒu mà chúng tôi dùng. LÓi ghi âm này có khi là b¢ng pinyin (phan-âm) ÇÜ®c dùng ª Hoa-løc hay trong các tài-liŒu cûa các ngÜ©i hay cÖ-quan ngoåi-quÓc biên-soån tØ thÆp-niên 1980 trª Çi, ho¥c b¢ng phÜÖng-pháp Wade-Giles hiŒn vÅn ÇÜ®c dùng trong phÀn l§n các tài-liŒu phát-xuÃt tØ ñài-loan ho¥c cûa các tác-giä thu¶c phe Trung-hoa Dân-quÓc cÛng nhÜ trong các tài-liŒu ngoåi-quÓc trÜ§c thÆp-niên 1980.

Ngoài ra, có m¶t sÓ danh-tØ riêng hay ÇÎa-danh mà ngÜ©i Trung-hoa dùng khác ngÜ©i ViŒt-nam. Trong tài-liŒu này, khi ÇÙng vŠ phÜÖng-diŒn Trung-quÓc, chúng tôi së dùng các tØ theo lÓi cûa ngÜ©i Hoa, còn khi ÇÙng vŠ phÜÖng-diŒn ViŒt-nam chúng tôi dùng các tØ theo ngÜ©i ViŒt.

Ch£ng hån ngÜ©i Hoa nói Tây-sa, Nam-sa, Nam-häi (hay Nam Trung-quÓc-häi), QuÓc-vø ViŒn (Trung-C¶ng), Hành-chính ViŒn (ñài-loan), v.v..., còn ngÜ©i ViŒt låi nói Hoàng-sa, TrÜ©ng-sa, ñông-häi (hay bi‹n ñông), Chính-phû...

NhÆn-xét vŠ các luÆn-cÙ

LuÆn-cÙ cûa các chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc (g†i t¡t là ñài-loan) và Trung-hoa Nhân-dân C¶ng-hòa-quÓc (tÙc Trung-C¶ng) thÜ©ng ÇÜ®c phát-bi‹u nh»ng khi có m¶t bi‰n-cÓ hay s¿ viŒc nào có liên-quan t§i vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

I. Phän-Ùng ÇÓi v§i l©i tuyên-bÓ cûa T°ng-thÓng Phi-luÆt-tân Quirino (1951)

Næm 1945 NhÆt-bän bÎ các nÜ§c ñÒng-minh Çánh båi ª Thái-bình-dÜÖng phäi ÇÀu-hàng. M¶t trong nh»ng viŒc nÜ§c này phäi làm khi ÇÀu hàng là tØ-bÕ các ÇÃt-Çai ª ngoåi-quÓc mà NhÆt-bän Çã chi‰m ÇÜ®c trong th©i-kÿ toàn-thÎnh cûa ch‰-Ç¶ quân-phiŒt, trong Çó có hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa. BÓn næm sau, ñäng C¶ng-sän Trung-quÓc chi‰m ÇÜ®c toàn-th‹ Hoa-løc và Trung-hoa Nhân-dân C¶ng-hòa-quÓc ra chào Ç©i ngày 1.10.1949, còn chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc phäi lánh nån sang ñài-loan. V§i hai bi‰n-cÓ tr†ng-Çåi này vÃn-ÇŠ tranh-chÃp chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa b¡t ÇÀu bÜ§c vào giai-Çoån m§i.

LÀn ÇÀu tiên Trung-C¶ng chính-thÙc lên ti‰ng vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo này là khi trong m¶t cu¶c h†p báo ª Manila ngày 17.5.1951 T°ng-thÓng Phi-luÆt-tân Quirino Çã tuyên-bÓ là vì quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa ª k‰-cÆn quÀn-Çäo Phi-luÆt-tân nên nó phäi thu¶c vŠ Phi-luÆt-tân. Hai ngày sau, ngày 19 tháng 5, B¡c-kinh Çã có phän-Ùng. Chính-phû Trung-C¶ng tuyên-bÓ nhÜ sau:

"L©i tuyên-truyŠn vô-lš cûa Chính-phû Phi-luÆt-tân ÇÓi v§i lãnh-th° cûa Trung-quÓc rõ-ràng là sän-phÄm chÌ-thÎ cûa Chính-phû Hoa-kÿ. B†n khiêu-khích Phi-luÆt-tân và nh»ng kÈ Hoa-kÿ ûng-h¶ chúng phäi bÕ ngay mÜu-ÇÒ måo-hi‹m Çó Çi, n‰u không thì hành-Ç¶ng này có th‹ ÇÜa t§i nh»ng hÆu-quä nghiêm-tr†ng. NÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa không bao gi© Ç‹ cho bÃt cÙ m¶t ngoåi-bang nào xâm-lÜ®c quÀn-Çäo Nam-sa hay bÃt cÙ ÇÃt-Çai nào khác thu¶c vŠ Trung-quÓc."(1) (1) ñŠ-cÆp t§i trong bài "Notes on the Nanwei and Sisha Islands," Çæng trong PEOPLE'S CHINA, B¡c-kinh, tÆp IV, sÓ 5, phø-trÜÖng ng. 1.9.1951, tr. 7.)

Tuy nhiên Trung-C¶ng chÌ nói qua-loa nhÜ vÆy thôi chÙ không ÇÜa ra ÇÜ®c m¶t b¢ng-chÙng nào, dù là lÎch-sº hay pháp-lš, cho thÃy TrÜ©ng-sa thu¶c quyŠn Trung-hoa làm chû. S¿ thi‰u-sót này kéo dài cho t§i hiŒn-tåi.

II. DÎp có Hoà-h¶i C¿u-kim-sÖn (1951)

ñ‰n ÇÀu tháng 9 næm 1951, theo l©i m©i cûa Chính-phû Hoa-kÿ, næm mÜÖi mÓt quÓc-gia trÜ§c kia Çã tØng tham-gia hay có liên-hŒ t§i cu¶c chi‰n chÓng xâm-læng NhÆt-bän tØ næm 1939 Ç‰n næm 1945 Çã tham-d¿ H¶i-nghÎ Hoà-bình nhóm h†p ª C¿u-kim-SÖn (Hoa-kÿ) Ç‹ thäo-luÆn vÃn-ÇŠ chÃm-dÙt tình-trång chi‰n-tranh và tái-lÆp bang-giao v§i NhÆt-bän. ñi‹m Çáng chú-š là cä hai phe QuÓc-gia và C¶ng-sän Trung-hoa ÇŠu không ÇÜ®c m©i tham-d¿ h¶i-nghÎ. Trong h¶i-nghÎ, vÃn-ÇŠ chính là thäo-luÆn bän d¿-thäo hòa-Ü§c do hai nÜ§c Anh và Hoa-kÿ ÇŠ-nghÎ ngày 12.7.1951. Ngày 8.9.1951, ngoåi-trØ Liên-sô và m¶t sÓ nÜ§c Çàn em, các nÜ§c tham-d¿ h¶i-nghÎ Çã kš hòa-Ü§c v§i NhÆt-bän(2) (2) Toàn væn bän Hòa-Ü§c C¿u-kim-sÖn Çæng trong: (a) UNITED NATIONS TREATY SERIES, tÆp 136, tr. 46 và ti‰p theo, và (b) AMERICAN FOREIGN POLICY, 1950-1955: BASIC DOCUMENTS do b¶ Ngoåi-giao Hoa-kÿ xuÃt-bän næm 1957, Ãn-bän sÓ 5446, tr. 425-439.).

Vì thÃy mình bÎ Hoa-kÿ gåt ra ngoài hoà-h¶i, các nhà lãnh-Çåo B¡c-kinh, ngay tØ cuÓi næm 1950, Çã có phän-Ùng. M¶t m¥t h† ra m¶t sÓ tuyên-bÓ chính-thÙc, m¥t khác h† cho phép Çæng các bài báo Ç‹ lên án viŒc không m©i Trung-C¶ng tham-d¿ hoà-h¶i và Ç‹ trình-bày quan-Çi‹m cûa B¡c-kinh vŠ m¶t sÓ vÃn-ÇŠ cÀn phäi ÇÜ®c thäo-luÆn, trong Çó có vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa. Vì gi§i-hån cûa ÇŠ-tài, ª Çây chúng ta chÌ xét t§i các luÆn-cÙ cûa chính-phû Trung-C¶ng ÇÓi v§i vÃn-ÇŠ chû-quyŠn này thôi.

Ngày 4.12.1950 Châu Ân-lai, lúc Çó là B¶-trÜªng Ngoåi-giao, trong bän tuyên-bÓ ÇÀu tiên cûa ch‰-Ç¶, Çã nêu ra cæn-bän chính Ç‹ kš m¶t hoà-Ü§c v§i NhÆt-bän:

"Bän Tuyên-cáo Cairo, ThÕa-Ü§c Yalta, bän Tuyên-ngôn Potsdam và các chính-sách cæn-bän ÇÓi v§i NhÆt-bän sau khi nÜ§c này ÇÀu hàng Çã ÇÜ®c các quÓc-gia trong Ñy-h¶i ViÍn-Çông thÕa-thuÆn và thông-qua ngày 19.6.1947 -- các væn-kiŒn quÓc-t‰ mà Chính-phû Hoa-kÿ Çã kš-két là cæn-bän chính cho m¶t hòa-Ü§c liên-h®p v§i NhÆt-bän."(3) (3) "Chou En-lai's Statement on the Peace Treaty with Japan," Çæng trong PEOPLE'S CHINA, tÆp II, sÓ 12, phø-trÜÖng ngày 16.12.1950, tr. 17 (vi‰t t¡t: Chou En-lai's Statement). NhÃn månh thêm.)

Châu Ân-lai còn nói thêm:

"Nhân-dân Trung-quÓc rÃt Ü§c muÓn s§m có m¶t hoà-Ü§c liên-h®p v§i NhÆt-bän cùng v§i các quÓc-gia ÇÒng-minh khác trong th©i-kÿ Th‰-chi‰n thÙ hai. Tuy nhiên cæn-bän cûa hoà-Ü§c phäi hoàn-toàn thích-h®p v§i bän Tuyên-cáo Cairo, ThÕa-Ü§c Yalta, bän Tuyên-ngôn Potsdam và các chính-sách cæn-bän ÇÓi v§i NhÆt-bän sau khi nÜ§c này ÇÀu hàng ÇÜ®c qui-ÇÎnh trong các væn-kiŒn này."(4) (4) Chou En-lai's Statement, tr. 19. NhÃn månh thêm.)

Tuy bän tuyên-bÓ trên cûa Trung-C¶ng không ÇŠ-cÆp Ç‰n vÃn-Çè chû-quyŠn ÇÓi v§i Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa mà chÌ ÇŠ-cÆp t§i các vÃn-ÇŠ khác, nhÜng vì nó Çã nêu ra quan-Çi‹m chính-y‰u cûa B¡c-kinh nên chúng ta cÀn phäi nghiên-cÙu kÏ nó cùng v§i bän tuyên-bÓ ngày 15.8.1951 là tuyên-bÓ chính-thÙc cûa B¡c-kinh vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa Ç‹ tìm hi‹u giá-trÎ các luÆn-cÙ cûa Trung-C¶ng.

Th¿c vÆy, khi nghiên-cÙu d¿-thäo hoà-Ü§c C¿u-kim-sÖn cûa Anh-MÏ gºi cho các quÓc-gia ÇÜ®c m©i tham-d¿ hoà-h¶i, Chính-phû Trung-C¶ng thÃy ÇiŠu 2 cûa bän d¿-thäo này không qui-ÇÎnh là hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa mà NhÆt-bän tØ-bÕ phäi dÜ®c trao cho quÓc-gia nào. Vì th‰ ngày 15.8.1951, sau khi ÇŠ-cÆp t§i quan-Çi‹m cûa Trung-C¶ng vŠ tØng vÃn-ÇŠ m¶t ÇÜ®c nêu trong bän d¿-thäo(5) (5) Bän Anh-ng» nhan-ÇŠ "Foreign Minsiter Chou En-lai's Statement on the U.S.-British Draft Peace Treaty with Japan," (vi‰t t¡t: Foreign Minister) Çæng trong (a) PEOPLE'S CHINA, tÆp IV, sÓ 5, phø-trÜÖng ngày 1.9.1951, tr. 3-6 (Chúng tôi trích-dÅn theo bän này); hay (b) bän tin Tân Hoa-xã sÓ 777, B¡c-kinh ngày 16.8.1951, tr. 75-78.), Châu Ân-lai Çã tuyên-bÓ:

"... D¿-thäo HiŒp-Ü§c qui-ÇÎnh là NhÆt-bän së tØ-bÕ m†i quyŠn ÇÓi v§i Çäo Nam-uy (Çäo Spratly) và quÀn-Çäo Tây-sa (quÀn-Çäo Paracel), nhÜng låi cÓ š không ÇŠ-cÆp t§i vÃn-ÇŠ tái-lÆp chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo này. Th¿c ra, cÛng nhÜ các quÀn-Çäo Nam-sa, quÀn-Çäo Trung-sa và quÀn-Çäo ñông-sa, quÀn-Çäo Tây-sa (quÀn-Çäo Paracel) và Çäo Nam-uy (Çäo Spratly) lúc nào cÛng là lãnh-th° cûa Trung-quÓc. Dù các Çäo này Çã có lúc bÎ NhÆt-bän chi‰m Çóng trong m¶t th©i-gian trong trÆn chi‰n-tranh xâm-læng do Ç‰-quÓc NhÆt-bän gây ra, sau khi NhÆt-bän ÇÀu hàng Chính-phû Trung-hoa Çã thu-hÒi nh»ng Çäo này.

"Chính-phû Nhân-dân Trung-ÜÖng nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa do Çó tuyên-bÓ: dù D¿-thäo HiŒp-Ü§c Anh-MÏ có chÙa Ç¿ng các ÇiŠu-khoän vŠ vÃn-ÇŠ này hay không và dù các ÇiŠu-khoän này có ÇÜ®c soån-thäo nhÜ th‰ nào, chû-quyŠn bÃt-khä xâm-phåm cûa nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa trên Çäo Nam-uy (Çäo Spratly) và quÀn-Çäo Tây-sa (quÀn-Çäo Paracel) së không vì th‰ mà bÎ änh-hÜªng."(6) (6) Foreign Minister, tr. 4. NhÃn månh thêm.)

H† Châu sau Çó k‰t-luÆn vÃn-ÇŠ này b¢ng cách phû-nhÆn giá-trÎ bÃt cÙ m¶t thÕa-Ü§c nào kš v§i NhÆt-bän mà không có s¿ tham-d¿ cûa B¡c-kinh:

"Chính-phû Nhân-dân Trung-ÜÖng nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa m¶t lÀn n»a tuyên-bÓ: N‰u không có s¿ tham-d¿ cûa nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa trong viŒc chuÄn-bÎ, soån-thäo và kš hòa-Ü§c v§i NhÆt-bän dù n¶i-dung và k‰t-quä m¶t hiŒp-Ü§c nhÜ vÆy có nhÜ th‰ nào, Chính-phû Nhân-dân Trung-ÜÖng cÛng coi hòa-Ü§c Ãy hoàn-toàn bÃt-h®p-pháp, và vì vÆy së vô-hiŒu."(7) (7) Foreign Minister, tr. 6.)

Tuy r¢ng l©i k‰t-luÆn này nh¢m chung toàn-th‹ hòa-Ü§c v§i NhÆt-bän, nó cÛng bao-trùm luôn cä vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

Trong bän tuyên-bÓ này chúng ta nhÆn thÃy có nh»ng Çi‹m Çáng chú-š sau:

ThÙ nhÃt, tuy tuyên-bÓ là Çäo Nam-uy và quÀn-Çäo Hoàng-sa lúc nào cÛng là lãnh-th° cûa Trung-quÓc, Châu Ân-lai låi không nêu ra m¶t chi-ti‰t nào Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i các Çäo này.

ñành r¢ng trong m¶t bän tuyên-bÓ chính-thÙc cûa chính-phû không th‹ nào k‹ h‰t m†i chi-ti‰t hay dÅn-chÙng, nhÜng ít nhÃt nó cÛng phäi nêu ra m¶t vài thí-dø cø-th‹ Ç‹ h‡-tr® l©i tuyên-bÓ và Ç‹ giúp ngÜ©i ngoåi-cu¶c có th‹ hi‹u rõ m¶t cách khách-quan hÖn nh»ng ÇiŠu ÇÜ®c trình-bày trong bän tuyên-bÓ. Làm th‰ nào ngÜ©i ngoåi-cu¶c có th‹ thông-cäm và ûng-h¶ l©i tuyên-bÓ n‰u nó không mang m¶t chi-ti‰t nào, dù là nhÕ nhÃt, Ç‹ giúp ngÜ©i ngoåi-cu¶c có th‹ ki‹m-chÙng tính-cách xác-th¿c và chân-th¿c cûa l©i tuyên-bÓ? N‰u tuyên-bÓ chÌ Ç‹ tuyên-bÓ thì l©i tuyên-bÓ rÃt y‰u. Chúng ta cÛng nên bi‰t r¢ng trong bän tuyên-bÓ này khi ÇŠ-cÆp Ç‰n các vÃn-ÇŠ khác h† Châu Çã nêu nhiŠu chi-ti‰t Ç‹ chÙng-minh hay biŒn-h¶.

Vì vÆy s¿ không dÅn-chÙng cûa Châu Ân-lai ÇÓi v§i vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa thÆt Çáng cho chúng ta phäi ngåc-nhiên và khi‰n chúng ta phäi t¿ hÕi phäi chæng vì bi‰t Trung-C¶ng quä không có m¶t cæn-bän nào v»ng-vàng, vŠ pháp-lš cÛng nhÜ vŠ lÎch-sº, Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn này nên Trung-C¶ng phäi bÕ không viŒn-dÅn chÙng-c§?

ThÙ hai, bän tuyên-bÓ này, cÛng nhÜ các bän tuyên-bÓ khác sau này cûa Trung-C¶ng, và cä cûa ñài-loan, Çã ÇŠ-cÆp t§i viŒc Chính-phû Trung-hoa thu-hÒi Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa sau khi NhÆt-bän ÇÀu hàng tháng 8 næm 1945.

M¶t câu hÕi ÇÜ®c Ç¥t ra: viŒc Chính-phû Trung-hoa (khi Çó là Trung-hoa Dân-quÓc) thu-hÒi hai quÀn-Çäo này có phäi là m¶t hành-vi h®p-pháp không?

Chúng ta bi‰t r¢ng næm 1938, trÜ§c khi xÄy ra trÆn Th‰-chi‰n thÙ II, NhÆt-bän Çã chi‰m Lâm-Çäo thu¶c quÀn-Çäo Hoàng-sa, nói là Ç‹ khai-thác thÜÖng-måi nhÜng th¿c ra chính là Ç‹ lÆp cæn-cÙ chi‰n-lÜ®c làm bàn Çåp tÃn-công vùng ñông-nam Á. Theo R. Serene thì "Næm 1938 NhÆt-bän mÜ®n c§ khai-thác thÜÖng-måi Çã chi‰m Lâm-Çäo Ç‹ bành-trÜ§ng s¿ ki‹m-soát t§i các Çäo Cam-tuyŠn và Linh-côn..."(8) (8) R. Serene, "Petite Histoire des Paracels," Çæng trong SUD-EST ASIATIQUE, Bruxelles, sÓ 19, th. 1/1951, tr. 38.). RÒi Ç‰n ngày 31.3.1939, B¶ Ngoåi-giao NhÆt-bän ra m¶t thông-cáo loan tin là ngày hôm trÜ§c, 30.3,

NhÆt-bän Çã quy‰t-ÇÎnh Ç¥t quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa du§i quyŠn ki‹m-soát cûa NhÆt-bän vì lš-do tåi Çây Çã thi‰u m¶t chính-quyŠn hành-chính ÇÎa-phÜÖng nên Çã làm thiŒt-håi Ç‰n quyŠn-l®i cûa NhÆt-bän(9) (9) Xem: (a) B.B., "Les Iles Spratlys," Çæng trong L'ASIE FRANCAISE, Paris, tÆp 39, sÓ 269, th. 4/1939, tr. 123; (b) Charles Rousseau, "Chine, France, Japon, Philippines et Vietnam -- Différend Concernant l'Appartenance des Iles Spratlys et Paracels," Çæng trong REVUE GENERALE DE DROIT INTERNATIONAL PUBLIC, Paris, næm thÙ 76, tÆp 76, sÓ 3, th. 7-9/1972, tr. 828.). Trong suÓt th©i-gian cûa trÆn Th‰-chi‰n thÙ II, NhÆt-bän Çã Çóng quân trên hai quÀn-Çäo này cho t§i khi ÇÀu hàng quân-Ç¶i ñÒng-minh.

Vào cuÓi næm 1943, trong lúc chi‰n-tranh Çang ª mÙc-Ç¶ ác-liŒt nhÃt thì các nhà lãnh-Çåo tÓi-cao cûa Hoa-kÿ, Anh và Trung-hoa Dân-quÓc Çã bí-mÆt g¥p nhau tåi Cairo, thû-Çô nÜ§c Ai-cÆp, tØ 23 Ç‰n 27 tháng 11(10) (10) Chi-ti‰t vŠ h¶i-nghÎ này và h¶i-nghÎ Tehran ÇÜ®c in trong tÆp THE FOREIGN RELATIONS OF THE UNITED STATES -- DIPLOMATIC PAPERS: THE CONFERENCES AT CAIRO AND TEHRAN, 1943, (vi‰t t¡t: FRUS Cairo-Tehran), Government Printing Office, Washington, D.C., 1961.) Ç‹ thäo-luÆn các chi‰n-lÜ®c tiêu-diŒt phe Trøc (ñÙc-Ý-NhÆt). Ngày 26, T°ng-thÓng Hoa-kÿ Franklin D. Roosevelt, Thû-tÜ§ng Anh Winston Churchill và T°ng-thÓng Trung-hoa Dân-quÓc TÜªng Gi§i-thåch Çã kš m¶t bän tuyên-cáo chung (thÜ©ng ÇÜ®c g†i là Tuyên-cáo Cairo) trong Çó có m¶t Çoån nhÜ sau:

"ñÓi-tÜ®ng cûa các nÜ§c này [tÙc là cûa ba nÜ§c ñÒng-minh] là phäi tÜ§c bÕ quyŠn cûa NhÆt-bän trên tÃt cä các Çäo ª Thái-bình-dÜÖng mà nÜ§c này Çã cÜ«ng-Çoåt hay chi‰m-Çóng tØ khi có trÆn Th‰-chi‰n thÙ I næm 1914 và tÃt cä các lãnh-th° NhÆt-bän Çã cÜ§p cûa ngÜ©i Trung-hoa, nhÜ là Mãn-châu, ñài-loan và Bành-hÒ, phäi ÇÜ®c hoàn trä Trung-hoa Dân-quÓc. NhÆt-bän cÛng së phäi bÎ trøc-xuÃt khÕi các lãnh-th° khác ã chi‰m ÇÜ®c b¢ng võ-l¿c và lòng tham."(11) (11) FRUS Cairo-Tehran, tr. 448-449.)

ñ†c Çoån trích-dÅn trên chúng ta thÃy Tuyên-cáo Cairo có hai qui-ÇÎnh quan-tr†ng. ThÙ nhÃt, chÌ có các ÇÃt Mãn-châu, ñài-loan và Bành-hÒ ÇÜ®c qui-hoàn cho Trung-quÓc thôi. ThÙ hai, còn các lãnh-th° khác mà NhÆt-bän chi‰m ÇÜ®c thì bän tuyên-cáo này chÌ qui-ÇÎnh viŒc trøc-xuÃt NhÆt-bän thôi, chÙ không hŠ nói t§i viŒc qui-hoàn chúng cho Trung-quÓc. ChÌ có ÇiŠu Çáng ti‰c, và Çó cÛng là nguyên-nhân gây ra nh»ng vø tranh-chÃp vŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa sau này, là Tuyên-cáo Cairo Çã không nói các lãnh-th° khác Ãy phäi ÇÜ®c qui-hoàn cho nÜ§c nào.

Quy‰t-ÇÎnh này Çã ÇÜ®c T°ng ThÜ-kš Çäng C¶ng-sän Liên-sô Joseph Stalin tán-thành. Trong m¶t b»a æn trÜa công-tác gi»a ông, T°ng-thÓng Roosevelt và Thû-tÜ§ng Churchill tåi Tòa ñåi-sÙ Liên-sô ª Tehran (Ba-tÜ) ngày 30.11.1943, khi Churchill hÕi ông Çã Ç†c bän Tuyên-cáo Cairo chÜa thì Stalin cho bi‰t ông Çã Ç†c rÒi và còn nói thêm là m¥c dù ông không th‹ cam-k‰t ÇiŠu gì, ông hoàn-toàn tán-thành bän tuyên-cáo và tÃt cä nh»ng ÇiŠu nói trong Çó. Ông cho hay viŒc hoàn Mãn-châu, ñài-loan và Bành-hÒ låi cho Trung-quÓc là phäi(12) (12) Xem bài "Roosevelt-Churchill-Stalin Luncheon Meeting", trong FRUS Cairo-Tehran, tr. 566.). Ngoài ra, Stalin hoàn-toàn không hŠ nói gì Ç‰n hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

M¶t næm rÜ«i sau, quy‰t-ÇÎnh cûa tam-cÜ©ng tåi H¶i-nghÎ Cairo ÇÜ®c tái xác-nhÆn trong m¶t h¶i-nghÎ thÜ®ng-ÇÌnh tam-cÜ©ng khác nhóm tåi Potsdam tØ 17.7 Ç‰n 2.8.1945 Ç‹ Ãn-ÇÎnh các ÇiŠu-kiŒn cho NhÆt-bän ÇÀu hàng. T°ng-thÓng Hoa-kÿ, Thû-tÜ§ng Anh (13) (13) M§i ÇÀu là Winston Churchill, sau là Clement Attlee khi Çäng bäo-thû Anh thÃt-cº.) và T°ng-thÓng Trung-hoa Dân-quÓc Çã ra m¶t tuyên-ngôn (thÜ©ng g†i là Tuyên-ngôn Potsdam) ngày 26.7.1945 trong Çó có ghi là "Các ÇiŠu-khoän cûa bän Tuyên-cáo Cairo së ÇÜ®c thi-hành"(14) (14) DOCUMENTS ON AMERICAN FOREIGN RELATIONS, do Raymond Dennett và Robert K. Turner biên-tÆp và Prince University Press xuÃt-bän næm 1948, tÆp VIII: 1.7.1945 - 31.12.1946.).

Tåi h¶i-nghÎ Potsdam này các nhà lãnh-Çåo tam-cÜ©ng Çã quy‰t-ÇÎnh chia ñông-dÜÖng làm hai khu-v¿c Ç‹ cho tiŒn viŒc giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän Çóng tåi Çây. Vï-tuy‰n thÙ 16 ÇÜ®c ch†n làm ranh-gi§i: viŒc giäi-gi§i ª khu-v¿c b¡c vï-tuy‰n ûy-thác cho QuÓc-quân Trung-hoa và ª khu-v¿c phía nam do liên-quân Anh-ƒn Çäm-nhÆn(15) (15) Jean R. Sainteny, HISTOIRE D'UNE PAIX MANQUéE: INDOCHINE 1945-1947, Amiot Dumont, Paris, 1953, tr. 50.). Vì quÀn-Çäo Hoàng-sa n¢m ª gi»a hai vï-tuy‰n thÙ 15 và 17 nên viŒc giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt trú-Çóng ª Çây thu¶c thÄm-quyŠn QuÓc-quân Trung-hoa. Trái låi, viŒc giäi-gi§i ª quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa phäi do liên-quân Anh-ƒn Çäm-nhÆn do lë quÀn-Çäo này n¢m gi»a hai vï-tuy‰n thÙ 8 và 12.

NhÆt-bän khi ÇÀu hàng Çã chÎu ÇiŠu-kiŒn qui-ÇÎnh trong bän Tuyên-cáo Cairo và ghi nhÆn trong Væn-kiŒn ñÀu hàng ngày 2.9.1945(16) (16) Xem UNITED STATES STATUTES-AT-LARGE, trong Executive Agreement Series, sÓ 493, tÆp 59, phÀn II, Government Printing Office, Washington, D.C., 1945, tr. 1734-1735.). ñÒng-th©i, khi ra lŒnh cho quân-Ç¶i NhÆt-bän ª ngoåi-quÓc ÇÀu hàng và n¶p vÛ-khí cho quân-Ç¶i ñÒng-minh, NhÆt-hoàng Hirohito Çã ban-hành T°ng MŒnh-lŒnh sÓ 1, trong Çó ÇiŠu I khoän (a) qui-ÇÎnh là:

"Các tÜ-lŒnh NhÆt-bän và tÃt cä løc, häi-quân cùng các l¿c-lÜ®ng phø-thu¶c ª trên ÇÃt Trung-hoa (ngoåi trØ Mãn-châu), ñài-loan và ñông-Pháp ª 16 Ç¶ b¡c vï-tuy‰n ÇÀu hàng ñåi Nguyên-soái TÜªng Gi§i-thåch"(17) (17) Herbert Feis thuÆt låi trong sách JAPAN SUBDUED: THE ATOMIC BOMB AND THE END OF THE WAR IN THE PACIFIC, Princeton University Press, Princeton, New Jersey, 1961, tr. 139.

ViŒc giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän cûa QuÓc-quân Trung-hoa ª b¡c vï-tuy‰n thÙ 16 ÇÜ®c coi là b¡t ÇÀu tØ ngày 9.9.1945, khi QuÓc-quân Trung-hoa do TÜ§ng LÜ-Hán chÌ-huy ti‰n vào thành-phÓ Hà-n¶i Ç‹ thi-hành nhiŒm-vø này, và chÃm-dÙt vào cuÓi tháng 8 næm 1946 khi Ç¶i quân chi‰m-Çóng Trung-hoa cuÓi-cùng r©i khÕi ViŒt-nam(18) (18) Xem thêm chi-ti‰t trong VIETNAM AND CHINA: 1938-1954 cûa King C. Chen, Princeton University Press, Princeton, New Jersey, 1969, tr.115-154.) sau khi Trung-hoa Dân-quÓc Çã kš v§i Pháp m¶t thÕa-Ü§c ngày 28.2.1946 nhÜ©ng låi quyŠn giäi-gi§i cho quân-Ç¶i Pháp(19) (19) Ngày 28.2.1946 Pháp và Trung-quÓc Çã kš (a) m¶t hiŒp-Ü§c 13 ÇiŠu mŒnh-danh là "HiŒp-Ü§c gi»a Trung-hoa Dân-quÓc và Pháp-quÓc vŠ viŒc Pháp-quÓc KhÜ§c-tØ TrÎ-ngoåi Pháp-quyŠn và Các QuyŠn Liên-hŒ Khác ª Trung-quÓc", (b) m¶t thÕa-Ü§c 11 ÇiŠu mang tên là "ThÕa-Ü§c gi»a Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc và Chính-phû Pháp-quÓc Liên-quan t§i Quan-hŒ Trung-hoa và ñông-dÜÖng", và (c) m¶t væn-thÜ trao-Ç°i. Các tài-liŒu này in trong: (a) TREATIES AND AGREEMENTS BETWEEN THE REPUBLIC OF CHINA AND OTHER POWERS, do Chen Yin-ching biên-soån, Sino-American Publishing Service xuÃt-bän tåi Washington, D.C., 1957, tr. 258-270; (b) King C. Chen, sÇd, tr. 360-374.). Tuy nhiên theo Bành PhÄm-quang vi‰t trong bài "QuÀn-Çäo Nam-sa tiŠn-ÇÒn phòng-thû lãnh-häi" thì:

"Ngày 26.10.1946, håm-Ç¶i Ç¥c-biŒt cûa Trung-hoa Dân-quÓc gÒm 4 chi‰n-håm, m‡i chi‰c chª m¶t sÓ Çåi-diŒn cûa các b¶ và 59 binh-sï thu¶c trung-Ç¶i Ç¶c-lÆp vŠ cänh-vŒ cûa häi-quân (tiŠn-thân cûa thûy-quân løc-chi‰n) tØ cäng Ngô-tùng xuÃt-phát ngày 29 tháng 10 và ngày 29 tháng 11 thì các tàu Vïnh-hÜng và Trung-kiŒn m§i t§i Çäo Vïnh-hÜng thu¶c quÀn-Çäo Tây-sa và Ç°-b¶ lên Çây. Ngày 4 tháng 12 chi‰n-håm Vïnh-hÜng còn Çi qua Çäo La-b¶t, Çäo Ba-b¶t v.v... rÒi trª låi. Còn hai chi‰n-håm Thái-bình và Trung-nghiŒp Ç‰n ngày 9 tháng 12 m§i t§i quÀn-Çäo Nam-sa. Tháng 12 hoàn-tÃt công-tác chi‰m Çóng Çäo Thái-bình, ngày 15 tháng 1 chi‰n-håm Thái-bình t§i các Çäo I-thái, ñ‰-Çô, Song-tº, Nam-c¿c, v.v... rÒi trª vŠ. ñ‰n Çây công-tác chi‰m Çóng và ti‰p thu quÀn-Çäo Tây-sa và Nam-sa Çã hoàn-tÃt và lÀn-lÜ®t trª vŠ cäng Du-lâm."(20) (20) TRUNG-HOA BÁO, ñài-b¡c, ng. 14.7.1971.)

NhÜ vÆy viŒc QuÓc-quân Trung-hoa Ç°-b¶ lên hai quÀn-Çäo này, mà cä hai Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc và Trung-C¶ng g†i là "ti‰p-thu", là m¶t hành-vi bÃt-h®p-pháp vì nhiŠu lš-do:

a) Theo quy‰t-ÇÎnh cûa h¶i-nghÎ Potsdam, QuÓc-quân Trung-hoa chÌ có quyŠn giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän ª trên quÀn-Çäo Hoàng-sa chÙ không có quyŠn ª trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa vÓn thu¶c thÄm-quyŠn liên-quân Anh-ƒn. Chúng tôi không bi‰t và cÛng không thÃy có tài-liŒu nào cho thÃy là liên-quân Anh-ƒn hay chính-phû hoàng-gia Anh Çã ûy-thác viŒc giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän ª Çây cho QuÓc-quân Trung-hoa.

b) ViŒc giäi-gi§i phäi th¿c-hiŒn trÜ§c cuÓi tháng 8/1946. Tuy nhiên QuÓc-quân Trung-hoa låi Ç°-b¶ quân lính lên hai quÀn-Çäo này vào hai tháng 11 và 12 næm 1946 và tháng 1 næm 1947, nhÜ th‰ là Çã làm m¶t hành-vi xâm-lÜ®c chÙ không phäi là hành-vi thø-ûy h®p-pháp, vì tØ tháng 8/1946 hành-vi giäi-gi§i cûa QuÓc-quân Trung-hoa không còn cæn-bän pháp-lš n»a.

Th¿c vÆy, theo HiŒp-Ü§c VŠ ViŒc Pháp KhÜ§c-tØ TrÎ-ngoåi Pháp-quyŠn và các QuyŠn Liên-hŒ khác ª Trung-quÓc, do ñåi-sÙ Pháp tåi Trung-hoa là Jacques Meyrier kš v§i B¶-trÜªng Ngoåi-giao Trung-hoa Dân-quÓc Wang Shih-chieh ngày 28.2.1946 và có hiŒu-l¿c tØ ngày 8.6.1946, lãnh-th° cûa QuÓc-dân Chính-phû Trung-hoa là Trung-hoa Dân-quÓc (nghïa là Hoa-løc và các Çäo lân-cÆn) và cûa Chính-phû C¶ng-hòa Pháp là Pháp-quÓc, Algeria, tÃt cä các thu¶c-ÇÎa, các xÙ bäo-h¶ ª häi-ngoåi cùng là các thác-quän ÇÎa cûa Pháp (ÇiŠu 1). M¥t khác, theo væn-thÜ trao-Ç°i cùng ngày, viŒc quân-Ç¶i Pháp thay-th‰ QuÓc-quân Trung-hoa (lúc Çó Çang chi‰m Çóng ª Viêt-nam phiá b¡c vï-tuy‰n thÙ 16) Ç‹ canh gi» tù-binh NhÆt-bän, duy-trì an-ninh trÆt-t¿ ÇÜ®c th¿c-hiŒn tØ ngày 1 Ç‰n ngày 15 tháng 3 và chÃm-dÙt trÍ nhÃt là ngày 31 tháng 3.

Trong khi Çó, theo Hoà-Ü§c Pháp-Hoa do Khâm-sai ñåi-thÀn Thanh-triŠu là T°ng-ÇÓc Tr¿c-lŒ Lš HÒng-chÜÖng kš v§i Çåi-diŒn Pháp là Trung-tá Häi-quân Fournier tåi Thiên-tân ngày 11.5.1884, Trung-quÓc khÜ§c bÕ m†i quyŠn ÇÓi v§i ViŒt-nam và ViŒt-nam tØ ngày Çó trª Çi không còn là m¶t thu¶c-quÓc cûa Trung-hoa n»a. Hoà-Ü§c này ÇÜ®c tái-xác-nhÆn hÖn m¶t næm sau trong m¶t hòa-Ü§c khác kš ngày 9.6.1885. M¥t khác, sau khi Th‰-chi‰n thÙ II chÃm-dÙt, hoàng-Ç‰ ViŒt-nam khi Çó là Bäo-Çåi (1925-1945) ngày 11.3.1945 Çã hûy bÕ tÃt cä các hiŒp-Ü§c bäo-h¶ Pháp-ViŒt và tuyên-bÓ ViŒt-nam Ç¶c-lÆp. NŠn Ç¶c-lÆp cûa ViŒt-nam ÇÜ®c tái-xác-nhÆn ngày 2.9.1945 khi ñäng C¶ng-sän ViŒt-nam n¡m chính-quyŠn (19.8.1945). Chính nÜ§c Pháp cÛng công-nhÆn nŠn Ç¶c-lÆp cûa ViŒt-nam trong ÇiŠu 1 cûa Tåm-Ü§c Pháp-ViŒt kš ngày 6.3.1946. Nói cách khác, k‹ tØ 11.3.1945 trª Çi lãnh-th° cûa nÜ§c ViŒt-nam Ç¶c-lÆp gÒm giäi ÇÃt tØ äi Nam-quan Ç‰n mÛi Cà-mâu và các Çäo phø-thu¶c ViŒt-nam ª ngoài khÖi, k‹ cä hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜªng-sa. NhÜ vÆy ÇÓi v§i cä hai nÜ§c Pháp và Trung-hoa, ViŒt-nam không phäi là thu¶c-quÓc cûa nÜ§c nào cä.

Do Çó, viŒc "ti‰p-thu" hay "giäi-gi§i" cûa QuÓc-quân Trung-hoa do Bành PhÄm-quang báo-cáo k‹ trên, dù là Ç‹ thi-hành quy‰t-ÇÎnh cûa các quÓc-gia ÇÒng-minh trong trÆn Th‰-chi‰n thÙ II, Çúng là m¶t hành-vi bÃt-h®p-pháp, trái v§i các nguyên-t¡c cæn-bän cûa luÆt quÓc-t‰. Nó Çã vi-phåm Ç‰n chû-quyŠn cûa nÜ§c ViŒt-nam Ç¶c-lÆp.

c) Bän Tuyên-cáo Cairo và Tuyên-ngôn Potsdam hoàn-toàn không ÇŠ-cÆp t§i vÃn-ÇŠ trao-hoàn cho Trung-quÓc hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa mà NhÆt-bän cÜ«ng-chi‰m vào ÇÀu trÆn th‰-chi‰n thÙ II. S¿ thi‰u-sót này có phäi là do các nhà lãnh-Çåo ÇÒng-minh sÖ-š hay quên không? Lë dï-nhiên là không. Trái låi, chúng ta phäi giäi-thích là các vÎ Ãy Çã không quan-niŒm hai quÀn-Çäo này là phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc. ñi‹m Ç¥c-biŒt Çáng chú-š hÖn n»a là chính T°ng-thÓng Trung-hoa Dân-quÓc, ñåi Nguyên-soái TÜªng Gi§i-thåch, Çã tham-d¿ cä hai h¶i-nghÎ và Çã kš vào cä Tuyên-cáo Cairo lÅn Tuyên-ngôn Potsdam, chÙ không phäi m¶t ngÜ©i Çåi-diŒn nào khác Ç‹ bäo là có th‹ Çã không thi-hành Çúng chÌ-thÎ cûa Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc. N‰u hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa th¿c-s¿ thu¶c chû-quyŠn cûa Trung-quÓc thì không có lš gì h† TÜªng chÌ Çòi trao-hoàn có Mãn-châu, ñài-loan và Bành-hÒ thôi mà låi không Çòi luôn Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa. HÖn n»a, trong bän væn cûa Tuyên-cáo Cairo và Tuyên-ngôn Potsdam chúng ta cÛng không thÃy tØ "vân vân" Ç‹ có th‹ nói là vÃn-ÇŠ Çã dÜ®c bao-hàm trong hai væn-kiŒn này.

MÜ©i hai næm sau khi tham-d¿ H¶i-nghÎ Cairo và kš bän Tuyên-cáo, ngày 8.2.1955 TÜªng Gi§i-thåch vÅn còn nh¡c låi là:

"Trong thông-cáo công-bÓ vào lúc b‰-måc h¶i-nghÎ, chúng tôi Çã tuyên-bÓ là tÃt cä các lãnh-th° do NhÆt-bän 'cÜ§p' cûa Trung-hoa, k‹ cä ñông-tam tÌnh, ñài-loan và Bành-hÒ phäi ÇÜ®c trao-hoàn låi cho Trung-hoa Dân-quÓc. L©i tuyên-bÓ này Çã ÇÜ®c bän Tuyên-ngôn Potsdam công-nhÆn và NhÆt-bän chÃp-nhÆn khi nÜ§c này ÇÀu hàng."(21) (21) Xem bài "Review of International Situation" Çæng trong PRESIDENT CHIANG KAI-SHEK'S SELECTED SPEECHES AND MESSAGES IN 1955, do China Publishing Co. Ãn-hành tåi ñài-b¡c næm 1956, tr. 22. (vi‰t t¡t: Review) ñông-tam tÌnh nói ª Çây là danh-xÜng ngÜ©i Trung-hoa vÅn dùng Ç‹ g†i Mãn-châu.)

M¶t lÀn n»a, ông hoàn-toàn không nói gì Ç‰n viŒc phäi trao-hoàn hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cho Trung-quÓc. Vào lúc ông nói l©i trên ông không phäi là không bi‰t có s¿ tranh-chÃp vŠ chû-quyŠn ÇÓi v§i hai quÀn-Çäo này mà cä chính-phû cûa ông lÅn chính-phû cûa Mao Tråch-Çông Çang Çòi.

d) Giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän ª Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa không th‹ hi‹u là ti‰p-thu hay thu-hÒi ÇÜ®c. Hai hành-Ç¶ng này có bän-chÃt khác nhau. Giäi-gi§i chÌ có nghïa là tÜ§c bÕ tÃt cä vÛ-khí cûa m¶t Ç¶i quân nào Ç‹ cho Ç¶i quân Çó không th‹ dùng vào viŒc chi‰n-tranh ÇÜ®c n»a. Dù viŒc giäi-gi§i Çó ÇÜ®c th¿c-hiŒn trên phÀn lãnh-th° cûa m¶t nÜ§c khác v§i nÜ§c có phÆn-s¿ giäi-gi§i nó cÛng không th‹ là lš-do Ç‹ cho nÜ§c giäi-gi§i chi‰m lãnh-th° Çó ÇÜ®c, trØ phi trong hiŒp-ÇÎnh ûy-thác viŒc giäi-gi§i Çó có qui-ÇÎnh thêm cho phép nÜ§c giäi-gi§i ÇÜ®c chi‰m lÃy lãnh-th° Çó. NgÜ®c låi, ti‰p-thu hay thu-hÒi ngø š chÌ nÜ§c làm công viŒc này ti‰p-nhÆn låi phÀn lãnh-th° cûa mình trÜ§c Çó Çã bÎ m¶t nÜ§c khác chi‰m Çoåt.

NhÜ chúng ta ÇÜ®c bi‰t, cä Tuyên-cáo Cairo lÅn Tuyên-ngôn Potsdam chÌ cho phép Trung-hoa Dân-quÓc giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän ª quÀn-Çäo Hoàng-sa thôi, chÙ không hŠ cho phép Trung-hoa Dân-quÓc thu-hÒi quÀn-Çäo này cùng là giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän ª quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa hay thu-hÒi quÀn-Çäo Çó. Vì th‰ viŒc chi‰m Çóng và thu-hÒi hai quÀn-Çäo này cûa Trung-hoa Dân-quÓc là bÃt-h®p-pháp và vi-phåm trÀm-tr†ng luÆt quÓc-t‰ vì Çi trái v§i quy‰t-ÇÎnh cûa Tuyên-cáo Cairo và Tuyên-ngôn Potsdam.

Vì các lš-do vØa k‹ trên, chúng ta phäi nhìn-nhÆn r¢ng l©i tuyên-bÓ ngày 15.8.1951 cûa Châu Ân-lai Çã mâu-thuÅn v§i l©i tuyên-bÓ ngày 4.12.1950 cÛng cûa h† Châu. M¶t Ç¢ng Trung-C¶ng Çòi các quÓc-gia phäi tuân theo hai væn-kiŒn quÓc-t‰ này và các chính-sách cæn-bän ÇÓi v§i NhÆt-bän sau khi nÜ§c này ÇÀu hàng, trong Çó viŒc chia Çôi ñông-dÜÖng Ç‹ giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän Çóng tåi Çây cÛng là m¶t chính-sách cæn-bän, m¶t Ç¢ng låi cho viŒc ti‰p-thu hai quÀn-Çäo không hŠ ÇÜ®c qui-ÇÎnh trong hai væn-kiŒn quÓc-t‰ là m¶t hành-vi h®p-pháp.

ThÙ ba, Trung-C¶ng coi bÃt cÙ m¶t hòa-Ü§c nào kš v§i NhÆt-bän mà không có s¿ tham-d¿ cûa Trung-C¶ng vào viŒc chuÄn-bÎ, soån-thäo và kš-k‰t là bÃt-h®p-pháp và vô-hiŒu.

Hòa-Ü§c C¿u-kim-sÖn ngày 8.9.1951 kš v§i NhÆt-bän có phäi là m¶t hòa-Ü§c bÃt-h®p-pháp và vô-hiŒu không?

Theo ÇÎnh-nghïa cûa luÆt quÓc-t‰, m¶t hiŒp-Ü§c bÎ coi là bÃt-h®p-pháp khi nào nó nh¢m theo Çu°i m¶t ÇÓi-tÜ®ng vô-luân, khi nào nó tåo ra nh»ng nghïa-vø bÃt-h®p-pháp trái v§i các nguyên-t¡c cûa luÆt quÓc-t‰ Çã ÇÜ®c m†i quÓc-gia công-nhÆn, trái v§i nhân-quyŠn, trái v§i các nguyên-t¡c cæn-bän cûa Hi‰n-chÜÖng Liên-hiŒp-quÓc, ho¥c-giä m¶t hiŒp-Ü§c mà s¿ thi-hành së tåo nên m¶t bÃt-công pháp-lš cho m¶t quÓc-gia ÇŒ tam, ho¥c khi nó ÇÜ®c ÇÜ®c kš-k‰t bÃt-xÙng hay mâu-thuÅn v§i các nghïa-vø cûa hiŒp-Ü§c có trÜ§c mà tÃt cä hay m¶t trong các nÜ§c k‰t-Ü§c Çã kš (22) (22) Thí-dø xem L. Oppenheim, INTERNATIONAL LAW: A TREATISE, do H. Lauterpacht hiŒu-Çính, Longmans, Green & Co., xuÃt-bän ª Luân-Çôn, tÆp I, Ãn-bän thÙ 7, 1948.). Chính Trung-C¶ng cÛng chÃp-nhÆn giäi-thích này và quan-Çi‹m cûa Trung-C¶ng ÇÜ®c hai h†c-giä luÆt quÓc-t‰ n°i ti‰ng là ThiŒu Kim-phû và TrÀn Th‹-cÜ©ng trình-bày trong hai bài biên-khäo.

Khi bàn vŠ Hòa-Ü§c C¿u-kim-sÖn, TrÀn Th‹-cÜ©ng Çã nh¡c låi ÇÎnh-nghïa cûa luÆt quÓc-t‰ là "m¶t quÓc-gia có b°n-phÆn không ÇÜ®c kš các hiŒp-Ü§c nào không phù-h®p v§i các nghïa-vø cûa các hiŒp-Ü§c có trÜ§c. ViŒc kš-k‰t nh»ng hiŒp-Ü§c nhÜ vÆy là m¶t hành-vi bÃt-h®p-pháp không th‹ tåo nên nh»ng k‰t-quä h®p-pháp có l®i cho quÓc-gia vi-phåm luÆt.(23) (23) Ch'en T'i-ch'iang, "Taiwan -- A Chinese Territory", Çæng trong Law in the Service of Peace: International Association of Democratic Lawyers' Review, sÓ 5, 1956, tr. 42.)

M¥t khác, trong bài "'LÜ«ng Cá Trung-QuÓc' MÆu-LuÆn Hòa QuÓc-T‰-Pháp Nguyên-T¡c"(24) (24) ñæng trong báo QuÓc-t‰ VÃn-ÇŠ Nghiên-cÙu, sÓ 2, 1959, tr. 7-17 và bän dÎch Anh-ng» in trong sách Oppose the New U.S. Plots to Create "Two Chinas" cûa nhà XuÃt-bän Ngoåi-væn, B¡c-kinh, 1962, tr. 85-97.), ThiŒu Kim-phû Çã viŒn-dÅn l©i cûa L. Oppenheim cho r¢ng "HiŒp-Ü§c phäi phù-h®p v§i luÆt-pháp, bi‹u-hiŒn trong các nguyên-t¡c cûa luÆt quÓc-t‰ ÇÜ®c công-nhÆn m¶t cách ph°-bi‰n cÛng nhÜ trong các tÆp-tøc cûa các quÓc-gia"(25) (25) Oppenheim, I, tr. 808.) và "các nghïa-vø mâu-thuÅn v§i các nguyên-t¡c cûa luÆt quÓc-t‰ Çã ÇÜ®c m†i quÓc-gia công-nhÆn thì không th‹ là ÇÓi-tÜ®ng cûa m¶t hiŒp-Ü§c ÇÜ®c."(26) (26) Oppenheim, I, tr. 807.) Ngoài ra, ông cÛng viŒn-dÅn ÇiŠu 103 cûa Hi‰n-chÜÖng Liên-hiŒp-quÓc nói r¢ng khi có s¿ phân-tranh gi»a các nghïa-vø cûa m¶t quÓc-gia h¶i-viên Liên-hiŒp-quÓc theo Hi‰n-chÜÖng này và các nghïa-vø do hiŒp-Ü§c quÓc-t‰ khác tåo nên, nghïa-vø theo Hi‰n-chÜÖng Liên-hiŒp-quÓc së Üu-th¡ng. RÒi ông k‰t-luÆn là hiŒp-Ü§c nào không phù-h®p v§i Hi‰n-chÜÖng Liên-hiŒp-quÓc së bÎ coi là vô-hiŒu không th‹ chÃp-hành ÇÜ®c.

ñem áp-døng các ÇÎnh-nghïa nêu trên vào Hòa-Ü§c C¿u-kim-sÖn, chúng ta thÃy các quÓc-gia kš hòa-Ü§c v§i NhÆt-bän là Ç‹ chÃm-dÙt tình-trång chi‰n-tranh có tØ khi xäy ra trÆn Th‰-chi‰n thÙ II, khôi-phøc ÇÎa-vÎ cûa NhÆt trên trÜ©ng quÓc-t‰, làm giäm tình-trång cæng-th£ng trên th‰-gi§i ngõ hÀu xúc-ti‰n viŒc tåo-d¿ng và duy-trì hòa-bình trên th‰-gi§i, v.v... NhÜ vÆy các quÓc-gia này Çã tuân-thû các nguyên-t¡c cæn-bän cûa Hi‰n-chÜÖng Liên-hiŒp-quÓc và theo Çu°i m¶t ÇÓi-tÜ®ng cao-quš, chÙ không phäi là vô-luân. Riêng ÇÓi v§i Trung-C¶ng, n‰u muÓn, nÜ§c này có th‹ viŒn c§ không ÇÜ®c m©i tham-d¿ hòa-h¶i C¿u-kim-sÖn Ç‹ coi hoà-Ü§c không th‹ chÃp-hành ÇÓi v§i mình thôi, chÙ không th‹ coi nó là hòa-Ü§c bÃt-h®p-pháp và vô-hiŒu ÇÜ®c.

NgÜ®c låi, ÇÙng vŠ phÜÖng-diŒn hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa, chính Trung-C¶ng Çã có hành-vi bÃt-h®p-pháp khi nhà cÀm quyŠn B¡c-kinh c°-võ và biŒn-minh cho viŒc Trung-hoa Dân-quÓc Çem quân Ç‰n chi‰m hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa dÜ§i danh-nghïa ti‰p-thu.

Th¿c vÆy, ÇiŠu 2 cûa Hoà-Ü§c C¿u-kim-sÖn sau khi Çã nói vŠ viŒc NhÆt tØ-bÕ m†i quyŠn, danh-nghïa và Çòi-hÕi ÇÓi v§i tÃt cä các lãnh-th° nào không phäi là lãnh-th° chính cûa NhÆt-bän mà nÜ§c này Çã chi‰m ÇÜ®c tØ khi có trÆn Th‰-chi‰n thÙ I cho Ç‰n khi chÃm-dÙt trÆn Th‰-chi‰n thÙ II Çã qui-ÇÎnh thêm trong Çoån (f) nhÜ sau:

"NhÆt-bän khÜ§c-tØ m†i quyŠn, danh-nghïa và Çòi-hÕi trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa và quÀn-Çäo Hoàng-sa."

Các qui-ÇÎnh trong ÇiŠu 2 nhÜ vÆy Çã theo Çúng v§i quy‰t-ÇÎnh cûa H¶i-nghÎ Cairo næm 1943 ÇÜ®c diÍn-tä trong bän Tuyên-cáo Cairo mà Trung-C¶ng vÅn luôn Çòi phäi ÇÜ®c coi là cæn-bän chính cho m¶t hòa-Ü§c kš v§i NhÆt-bän Çã nói ª bên trên. Nói cách khác, chính Trung-C¶ng Çã coi quy‰t-ÇÎnh cûa các Çåi-cÜ©ng là h®p-lš, h®p-tình và h®p-pháp.

VŠ giá-trÎ cûa bän Tuyên-cáo Cairo và Tuyên-ngôn Potsdam, cä hai phe QuÓc-C¶ng Trung-hoa ÇŠu nhìn-nhÆn là có hiŒu-l¿c. Chúng ta có th‹ nêu ra vài thí-dø.

VŠ phía Trung-hoa Dân-quÓc, ngày 8.2.1955, khi duyŒt-xét tình-hình th‰-gi§i, T°ng-thÓng TÜªng Gi§i-thåch, Çã nói nhÜ sau:

"Tôi còn nh§ r¢ng næm 1945, cÓ T°ng-thÓng Hoa-kÿ Roosevelt và ÇÜÖng-kim Thû-tÜ§ng Anh Churchill Çã cùng tôi h†p h¶i-nghÎ ª Cairo Ç‹ thäo-luÆn vŠ các vÃn-ÇŠ liên-quan t§i viŒc ti‰n-hành chi‰n-tranh chÓng NhÆt-bän và hÆu-quä cûa nó. Trong thông-cáo công-bÓ vào lúc b‰-måc h¶i-nghÎ, chúng tôi Çã tuyên-bÓ là tÃt cä các lãnh-th° do NhÆt-bän 'cÜ§p' cûa Trung-quÓc k‹ cä ñông-Tam tÌnh, ñài-loan và Bành-hÒ phäi ÇÜ®c trao-hoàn cho Trung-hoa Dân-quÓc. L©i tuyên-bÓ này Çã ÇÜ®c bän Tuyên-ngôn Potsdam công-nhÆn và NhÆt-bän chÃp-nhÆn khi nÜ§c này ÇÀu hàng. NhÜ vÆy giá-trÎ cûa nó, tÙc là cûa bän Tuyên-cáo Cairo, d¿a trên m¶t sÓ thÕa-thuÆn và không ai có th‹ hoài-nghi ÇÜ®c ...........

"Có ngÜ§i phû-nhÆn giá-trÎ cûa bän Tuyên-cáo Cairo ... N‰u ngÜ©i ta có th‹ phû-nhÆn giá-trÎ cûa bän Tuyên-cáo Cairo, thì bän Tuyên-ngôn Potsdam và tÃt cä các hiŒp-Ü§c, thÕa-Ü§c quÓc-t‰ ÇÜ®c kš-k‰t tØ khi chÃm-dÙt Th‰-chi‰n thÙ II së ra sao? Có th‹ phû-nhÆn giá-trÎ cûa nh»ng væn-kiŒn này ÇÜ®c không? N‰u nhÜ các nÜ§c dân-chû không thØa-nhÆn bän Tuyên-cáo Cairo mà chính h† Çã kš-k‰t thì làm th‰ nào mà bây gi© hay trong tÜÖng-lai h† có th‹ chÌ-trích khÓi C¶ng-sän xâm-læng xé bÕ các hiŒp-Ü§c, thÕa-Ü§c ÇÜ®c?..."(27) (27) Review, tr. 22-23.)

VŠ quan-Çi‹m cûa B¡c-kinh ÇÓi v§i vÃn-ÇŠ giá-trÎ cûa hai væn-kiŒn quÓc-t‰ quan-tr†ng này, chúng ta Çã thÃy (a) khi cu¶c tranh-luÆn tåi Liên-hiŒp-quÓc vŠ ÇÎa-vÎ cûa Çäo ñài-loan Çang ti‰n-hành, ngày 24.8.1950 nhà cÀm quyŠn C¡m-thành Çã gºi m¶t bÙc công-ÇiŒn cho t°-chÙc quÓc-t‰ này trong Çó có ÇŠ-cÆp t§i Tuyên-cáo Cairo và Tuyên-ngôn Potsdam coi là "nh»ng thÕa-Ü§c có Ü§c-thúc-l¿c" mà các quÓc-gia kš-k‰t phäi tôn-tr†ng và tuân-hành(28) (28) TRUNG-HOA NHÂN-DÂN C¶NG-HòA-QUÓC ñÓI-NGOåI QUAN-HŒ VˆN-KIŒN-TÆP, B¡c-kinh, tÆp I, tr. 134 (vi‰t t¡t: ñÓi-ngoåi). NhÃn månh thêm.), (b) ho¥c nhÜ qua l©i tuyên-bÓ ngày 4.12.1950 cûa Châu Ân-lai nói trên, (c) cÛng nhÜ trong l©i tuyên-bÓ ngày 15.8.1951 cûa Châu Ân-lai nhÜ sau:

"Dù xét vŠ thû-tøc mà hòa-Ü§c ÇÜ®c chuÄn-bÎ hay vŠ n¶i-dung, ta thÃy D¿-thäo Hòa-Ü§c Anh-MÏ tr¡ng-tr®n vi-phåm các thÕa-Ü§c quÓc-t‰ quan-tr†ng, mà Anh-MÏ ÇŠu là phe k‰t-Ü§c, nhÜ là ... bän Tuyên-cáo Cairo, ... bän Tuyên-ngôn Potsdam ...

Vi-phåm s¿ thÕa-thuÆn theo bän Tuyên-cáo Cairo và bän Tuyên-ngôn Potsdam, D¿-thäo Hòa-Ü§c chÌ qui-ÇÎnh là NhÆt-bän së khÜ§c-tØ các quyŠn ÇÓi v§i ñài-loan và Bành-hÒ..."(29) (29) ñÓI-NGOåI, tÆp II, tr. 30 và 36.)

Bên cånh quan-Çi‹m cûa nhà cÀm quyŠn B¡c-kinh còn có quan-Çi‹m cûa h†c-giä n»a. Ch£ng hån TrÀn Th‹-cÜ©ng Çã vi‰t m¶t bài nhan-ÇŠ "ñài-loan Çích Chû-quyŠn Thu¶c Ü Trung-quÓc," trong Çó ông có nói:

"Bän Tuyên-cáo Cairo ... là m¶t væn-kiŒn quÓc-t‰ 'ràng bu¶c vŠ pháp-lš các quÓc-gia ÇÜÖng-s¿.' HÖn n»a, bän Tuyên-ngôn Potsdam do Trung-quÓc, Hoa-kÿ và Anh-quÓc kš ngày 26 tháng 7 næm 1945 Ç‹ thúc NhÆt-bän ÇÀu hàng Çã tái xác-ÇÎnh các nghïa-vø trong bän Tuyên-cáo Cairo. Bän Tuyên-ngôn Potsdam qui-ÇÎnh là 'các ÇiŠu-khoän cûa bän Tuyên-cáo Cairo së ÇÜ®c thì-hành.' Câu 'së ÇÜ®c thi-hành' nhÜ vÆy chÙng-tÕ r¢ng bän Tuyên-cáo Cairo là m¶t væn-kiŒn tåo nên nghïa-vø quÓc-t‰, chÙ không phäi chÌ là l©i tuyên-bÓ vŠ các š-ÇÎnh cûa các ngÜ©i kš ...

ñÙng vŠ phÜÖng-diŒn h†c-lš cûa luÆt quÓc-t‰, không th‹ nào nghi-ng© hiŒu-l¿c Ü§c-thúc cûa bän Tuyên-cáo Cairo, m¶t hiŒp-Ü§c quÓc-t‰ ." (30) (30) NHÂN-DÂN NHÆT-BÁO, B¡c-kinh, ng. 8.2.1955, tr. 4. NhÃn månh thêm.)

NhÜ vÆy là cä hai phe QuÓc-C¶ng Trung-hoa ÇŠu ÇÒng-š là bän Tuyên-cáo Cairo có hiŒu-l¿c ÇÓi v§i các quÓc-gia k‰t-Ü§c. Trung-hoa, m¶t trong nh»ng quÓc-gia Çó, có b°n-phÆn phäi tuân-thû nh»ng ÇiŠu cam-k‰t. Do Çó, tuy không tham-d¿ viŒc chuÄn-bÎ, soån-thäo và kš Hòa-Ü§c C¿u-kim-sÖn, Trung-C¶ng không th‹ nào coi hòa-Ü§c này bÃt-h®p-pháp ÇÜ®c vì lë nó Çã qui-ÇÎnh Çúng nh»ng quy‰t-ÇÎnh cûa bän Tuyên-cáo Cairo mà Trung-C¶ng vÅn Çòi m†i quÓc-gia k‰t-Ü§c phäi tuân theo. Nói cách khác, vì Hòa-Ü§c C¿u-kim-sÖn là m¶t væn-kiŒn quÓc-t‰ nh¢m thi-hành nh»ng quy‰t-ÇÎnh cûa H¶i-nghÎ Cairo 1943, nó cÛng phäi có hiŒu-l¿c nhÜ bän Tuyên-cáo Cairo, k‹ cä ÇÓi v§i Trung-C¶ng vÓn t¿ nhÆn là "Çåi-diŒn duy-nhÃt chân-chính cûa nhân-dân Trung-hoa."

HÖn m¶t tháng sau khi lên ti‰ng ngày 15.8.1951 vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa nói trên, khi bình-luÆn vŠ viŒc kš Hòa-Ü§c C¿u-kim-sÖn, trong m¶t thông-cáo cûa B¶ Ngoåi-giao B¡c-kinh ngày 18.9.1951, Châu Ân-lai không hŠ nói gì vŠ vÃn-ÇŠ hai quÀn-Çäo này cä mà chÌ lÆp låi lÆp-trÜ©ng cÛ, phû-nhÆn giá-trÎ và hiŒu-l¿c cûa hòa-Ü§c vì Çã ÇÜ®c kš-k‰t mà không có s¿ tham-d¿ cûa Trung-C¶ng(31) (31) Toàn bän væn nhan-ÇŠ "Foreign Minister Chou En-lai's Statement on San Francisco Peace Treaty" Çæng trong PEOPLE'S CHINA, tÆp IV, sÓ 7, ngày 1.10.1951, tr. 39. Vì bài này không ÇŠ-cÆp t§i hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa nên chúng tôi không trích-dÎch nÖi Çæy.).

S¿ im-l¥ng này càng khó hi‹u hÖn n»a khi ch¡c-ch¡n là Trung-C¶ng phäi bi‰t r¢ng hòa-h¶i C¿u-kim-sÖn Çã bác-bÕ ÇŠ-nghÎ cûa phái-Çoàn Nga-sô Çòi trao trä hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cho Trung-C¶ng và vŠ phän-Ùng cûa phái-Çoàn QuÓc-gia ViŒt-nam(32) (32) TØ 2.6.1948 Ç‰n 26.10.1955 phÀn ÇÃt do chính-quyŠn quÓc-gia (không C¶ng-sän) cai-trÎ g†i là QuÓc-gia ViŒt-nam. Sau Çó m§i g†i là ViŒt-nam C¶ng-hòa.).

Th¿c vÆy, ngày 5.9.1951, trong phiên h†p khoáng-Çåi h¶i-nghÎ thÙ 2 cûa Hòa-h¶i C¿u-kim-sÖn, Çåi-bi‹u Nga-sô Andrei A. Gromyko sau khi chÌ-trích tính-cách bÃt-h®p-pháp và s¿ vô-nghïa cùa bän d¿-thäo hòa-Ü§c cûa Anh-MÏ Ç‹ kš v§i NhÆt-bän Çã ÇÜa ra m¶t ÇŠ-nghÎ 7 Çi‹m g†i là Ç‹ hÜ§ng-dÅn viŒc kš-k‰t hòa-Ü§c th¿c-s¿ v§i NhÆt-bän. ñi‹m 6 ÇŠ-nghÎ trao trä hai quÀn-Çäo này cho Trung-C¶ng. Hai ngày sau, 7.9.1951 Thû-tÜ§ng kiêm Ngoåi-trÜªng TrÀn-væn-H»u, trÜªng phái-Çoàn QuÓc-gia ViŒt-nam, Çã lên ti‰ng tái xác-ÇÎnh chû-quyŠn cûa ViŒt-nam trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

VŠ ÇŠ-nghÎ cûa Gromyko, chính-phû B¡c-kinh không chính-thÙc lên ti‰ng. ChÌ có bán nguyŒt-san Anh-ng» cûa Trung-C¶ng People's China (Nhân-dân Trung-quÓc) tÜ©ng-thuÆt låi trong m¶t bài nhan-ÇŠ "At the San Francisco 'Conference'" (Tåi "H¶i-nghÎ" C¿u-kim-sÖn), trong Çó có ghi Çi‹m 6 cûa ÇŠ-nghÎ Nga-Sô nhÜ sau:

"Qui-hoàn ñài-loan, quÀn-Çäo Bành-hÒ (Pescadores), quÀn-Çäo Tây-sa và các lãnh-th° Trung-hoa khác cho nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa." (33) (33) PEOPLE'S CHINA, tÆp 4, sÓ 6, ngày 16.9.1951, tr. 4. NhÃn månh thêm.)

Ngoài Çi‹m này ra, bài tÜ©ng-thuÆt cÛng không Çä-Ç¶ng gì Ç‰n viŒc hòa-h¶i bác-bÕ ÇŠ-nghÎ cûa Nga-sô và phän-Ùng cûa QuÓc-gia ViŒt-nam. S¿ im-l¥ng này Çáng lå vì bài tÜ©ng-thuÆt ÇÜ®c vi‰t trong khoäng th©i-gian gi»a các ngày 5.9.1951 (ngày Gromyko nêu ÇŠ-nghÎ 7 Çi‹m), ngày 7.9.1951 (ngày trÜªng phái-Çoàn QuÓc-gia ViŒt-nam tái xác-ÇÎnh chû-quyŠn cûa ViŒt-nam) và ngày 16.9.1951 (ngày báo phát-hành). NhÜ vÆy không th‹ nào Trung-C¶ng không bi‰t gì Ç‰n phän-Ùng cûa ViŒt-nam ÇÓi v§i ÇŠ-nghÎ cûa Nga-sô và không có lš nào nhà cÀm quyŠn CÃm-thành låi quên ÇÜ®c, nhÃt là bài báo nói trên trÜ§c khi ÇÜ®c in Çã phäi ÇÜ®c nhà cÀm quyŠn Trung-C¶ng ki‹m-duyŒt và cho phép.

M¶t Çi‹m khác chúng ta cÛng nên nh§ là bÃt cÙ m¶t hành-vi nào cûa QuÓc-gia ViŒt-nam (và sau này cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa) ÇŠu bÎ Trung-C¶ng theo dõi rÃt kÏ và, khi thÃy thuÆn-tiŒn, phê-bình, chÌ-trích rÃt n¥ng-nŠ. N‰u quä th¿c hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa là cûa Trung-quÓc thì viŒc trÜªng phái-Çoàn QuÓc-gia ViŒt-nam tái xác-ÇÎnh chû-quyŠn trong hòa-h¶i không th‹ nào mà không bÎ Trung-C¶ng chÌ-trích d»-d¶i và lên án, Çe-d†a nhÜ sau này Trung-C¶ng së làm.

S¿ im-l¥ng låi càng trª nên khó hi‹u hÖn n»a khi trong bän tuyên-bÓ ngày 5.5.1952(34) (34) Toàn bän væn Çæng trong PEOPLE'S CHINA, tÆp V, sÓ 10, ng. 16.5.1952, tr. 4.) vŠ hòa-Ü§c mà Trung-hoa Dân-quÓc Çã kš v§i NhÆt-bän ngày 28.4.1952, Châu Ân-lai không nói gì Ç‰n hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa, m¥c dù hai quÀn-Çäo này Çã ÇÜ®c ÇŠ-cÆp t§i trong ÇiŠu 2 cûa hòa-Ü§c nhÜ sau:

"ñiŠu 2.- Hai bên nhìn-nhÆn là theo ÇiŠu 2 Hòa-Ü§c v§i NhÆt-bän kš ngày 8 tháng chín næm 1951 tåi C¿u-kim-sÖn ª Hoa-kÿ, NhÆt-bän Çã khÜ§c-tØ m†i quyŠn, danh-nghïa hay Çòi-hÕi liên-quan Ç‰n ñài-loan (Formosa) và Bành-hÒ (the Pescadores), cÛng nhÜ quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa và Hoàng-sa."(35) (35) Toàn bän væn hòa-Ü§c gi»a Trung hoa Dân-quÓc và NhÆt-bän Çæng trong TREATIES AND AGREEMENT, sÇd, tr. 454-456. Vì không có bän væn b¢ng Hoa-ng» nên chúng tôi dÎch hai danh-tØ Spratly Islands và Paracel Islands b¢ng danh-tØ thông-døng cûa ViŒt-nam là quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa và quÀn-Çäo Hoàng-sa.)

Theo ÇiŠu-khoän này, NhÆt-bän chÌ nh¡c låi viŒc khÜ§c-tØ thôi chÙ không nói rõ là NhÆt-bän qui-hoàn hai quÀn-Çào này cho Trung-hoa Dân-quÓc. Có m¶t s¿ khác-biŒt rÃt l§n gi»a hai hành-Ç¶ng khÜ§c-tØ và qui-hoàn. KhÜ§c-tØ là m¶t hành-Ç¶ng tiêu-c¿c do Çó ngÜ©i (hay nÜ§c) khÜ§c-tØ nhìn-nhÆn là tØ ngày có (hay kš) quy‰t-ÇÎnh khÜ§c-tØ ngÜ©i (hay nÜ§c) Ãy së không còn bÃt cÙ m¶t thÙ quyŠn h®p-pháp nào ÇÓi v§i vÆt mà ngÜ©i (hay nÜ§c) Ãy tØ-bÕ. Tuy nhiên, ngÜ©i (hay nÜ§c) này không chuy‹n-giao hay chuy‹n-nhÜ®ng vÆt Çó cho m¶t ngÜ©i (hay nÜ§c) khác. Trái låi, qui-hoàn là m¶t hành-Ç¶ng tích-c¿c, có nghïa là ngÜ©i chi‰m-h»u m¶t vÆt gì, dù là chi‰m-h»u h®p-pháp hay là bÃt-h®p-pháp, trä vÆt Çó låi cho sª-h»u-chû h®p-pháp cûa nó. Sª-h»u-chû cûa vÆt ÇÜ®c qui-hoàn là ÇÓi-tÜ®ng xác-ÇÎnh cûa hành-Ç¶ng qui-hoàn.

Vì møc-Çích cûa chúng tôi trong bài biên-khäo này chÌ là tìm hi‹u các luÆn-cÙ cûa Trung-quÓc vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa thôi nên chúng tôi không tìm hi‹u nguyên-nhân cûa s¿ im-l¥ng cûa Trung-C¶ng.

III. Phän-Ùng cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i viŒc Phi-luÆt-tân låi Çòi chû-quyŠn trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa (1956)

Sau khi hòa-h¶i C¿u-kim-sÖn b‰-måc, cä Trung-C¶ng lÅn ñài-loan không có dÎp nào Ç‹ lên ti‰ng vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cho t§i næm 1956 khi Phi-luÆt-tân lên ti‰ng Çòi chû-quyŠn trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa.

Trong hai næm 1949 và 1950, Tomas Cloma, chû m¶t Ç¶i ngÜ-thuyŠn và thÜÖng-thuyŠn và giám-ÇÓc m¶t trÜ©ng hàng-häi(36) (36) ñây không phäi là Häi-h†c-viŒn Phi-luÆt-tân nhÜ nhiŠu tài-liŒu cho t§i nay vÅn ÇŠ-cÆp t§i m¶t cách sai lÀm.) Çã khám-phá thÃy m¶t nhóm Çäo l§n nhÕ ª cách Çäo Palawan cûa Phi-luÆt-tân(37) (37) Palawan là m¶t hòn Çäo khoäng 4.550 d¥m vuông ª tây-nam thû-Çô Manila và b¡c Borneo.) khoäng 400 d¥m vŠ phía tây. Ông hy-v†ng lÆp m¶t nhà máy nÜ§c Çá và m¶t nhà máy Çóng ÇÒ h¶p ª trên m¶t hòn Çäo l§n nhÃt ª Çây, cÛng nhÜ là khai-thác phân chim trong nh»ng hòn Çäo k‰-cÆn.

Tuy nhiên, mãi Ç‰n ÇÀu næm 1956 Cloma m§i låi ti‰p-tøc khám-phá nh»ng hòn Çäo này trong m¶t chuy‰n du-hành 38 ngày. Ngày 15.3.1956, chi‰c tàu PMI IV -- vÅn ÇÜ®c dùng Ç‹ huÃn-luyŒn các sinh-viên trÜ©ng hàng-häi cûa Cloma -- do thuyŠn-trÜªng Filemon Cloma, em trai Tomas Cloma, ÇiŠu-khi‹n Çã lên ÇÜ©ng ra các hòn Çäo này chi‰m Çóng(38) (38) NhiŠu tài-liŒu hiŒn-h»u Çã không Ç‹ š Ç‰n chi-ti‰t này mà låi nói là chính Tomas Cloma Çem thûy-thû t§i chi‰m Çóng.). 40 thûy-thû trên tàu, tÃt cä ÇŠu có quÓc-tÎch Phi-luÆt-tân, Çã d¿ng quÓc-kÿ Phi-luÆt-tân trên m¶t hòn Çäo và chính-thÙc tuyên-bÓ chi‰m-h»u Çäo này theo tøc-lŒ quÓc-t‰. Tåi m‡i hòn Çäo h† t§i chi‰m Çóng, h† ÇŠu niêm-y‰t cáo-thÎ chi‰m-h»u. H† Ç¥t tên nh»ng hòn Çäo ª Çây, tÃt cä có 53 Çäo và cù-lao v§i diŒn-tích t°ng-c¶ng 64.976 d¥m vuông, là "Freedomland" hay ñÃt T¿-do(39) (39) ñây cÛng là m¶t chi-ti‰t mà các tài-liŒu hiŒn-h»u Çã sai-lÀm khi cho r¢ng chÌ có hòn Çäo l§n mà Tomas Cloma Ç¥t chân t§i lÀn ÇÀu m§i mang tên là Freedom Island.).

Ngày 15.5.1956 Cloma chính-thÙc thông-báo cho Phó T°ng-thÓng kiêm Ngoåi-trÜªng Phi-luÆt-tân Carlos P. Garcia hay là m¶t sÓ công-dân Phi-luÆt-tân Çã quan-sát, tr¡c-lÜ®ng và chi‰m-h»u "m¶t lãnh-th° ª Nam-häi, bên ngoài häi-phÆn Phi-luÆt-tân và không thu¶c thÄm-quyŠn quän-håt cûa nÜ§c nào."(40) (40) Trích Çæng trong bài "Freedomland: Gov't States Position on Imbroglio over Isles," trong bán-nguyŒt-san NEW PHILIPPINES, Manila, sÓ tháng 2/1974, tr. 7.) Cloma cÛng nói thêm là lãnh-th° này Çã ÇÜ®c Cloma và các ÇÒng-s¿ tuyên-bÓ chi‰m-h»u.

M¥t khác, Cloma Çã gºi "cáo-thÎ" vŠ viŒc chi‰m-h»u này t§i báo-chí trong và ngoài nÜ§c, yêu-cÀu Çæng-täi theo thû-tøc luÆt quÓc-t‰. Cáo-thÎ nhÃn månh là s¿ tuyên-bÓ này cæn-cÙ vào quyŠn khám-phá và/hay chi‰m-h»u công-khai.

Sáu ngày sau, ngày 21.5.1956, Cloma gºi m¶t bÙc thÜ thÙ nhì cho B¶ Ngoåi-giao Phi-luÆt-tân Ç‹ thông-báo cho Chính-phû Phi-luÆt-tân hay là lãnh-th° mà ông tuyên-bÓ chi‰m-h»u ÇÜ®c Ç¥t tên là "Freedomland." Kèm theo thÜ là danh-sách các Çäo và cù-lao.

Trong thÜ Cloma còn nói thêm là:

"Kính xin lÜu-š là s¿ tuyên-bÓ này do 'các công-dân Phi-luÆt-tân' làm chÙ không phäi là 'nhân-danh Chính-phû Phi-luÆt-tân' bªi vì chúng tôi không ÇÜ®c phép làm nhÜ vÆy. Tuy nhiên viŒc này së có hÆu-quä là lãnh-th° trª thành m¶t phÀn cûa Phi-luÆt-tân. Vì lš-do Çó chúng tôi hy-v†ng và thÌnh-cÀu Chính-phû Phi-luÆt-tân ûng-h¶ cùng là bäo-vŒ s¿ tuyên-bÓ cûa chúng tôi và xin cÛng ÇØng ÇÜa m¶t tuyên-bÓ nào khác ra Liên-hiŒp-quÓc Ç‹ tránh khÕi khuy‰n-khích, xúi-giøc s¿ phän-ÇÓi cûa các nÜ§c khác."(41) (41) nt.

Sau Çó Cloma chính-thÙc tuyên-bÓ thành-lÆp m¶t chính-quyŠn riêng-biŒt cho quÀn-Çäo Freedomland và gºi m¶t bän tuyên-cáo vŠ viŒc thành-lÆp chính-quyŠn này cho Ngoåi-trÜªng Phi-luÆt-tân ngày 6.7.1956. Bän tuyên-bÓ còn yêu-cÀu Phi-luÆt-tân cho quÀn-Çäo hÜªng qui-ch‰ bäo-h¶.

VÃn-ÇŠ r¡c-rÓi thêm khi Ngoåi-trÜªng Phi-luÆt-tân trong thÜ trä l©i Cloma Çã vi‰t:

"VŠ phÀn B¶ Ngoåi-giao, thi‹m B¶ coi các Çäo, cù-lao, ám-sa san-hô, thi‹n-than và các bãi cát bao gÒm ª trong vùng mà ông mŒnh-danh là "Freedomland", ngoåi trØ nhóm 7 hòn Çäo mà quÓc-t‰ thÜ©ng g†i là quÀn-Çäo Spratly, là ÇÃt vô-chû, có cái m§i n°i lên, có cái Çã ÇÜ®c ghi-chú trên bän ÇÒ quÓc-t‰ chÜa thám-sát và s¿ hiŒn-h»u Çáng nghi-ng©, và tÃt cä ÇŠu chÜa có ai t§i chi‰m-h»u, chÜa có ai cÜ-ngø; nói m¶t cách khác, ÇiŠu Çó có nghïa là m†i công-dân Phi-luÆt-tân có quyŠn t¿-do khai-thác kinh-t‰ và lÆp-nghiŒp nhÜ công-dân bÃt cÙ quÓc-gia nào khác, ngày nào mà chû-quyŠn chuyên-h»u cûa bÃt cÙ quÓc-gia nào trên nh»ng Çäo này không ÇÜ®c thi‰t-lÆp theo các nguyên-t¡c vÅn ÇÜ®c luÆt quÓc-t‰ chÃp-nhÆn hay ÇÜ®c c¶ng-ÇÒng các quÓc-gia thØa-nhÆn.

"Còn vŠ nhóm 7 hòn Çäo mà quÓc-t‰ thÜ©ng g†i là quÀn-Çäo Spratly, Chính-phû Phi-luÆt-tân coi nh»ng Çäo này nhÜ là ª trong ch‰-Ç¶ giám-h¶ trên th¿c-t‰ cûa các quÓc-gia ÇÒng-minh th¡ng trÆn Th‰-chi‰n thÙ 2 do k‰t-quä cûa Hòa-Ü§c NhÆt-bän kš tåi C¿u-kim-sÖn ngày 8.9.1951 do Çó NhÆt-bän khÜ§c-tØ m†i quyŠn, danh-nghïa và Çòi hÕi trên quÀn-Çäo Spratly và quÀn-Çäo Paracel và cho t§i nay các quÓc-gia ÇÒng-minh chÜa có m¶t vø dàn-x‰p ÇÃt-Çai nào vŠ hai quÀn-Çäo này. Vì th‰ ngày nào mà nhóm các Çäo Çó còn ª trong tình-trång này, m†i công-dân hay nhân-viên các quÓc-gia ÇÒng-minh có quyŠn khai-thác kinh-t‰ và lÆp-nghiŒp trên cæn-bän bình-Ç£ng cÖ-h¶i và ÇÓi-Çãi vŠ các vÃn-ÇŠ xã-h¶i, kinh-t‰ và thÜÖng-måi liên-quan t§i hai quÀn-Çäo này.

"Phi-luÆt-tân là m¶t trong nh»ng quÓc-gia ÇÒng-minh Çã Çánh båi NhÆt-bän trong trÆn Th‰-chi‰n thÙ 2 và cÛng là quÓc-gia kš Hòa-Ü§c NhÆt-bän Çã nói bên trên.

"VŠ phÜÖng-diŒn vÎ-trí ÇÎa-dÜ cûa nh»ng hòn Çäo và cù-lao bao gÒm trong "Freedomland", vì chúng k‰-cÆn biên-gi§i lãnh-th° Phi-luÆt-tân vŠ phía tây, vì nh»ng quan-hŒ lÎch-sº và ÇÎa-chÃt cûa chúng ÇÓi v§i quÀn-Çäo Phi-luÆt-tân, vì giá-trÎ chi‰n-lÜ®c l§n-lao cûa chúng ÇÓi v§i nŠn quÓc-phòng và an-ninh cûa chúng ta, ngoài tiŠm-næng kinh-t‰ Çáng k‹ vŠ ngÜ-nghiŒp, sän-phÄm san-hô, häi-sän và phÓt-phát, ch¡c ch¡n là Chính-phû Phi-luÆt-tân không coi thÜ©ng s¿ khai-thác kinh-t‰ và lÆp-nghiŒp cûa các công-dân Phi-luÆt-tân tåi nh»ng nhóm Çäo và cù-lao này ngày nào h† còn theo Çu°i nh»ng møc-Çích h®p-pháp."(42) (42) nt. NhÃn månh thêm.)

Ngoài ra, trong m¶t bu°i h†p báo tåi Manila ngày 19.5.1956, ông Carlos P. Garcia cÛng tuyên-bÓ là m¶t nhóm Çäo ª Nam-häi, k‹ cä Çäo Thái-bình và Çäo TrÜ©ng-sa, Çúng lš ra phäi thu¶c vŠ Phi-luÆt-tân vì chúng k‰-cÆn nÜ§c này.

Các s¿-kiŒn và l©i tuyên-bÓ này Çã ÇÜa Ç‰n nh»ng phän-Ùng mãnh-liŒt trên th‰-gi§i. Vì ÇŠ-tài cûa bài này, ª Çây chúng tôi chÌ ÇŠ-cÆp t§i phän-Ùng cûa Trung-quÓc thôi chÙ không ÇŠ-cÆp t§i phän-Ùng cûa ViŒt-nam và cûa các quÓc-gia khác.

Ngày 29.5.1956 B¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng Çã ra m¶t tuyên-bÓ vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo, n¶i-dung nhÜ sau:

"Theo tin gÀn Çây cûa m¶t vài hãng thông-tÃn ngoåi-quÓc B¶-trÜªng Ngoåi-giao Phi-luÆt-tân Carlos Garcia Çã tuyên-bÓ trong m¶t cu¶c h†p báo là nhóm các Çäo ª Nam Trung-quÓc-häi k‹ cä Çäo Thái-bình và Çäo Nam-uy 'Çúng lš ra phäi thu¶c vŠ Phi-luÆt-tân vì chúng ª k‰-cÆn.' Các báo-cáo cûa các hãng thông-tÃn ngoåi-quÓc còn ti‰t-l¶ là Chính-phû Phi-luÆt-tân hiŒn Çang ti‰p-xúc v§i bè lÛ TÜªng Gi§i-thåch ª ñài-loan mÜu toan 'dàn x‰p' cái g†i là vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên quÀn-Çäo Nam-sa. VŠ vÃn-ÇŠ này, Chính-phû nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa thÃy cÀn phäi tuyên-bÓ nhÜ sau:

"ñäo Thái-bình và Çäo Nam-uy ª Nam-häi nói trên, cùng v§i nh»ng Çäo nhÕ ª lân-cÆn ÇŠu ÇÜ®c g†i chung là quÀn-Çäo Nam-sa. QuÀn-Çäo này lúc nào cÛng là m¶t phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc. NÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ và h®p-pháp ÇÓi v§i quÀn-Çäo này. Ngay tØ ngày 15.8.1951, B¶-trÜªng Ngoåi-giao nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa Châu Ân-lai trong bän Tuyên-bÓ vŠ D¿-thäo Hòa-Ü§c kš v§i NhÆt-bän cûa Anh-MÏ và H¶i-nghÎ C¿u-kim-sÖn Çã long-tr†ng våch rõ r¢ng: 'CÛng nhÜ toàn-th‹ quÀn-Çäo Nam-sa, quÀn-Çäo Trung-sa và quÀn-Çäo ñông-sa, quÀn-Çäo Tây-sa (quÀn-Çäo Paracel) và Çäo Nam-uy (Çäo Spratly) lúc nào cÛng là lãnh-th° cûa Trung-quÓc. M¥c dù Çã có th©i-kÿ nh»ng Çäo này bÎ NhÆt-bän chi‰m Çóng trong trÆn chi‰n-tranh xâm-læng do Ç‰-quÓc NhÆt-bän gây ra, sau khi NhÆt-bän ÇÀu hàng, Chính-phû Trung-hoa lúc bÃy gi© Çã thu-hÒi låi.' C§ do Chính-phû Phi-luÆt-tân nêu ra Ç‹ che-ÇÆy š-ÇÒ xâm-chi‰m lãnh-th° cûa Trung-quÓc, quÀn-Çäo Nam-sa, hoàn-toàn không th‹ biŒn-minh ÇÜ®c.

"Chính-phû nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa long-tr†ng tuyên-bÓ: s¿ xâm-phåm chû-quyŠn h®p-pháp cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i quÀn-Çäo Nam-sa cûa bÃt cÙ quÓc-gia nào, vì bÃt cÙ lš-do nào, và b¢ng bÃt cÙ phÜÖng-tiŒn nào, cÛng tuyŒt-ÇÓi không th‹ dung-thÙ ÇÜ®c."(43) (43) Tân Hoa-xã, Ãn-bän Anh-ng», ngày 29.5.1956, nhan-ÇŠ "Foreign Ministry Statement on Nansha Islands", Çæng trong SURVEY OF CHINA MAINLAND PRESS (vi‰t t¡t: SURVEY) cûa Toà T°ng Lãnh-s¿ Hoa-kÿ tåi HÜÖng-cäng, sÓ 1301, ng, 4.6.1956, tr. 20. NhÃn månh thêm.)

M¶t lÀn n»a chúng ta thÃy bän tuyên-bÓ vØa k‹ trên cÛng không nêu ra m¶t chi-ti‰t cø-th‹ nào Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa, và cä Hoàng-sa n»a. VÅn chÌ là s¿ tái kh£ng-ÇÎnh chû-quyŠn Çó m¶t cách vu-vÖ thôi.

VŠ phía ñài-loan, Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc, qua Çåi-sÙ ª Manila, Çã phän-kháng månh-më cùng Chính-phû Phi-luÆt-tân và viŒn vào c§ là quÀn-Çäo này thu¶c vŠ Trung-quÓc tØ th‰-k› thÙ 15. Chúng tôi rÃt ti‰c không ÇÜ®c rõ n¶i-dung s¿ phän-kháng này nên không bi‰t luÆn-cÙ cûa ñài-loan ra sao và cæn-cÙ vào Çâu ñài-loan cho là chû-quyŠn Çó có tØ th‰-k› thÙ 15.

Song-song v§i viŒc phän-kháng tåi Manila, phát-ngôn-viên ñài-loan còn loan tin ñài-loan phái m¶t l¿c-lÜ®ng Ç¥c-nhiŒm t§i quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa "có th‹ và ch¡c ch¡n së xäy ra" và quä th¿c m¶t håm-Ç¶i ñài-loan Çã ÇÜ®c phái t§i nÖi trong m¶t th©i-gian ng¡n Ç‹ ngæn-ch¥n m†i viŒc không hay xäy ra.

NhÆn ÇÜ®c tin này, Ngoåi-trÜªng Phi-luÆt-tân v¶i-vàng chÌ-thÎ cho ñåi-sÙ Phi-luÆt-tân tåi ñài-b¡c là Narciso Ramos báo cho Chính-phû ñài-loan "không nên quá e-ngåi vŠ diÍn-bi‰n cûa tình-hình." Ngoài ra ông cÛng loan-báo là Chính-phû Phi-luÆt-tân chÜa có m¶t thái-Ç¶ chính-thÙc nào vŠ nh»ng l©i tuyên-bÓ cûa Cloma và tuy Phi-luÆt-tân chÜa thæm-dò š-ki‰n v§i Chính-phû Hoa-kÿ vŠ vÃn-ÇŠ này, ông nghï r¢ng n‰u sau này cÀn có m¶t trung-gian hòa-giäi thì Hoa-kÿ së là "m¶t tr†ng-tài công-minh chính-tr¿c" vì Hoa-kÿ có quan-hŒ thân-h»u v§i cä hai nÜ§c.

Trong khi Çó, ngày 8.6.1956 Cloma låi phái m¶t Çoàn thÙ 2 mang th¿c-phÄm ra ti‰p-t‰ cho 29 thûy-thû Çã ª låi quÀn-Çäo trong chuy‰n Çi thÙ nhÃt.

Ÿ Çäo Thái-bình, các thûy-thû cûa Cloma thÃy häi-quân ñài-loan Çã bÓc r« nh»ng mÓc bia Çánh dÃu mà h† d¿ng lên trên Çäo trong chuy‰n Çi thÙ nhÃt và Çã d¿ng m¶t dÃu hiŒu cûa Trung-hoa Dân-quÓc trên mÓc bia cÛ cûa NhÆt-bän và cÛng vë dÃu hiŒu Trung-hoa trên tÜ©ng m¶t cæn nhà Ç° nát trÜ§c kia thu¶c tråi lính NhÆt-bän.

Cu¶c chåm trán ÇÀu tiên gi»a Ç¶i cûa Cloma và häi-quân ñài-loan xäy ra ngày 1.10.1956. Lúc thuyŠn-trÜªng Filemon Cloma Çang ª trên tàu PMI IV bÕ neo ª ngoài khÖi Çäo Ciriaco thì có hai chi‰c tàu cûa ñài-loan tØ phía nam ti‰n låi gÀn. ThuyŠn-trÜªng Cloma ÇÜ®c m©i lên tàu cûa ñài-loan Ç‹ thuÖng-nghÎ v§i thuyŠn-trÜªng h† HÒ. Cu¶c thäo-luÆn kéo dài 4 ti‰ng ÇÒng hÒ. Sau Çó m¶t Çoàn thûy-quân ñài-loan lên tàu cûa Cloma ki‹m-soát trong hai ti‰ng ÇÒng hÒ. H† tÎch-thu tÃt cä súng Óng, võ-khí, bän ÇÒ và các tài-liŒu trên tàu. M¥c dù có phän-kháng, thuyŠn-trÜªng Cloma vÅn bÎ gi» trên tàu mãi Ç‰n 9 gi© Çêm hôm Çó. Hôm sau, thuyŠn-trÜªng Cloma låi dÜ®c m©i lên tàu ñài-loan. Tuy tØ-chÓi không chÎu nhÆn Freedomland là lãnh-th° cûa Trung-hoa và không chÎu kš vào t© tuyên-bÓ là ông và các thûy-thû së r©i Freedomland không bao gi© trª låi, nhÜng ông không bÎ b¡t-bu¶c phäi n¶p võ-khí cho các viên-chÙc ñài-loan. Ngày 3.10.1956 tàu cûa ñài-loan r©i khu-v¿c này.

Nói tóm låi, cä B¡c-kinh lÅn ñài-b¡c ÇŠu nhÆn hai quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa và Hoàng-sa là lãnh-th° cûa Trung-quÓc. Tuy nhiên, cä hai chính-phû QuÓc-C¶ng Trung-hoa låi vÅn không ÇÜa ra dÜ®c m¶t dÅn-chÙng cø-th‹ nào Ç‹ bênh-v¿c quan-Çi‹m cûa mình mà chÌ bi‰t dùng võ-l¿c Ç‹ ép ngÜ©i khác phäi nhìn-nhÆn quan-Çi‹m cûa h†. Chính-sách sº-døng võ-l¿c này 18 næm sau (1974) Çã ÇÜ®c Trung-quÓc dùng t§i m¶t lÀn n»a, lÀn này Ç‰n phiên Trung-C¶ng.

IV. DÎp ViŒt-nam C¶ng-hòa b¡t gi» ngÜ-dân Trung-C¶ng (1959)

Ngót ba næm sau, næm 1959, låi có m¶t bi‰n-cÓ khác Çã xäy ra khi‰n cho Trung-quÓc có dÎp lên ti‰ng vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

ñêm ngày 20 rång ngày 21.2.1959, m¶t ÇÖn-vÎ häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa Çóng tåi quÀn-Çäo Hoàng-sa phát-giác thÃy Trung-C¶ng Çã lén ÇÜa ngÜ-dân Ç°-b¶ lên các Çäo Cam-tuyŠn (Robert), Duy-m¶ng (Drummond) và Quang-hòa (Duncan) trong nhóm NguyŒt-thiŠm (Crescent) thu¶c quÀn-Çäo Hoàng-sa v§i møc-Çích chi‰m lÃy quÀn-Çäo. ñây không phäi là lÀn ÇÀu h† làm nhÜ vÆy. Næm 1956 các ngÜ-dân Trung-C¶ng Çã lén-lút Ç°-b¶ lên Lâm-Çäo (Wooded Island) và Çäo Linh-côn (Lincoln Island), cÛng thu¶c nhóm NguyŒt-thiŠm, và sau ÇÜ®c thay-th‰ b¢ng quân chính-qui cûa Trung-C¶ng. Tuy nhiên lÀn Ç° b¶ này h† không thành-công. Häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã ngæn-ch¥n các ngÜ-thuyŠn cûa h† và ra lŒnh cho h† rút lui. Khi h† tØ-chÓi và kháng-c¿, các l¿c-lÜ®ng häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã b¡t gi» 82 ngÜ-dân và 5 ngÜ-thuyŠn. Vài b»a sau h† ÇÜ®c thä.

Ngót m¶t tuÀn sau, B¡c-kinh m§i phän-Ùng. Trong m¶t bän tuyên-bÓ ngày 27.2.1959, B¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng Çã vu-cáo là häi-quân VNCH Çã xâm-nhÆp bÃt-h®p-pháp quÀn-Çäo Hoàng-sa, b¡t cóc 82 ngÜ-dân và chi‰m gi» 5 ngÜ-thuyŠn cùng các tài-sän khác cûa ngÜ-dân Trung-C¶ng. Bän tuyên-bÓ còn nói thêm là:

"QuÀn-Çäo Tây-sa là m¶t phÀn cûa lãnh-th° Trung-quÓc. Chính-phû nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa Çã long-tr†ng tuyên-bÓ vŠ s¿-kiŒn này ngày 15.8.1951 và ngày 29.5.1956. Bây gi© häi-quân Nam-ViŒt Çã vi-phåm s¿ toàn-vËn lãnh-th° cûa Trung-quÓc và b¡t cóc các ngÜ-dân, ngÜ-thuyŠn Trung-hoa. ñiŠu này làm cho nhân-dân Trung-hoa h‰t sÙc tÙc-giÆn.

"B¶ Ngoåi-giao nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa long-tr†ng cänh-cáo nhà cÀm quyŠn Nam-ViŒt phäi phóng-thích ngay nh»ng ngÜ-dân Trung-hoa bÎ b¡t cóc, trao trä tÃt cä các ngÜ-thuyŠn và tài-sän khác Çã bÎ chi‰m mang Çi, bÒi-thÜ©ng thiŒt-håi cho nh»ng ngÜ©i này và bäo-Çäm không Ç‹ cho nh»ng viŒc bÃt-h®p-pháp tÜÖng-t¿ tái-diÍn trong tÜÖng-lai. N‰u không, nhà cÀm quyŠn Nam-ViŒt së phäi chÎu trách-nhiŒm vŠ tÃt cä các hÆu-quä."(44) (44) Tân Hoa-xã, Ãn-bän Anh-ng», ngày 27.2.1959, nhan-ÇŠ "Statement on Kidnapping of Chinese Fishermen by South Vietnam Navy," Çæng täi trong SURVEY sÓ 1966, ngày 5.3.1959, tr. 47. Hai bän tuyên-bÓ ngày 15.8.1951 và 29.5.1956 Çã ÇÜ®c trích-dÅn và phê-bình trong hai phÀn sÓ II và III bên trên.)

Bän tuyên-ngôn này, cÛng nhÜ bi‰t bao bän tuyên-ngôn trÜ§c Çó, không hŠ ÇÜa ra m¶t chi-ti‰t nào Ç‹ chÙng-minh Hoàng-sa, và cä TrÜ©ng-sa n»a, là m¶t phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc. Tuy nhiên, bän tuyên-bÓ cÛng mang m¶t vài Çi‹m Çáng cho chúng ta chú-š.

ThÙ nhÃt, khác v§i nh»ng lÀn trÜ§c Trung-C¶ng chÌ nói Ç‰n chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa và s¿ không dung-thÙ nh»ng hành-vi nào mà Trung-C¶ng cho là vi-phåm Ç‰n chû-quyŠn Çó thôi, lÀn này bän tuyên-bÓ Çã Çe-d†a r¢ng nhà cÀm quyŠn Nam-ViŒt, m¶t danh-tØ Trung-C¶ng thÜ©ng dùng Ç‹ g†i ViŒt-nam C¶ng-hòa, "së phäi chÎu trách-nhiŒm vŠ tÃt cä nh»ng hÆu-quä." L©i Çe-d†a Çó sau này ÇÜ®c Trung-C¶ng th¿c-hiŒn b¢ng viŒc Çánh chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa næm 1974.

ThÙ hai, Trung-C¶ng Çã coi viŒc häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa Çóng tåi quÀn-Çäo Hoàng-sa là xâm-nhÆp bÃt-h®p-pháp quÀn-Çäo Hoàng-sa và vi-phåm s¿ toàn-vËn lãnh-th° cûa Trung-quÓc. Tuy nhiên, ÇiŠu Çáng nói là không phäi chÌ Ç‰n ngày 20 và 21.2.1959, nghïa là ngày xäy ra bi‰n-cÓ b¡t gi» ngÜ-dân Trung-C¶ng, häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa m§i t§i ÇÒn-trú tåi Çây; trái låi h† Çã ÇÒn-trú ª Çó tØ lâu rÒi. M¶t viŒc quan-tr†ng nhÜ vÆy, Ç‰n Ç¶ Trung-C¶ng phäi ghép vào loåi "vi-phåm s¿ toàn-vËn lãnh-th° cûa Trung-quÓc" ch¡c ch¡n là cä Trung-C¶ng lÅn ñài-loan ÇŠu phäi bi‰t. Trái låi, theo s¿ khäo-cÙu cûa chúng tôi, cä Trung-C¶ng lÅn ñài-loan không hŠ lên ti‰ng phän-ÇÓi viŒc ÇÒn-trú này. Phäi Ç®i Ç‰n khi ngÜ-dân Trung-C¶ng bÎ b¡t gi» thì Trung-quÓc m§i có phän-Ùng. HÖn n»a, chÌ có nhà cÀm quyŠn B¡c-kinh m§i lên ti‰ng k‰t t¶i ViŒt-nam C¶ng-hòa. Trái låi ñài-loan hoàn-toàn im-l¥ng, không ra m¶t l©i tuyên-bÓ nào, dù là chính-thÙc hay bán chính-thúc, vŠ viŒc häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa ÇÒn-trú tåi quÀn-Çäo Hoàng-sa cÛng nhÜ vŠ viŒc b¡t gi» ngÜ-dân, ngÜ-thuyŠn Trung-C¶ng.

ThÙ ba, Trung-C¶ng Çã vu-cáo häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa "b¡t cóc ngÜ-dân, ngÜ-thuyŠn Trung-hoa." Sª-dï chúng tôi phäi dùng tØ "vu-cáo" ª Çây là vì Trung-C¶ng Çã dùng tØ "b¡t cóc" gán-ghép cho hành-Ç¶ng cûa häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa.

Theo ÇÎnh-nghïa "b¡t cóc" là t¶i b¡t gi» ngÜ©i m¶t cách bÃt-h®p-pháp và di-chuy‹n ngÜ©i Çó Çi nÖi khác. Theo luÆt quÓc-n¶i cÛng nhÜ luÆt quÓc-t‰, Çây là m¶t hình-t¶i. MuÓn bÎ k‰t t¶i b¡t cóc, ngÜ§i b¡t gi» phäi phåm nh»ng y‰u-tÓ sau Çây: cÓ-š phåm t¶i, b¡t gi» nån-nhân bÃt-h®p-pháp, và di-chuy‹n nån-nhân Çi ch‡ khác.

CÓ-š phåm t¶i có nghïa là ngÜ©i b¡t cóc phäi Çã có š-ÇÎnh b¡t cóc nån-nhân trÜ§c khi th¿c-hiŒn š-ÇÎnh Çó. Trong viŒc b¡t gi» các ngÜ-nhân Trung-C¶ng, häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa không hŠ có š-ÇÎnh b¡t gi» h† tØ trÜ§c mà chÌ gi» h† låi khi h† không chÎu r©i khÕi các Çäo Cam-tuyŠn, Duy-m¶ng và Quäng-hòa theo nhÜ yêu-cÀu cûa häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa thôi.

B¡t cóc là m¶t hành-vi bÃt-h®p-pháp. Tuy nhiên, n‰u ngÜ©i b¡t gi» ngÜ©i khác do trách-nhiŒm, b°n-phÆn cûa mình trong phåm-vi pháp-luÆt cho phép, dù là pháp-luÆt quÓc-n¶i hay pháp-luÆt quÓc-t‰, ngÜ©i b¡t gi» không làm hành-vi bÃt-h®p-pháp. Trong vø b¡t gi» ngÜ-dân Trung-C¶ng, häi-quæn ViŒt-nam C¶ng-hòa chÌ thi-hành nhiŒm-vø cûa mình là bäo-vŒ lãnh-th° quÓc-gia. ñó là m¶t nhiŒm-vø mà bÃt cÙ quân-nhân nu§c nào trên th‰-gi§i, k‹ cä Trung-C¶ng, cÛng phäi thi-hành. HÖn n»a, n‰u ngÜ©i b¡t gi» không chÎu thä nån-nhân khi nån-nhân có quyŠn ÇÜ®c thä ra thì m§i có th‹ bÎ coi là phåm t¶i b¡t cóc. Ÿ Çây, häÎ-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã thä các ngÜ-dân Trung-C¶ng ngay sau khi Çã làm các hành-vi thu¶c b°n-phÆn cûa mình nên cÛng không th‹ coi là b¡t cóc h†. Nói cách khác, h† chÌ b¡t gi» theo luÆt-ÇÎnh chÙ không b¡t cóc.

Ngoài ra, viŒc b¡t cóc ngø-š chÌ ngÜ©i làm ra hành-Ç¶ng gi§i-hån s¿ di-chuy‹n cûa nån-nhân, không cho nån-nhân Çi Çâu h‰t. Trái låi, n‰u chÌ ngæn-ch¥n không cho nån-nhân t§i m¶t ch‡ nào vì m¶t lš-do h®p-pháp nào thì viŒc Çó không phäi là b¡t cóc. M¥t khác, n‰u nån-nhân có cách thoát khÕi s¿ giam gi» mà không nguy-håi Ç‰n tính-mŒnh cûa mình, viŒc b¡t gi» nån-nhân cÛng không th‹ coi là b¡t cóc ÇÜ®c. Trong vø này các ngÜ-dân Trung-C¶ng Çã ÇÜ®c häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa ÇÒn-trú tåi ba hòn Çäo nÖi xäy ra bi‰n-cÓ, mà ViŒt-nam C¶ng-hòa cho là phÀn lãnh-th° cûa mình và ûy-thác cho häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa bäo-vŒ và canh gi», Ç‹ cho t¿-do Çi bÃt cÙ nÖi nào khác ngoåi trØ Ç° b¶ lên ba hòn Çäo này n‰u không có phép cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa. NhÜ vÆy khi häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa b¡t gi» các ngÜ-dân Trung-C¶ng không chÎu rút lui khÕi ba Çäo h† không b¡t cóc các ngÜ-dân Çó.

Sau h‰t, cÛng nên nói thêm là Trung-C¶ng Çã dùng sai tØ "b¡t cóc". B¡t cóc Çòi hÕi viŒc di-chuy‹n nån-nhân Çi m¶t nÖi khác v§i nÖi bÎ b¡t gi» và nÖi Çó không ÇÜ®c ti‰t-l¶. Ÿ Çây các ngÜ-dân Trung-C¶ng không hŠ bÎ häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa di-chuy‹n Çi dâu cä, mà chÌ bÎ ngæn không ÇÜ®c lÜu låi ba hòn Çäo thôi. Hành-vi cûa häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa không th‹ bÎ ghép t¶i b¡t cóc ÇÜ®c.

ThÙ tÜ, chính-quyŠn B¡c-kinh Çòi ViŒt-nam C¶ng-hòa ch£ng nh»ng là phäi "phóng-thích ngay nh»ng ngÜ-dân Trung-hoa bÎ b¡t cóc" mà còn phäi "trao trä tÃt cä các ngÜ-thuyŠn và tài-sän khác Çã bÎ chi‰m mang Çi". Ch‡ này Trung-C¶ng vu-cáo quá lÓ. Häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa chÌ gi» các ngÜ-dân Trung-C¶ng và ngÜ-thuyŠn thôi và không hŠ lÃy m¶t chút tài-sän nào khác chÙ ÇØng nói là "chi‰m mang Çi." Døng-š cûa Trung-C¶ng ª Çây khi vu-cáo nhÜ vÆy là có š muÓn tÕ cho th‰-gi§i bi‰t r¢ng häi-quân ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã có hành-d¶ng bÃt-h®p-pháp cûa nh»ng tên häi-t¥c chuyên-môn Çánh cÜ§p trên m¥t b‹, chÙ không phäi là hành-d¶ng h®p-pháp cûa các quân-nhân bäo-vŒ lãnh-th° quÓc-gia. Tuy nhiên, s¿ vu-cáo này cûa Trung-C¶ng cÛng không Çáng cho m†i ngÜ©i ngåc-nhiên vì Trung-C¶ng có thói quen vu-cáo và læng-nhøc nh»ng nÜ§c hay nh»ng ngÜ©i ÇÓi-nghÎch v§i Trung-C¶ng và thói quen Çó Çã n°i ti‰ng trên th‰-gi§i.

V. Phän-Ùng ÇÓi v§i l©i tuyên-bÓ cûa T°ng-thÓng Phi-luÆt-tân vŠ chû-quyŠn trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa (1971)

MÜ©i hai næm låi trôi qua Çi không có dÎp nào d‹ các nhà cÀm quyŠn B¡c-kinh và ñài-b¡c lên ti‰ng vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa, cho t§i næm 1971.

Trong m¶t bu°i h†p báo tåi ÇiŒn Malacanang(45) (45) TÙc phû t°ng-thÓng Phi-luÆt-tân.) ngày 10.7.1971, trÜ§c bu°i khai-måc h¶i-nghÎ kÿ thÙ 6 cûa HiŒp-h¶i các QuÓc-gia Á-châu và Thái-bình-dÜÖng trên cÃp bÆc T°ng-trÜªng tåi Manila, T°ng-thÓng Phi-luÆt-tân Ferdinand Marcos tÓ-cáo quân-Ç¶i ñài-loan, lúc Çó Çang chi‰m Çóng ª Çäo Thái-bình (Itu Aba, hay Ligaw theo tên Phi-luÆt-tân), Çã Ç¥t nh»ng ° tr†ng-pháo Ç‹ tæng-cÜ©ng s¿ phòng-thû Çäo này và trong m¶t vài trÜ©ng-h®p Çã b¡n cänh-cáo vào nh»ng phi-cÖ và tàu cûa Phi-luÆt-tân Çi trinh-sát trong vùng. Ông cÛng nói thêm là H¶i-ÇÒng An-ninh QuÓc-gia

Phi-luât-tân trong phiên h†p ngày hôm Çó Çã ÇÒng-thanh cho r¢ng vì nh»ng diÍn-bi‰n nhanh-chóng xäy ra trong vùng và vì Çäo này ª k‰-cÆn lãnh-th° Phi-luÆt-tân nên viŒc m¶t nÜ§c ngoài chi‰m Çóng ª Çây là m¶t mÓi Çe-d†a trÀm-tr†ng cho nŠn an-ninh cûa Phi-luÆt-tân(46) (46) TÜ©ng-thuÆt låi trong bài Freedomland, bÇd). Ngoài ra, ông còn nh¡c låi quan-Çi‹m cûa Phi-luÆt-tân (Çã nói ª Çoån III bên trên) là quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa Çang ª trong ch‰-Ç¶ giám-h¶ trên th¿c-t‰ cûa các quÓc-gia ÇÒng-minh theo Hòa-Ü§c v§i NhÆt-bän kš tåi C¿u-kim-sÖn ngày 8.9.1951. Trong hòa-Ü§c này NhÆt-bän khÜ§c-tØ m†i quyŠn, danh-nghïa và Çòi hÕi ÇÓi v§i quÀn-Çäo này. VÅn theo l©i Marcos, vì quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa ª dÜ§i ch‰-Ç¶ giám-h¶, không nÜ§c nào có quyŠn mang quân-Ç¶i vào bÃt cÙ hòn-Çäo nào trong nhóm quÀn-Çäo này nŠu không có phép và s¿ thÕa-thuÆn cûa các quÓc-gia ÇÒng-minh. Sau h‰t, ông loan-báo thêm là vì ñài-loan thi‰t-lÆp m¶t ÇÒn binh tåi Çäo Thái-bình không có phép và s¿ thÕa-thuÆn cûa các quÓc-gia ÇÒng-minh nên Phi-luÆt-tân Çã yêu-cÀu Chính-phû ñài-b¡c rút quân-Ç¶i khÕi nÖi này.

L©i tuyên-bÓ cùa Marcos Çã gây ra phän-Ùng tåi nhiŠu quÓc-gia. Vài ngày sau khi có l§i tuyên-bÓ này, các Chính-phû Anh và Hoà-lan loan-báo hai nÜ§c khÜ§c-tØ quyŠn giám-h¶ trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa(47) (47) nt.). Chính-phû ViŒt-nam C¶ng-hòa, qua l©i tuyên-bÓ cûa Ngoåi-trÜªng TrÀn-væn-L¡m ngày 13.7.1971, tái kh£ng-ÇÎnh chû-quyŠn cûa ViŒt-nam trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa mà các d»-kiŒn lÎch-sº và pháp-lš chÙng tÕ là thu¶c vŠ ViŒt-nam, ít nhÃt là tØ th‰-k› thÙ 18. Ông cÛng nh¡c låi l©i tuyên-bÓ cûa c¿u Thû-tÜ§ng kiêm Ngoåi-trÜªng TrÀn-væn-H»u tåi Hoà-h¶i C¿u-kim-sÖn ngày 7.9.1951 (Çã nói ª phÀn II bên trên).

VŠ phÀn ñài-loan, Ngoåi-trÜªng Châu ThÜ-giai Çã tuyên-bÓ r¢ng quÀn-Çäo Nam-sa tØ th©i xa xÜa vÅn thu¶c vŠ Trung-hoa và quân-Ç¶i ñài-loan Çã chi‰m Çóng quÀn-Çäo này hÖn 20 næm qua. Sau Çó ông Çã h¶i-Çàm v§i Ngoåi-trÜªng Phi-luÆt-tân Carlos Romulo, nhÜng n¶i-dung không ÇÜ®c ti‰t-l¶.

ñáng ti‰c là Châu ngoåi-trÜªng Çã không ÇÜa ra m¶t chi-ti‰t hay m¶t thí-dø nào Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i quÀn-Çäo này "tØ th©i xa-xÜa" và cÛng không cho bi‰t là "th©i xa xÜa" Ãy là tØ bao gi©. Chúng tôi xin mª dÃu ngo¥c ª Çây Ç‹ nói thêm là ñài-loan Çã cho leo thang th©i-gian chû-quyŠn. Trong lÀn phän-Ùng næm 1956 (nói ª phÀn II bên trên), ñài-loan nói là Trung-quÓc có chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo này tØ th‰-k› thÙ 15, nay låi Ç°i thành tØ th©i xa-xÜa. HÖn n»a, ông låi cÓ-tình che dÃu tính-cách bÃt-h®p-pháp cûa viŒc QuÓc-quân ñài-loan chi‰m Çóng ª Çây nhÜ chúng tôi Çã trình-bày trong Çoån II bên trên.

M¥t khác, trong vø này nhà cÀm quyŠn B¡c-kinh Çã không chính-thÙc lên ti‰ng mà chÌ cho phép hãng thông-tÃn nhà nÜ§c là Tân Hoa-xã ph°-bi‰n ngày 16.7.1971 m¶t bài nhan-ÇŠ là "Philippine Authorities Openly Violate China's Territorial Sovereignty by Occupying Islands of China's Nansha Islands" (Nhà CÀm QuyŠn Phi-luÆt-tân Công-khai Vi-phåm Chû-quyŠn Lãnh-th° cûa Trung-quÓc B¢ng Cách Chi‰m Çóng Các ñäo thu¶c QuÀn-Çäo Nam-sa cûa Trung-quÓc), Ç‹ lên án viŒc Phi-luÆt-tân phái quân t§i chi‰m Çóng vài hòn Çäo trong quÀn-Çäo Nam-sa, cho "Çó là m¶t bi‰n-cÓ trÀm-tr†ng cûa m¶t s¿ vi-phåm tr¡ng-tr®n chû-quyŠn lãnh-th° cûa Trung-quÓc cûa nhà cÀm quyŠn Phi-luÆt-tân trong lúc theo Çu°i chính-sách xâm-lÜ®c và mÜu-ÇÒ chi‰n-tranh ª Á-châu cûa Ç‰-quÓc MÏ." Bài này nói là:

"QuÀn-Çäo Nam-sa gÒm Çäo Thái-bình, Çäo Nam-uy, Çäo Trung-nghiŒp, Çäo Mã-hoan và nhiŠu cù-lao khác ª Nam-häi. Nh»ng Çäo này lúc nào cÛng là phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc. NÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa có quyŠn bÃt khä tranh-nghÎ và h®p-pháp trên nh»ng Çäo này. M¥c dù quÀn-Çäo Nam-sa Çã có lÀn rÖi vào tay Ç‰-quÓc NhÆt-bän sau khi nÜ§c này tung ra trÆn chi‰n-tranh xâm-læng, khi NhÆt-bän ÇÀu hàng Chình-phû Trung-hoa lúc bÃy gi© Çã thu-hÒi låi quÀn-Çäo này.(48) (48) ñæng-täi trong SURVEY, sÓ 4944, ng. 27.7.1971, tr. 140. NhÃn månh thêm.)

Sau khi nh¡c låi các l©i tuyên-bÓ ngày 15.8.151 cûa Châu Ân-lai và ngày 29.5.1956 cûa phát-ngôn viên B¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng là "tuyŒt-ÇÓi không nÜ§c nào ÇÜ®c phép vi-phåm chû-quyŠn h®p-pháp cûa Trung-quÓc trên quÀn-Çäo Nam-sa vì bÃt cÙ lš-do nào và dÜ§i bÃt cÙ hình-thÙc nào", bài cûa Tân Hoa-xã còn cänh-cáo:

"Chính-phû và nhân-dân Trung-hoa tuyŒt-ÇÓi không th‹ nào dung-thÙ viŒc chính-phû Phi-luÆt-tân công-khai vi-phåm chû-quyŠn lãnh-th° cûa Trung-quÓc. Chính-phû Phi-luÆt-tân phäi ngÜng ngay viŒc vi-phåm chû-quyŠn lãnh-th° cûa Trung-quÓc và rút nhân-viên ra khÕi quÀn-Çäo Nam-sa."(49) (49) nt.)

ñi‹m Çáng chú-š là bài này làm ngÖ không Çä-Ç¶ng gì Ç‰n viŒc ñài-loan chi‰m Çóng Çäo Thái-bình và tuyên-bÓ chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa.

M¶t lÀn n»a, Trung-C¶ng, giÓng ñài-loan, không ÇÜa ra ÇÜ®c b¢ng-chÙng nào mà chÌ nói vu-vÖ là quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa thu¶c vŠ Trung-quÓc thôi.

VI. LuÆn-cÙ nêu ra trong vø Çøng-Ç¶ häi-quân v§i ViŒt-nam C¶ng-hòa (1974)

VÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa bÜ§c sang m¶t giai-Çoån m§i vào tháng giêng næm 1974, lÀn này ÇÜa Ç‰n viŒc giäi-quy‰t b¢ng vÛ-l¿c qua m¶t cu¶c Çøng-Ç¶ häi-quân công-khai và tr¿c-ti‰p gi»a ViŒt-nam C¶ng-hòa và Trung-C¶ng tåi quÀn-Çäo Hoàng-sa. Vì là m¶t nÜ§c rÃt nhÕ bé, vŠ ÇÎa-dÜ cÛng nhÜ vŠ nhân-sÓ, so v§i Trung-C¶ng, vì không ÇÜ®c s¿ giúp Ç« tÆn-tình cûa các quÓc-gia t¿ nhÆn là ÇÒng-minh, vì bÎ th‰-gi§i làm ngÖ và vì kiŒt sÙc trÜ§c cu¶c chi‰n-tranh trong nÜ§c Çã kéo dài ngót 30 næm, ViŒt-nam C¶ng-hòa chÌ chÓng låi Trung-C¶ng ÇÜ®c có hai ngày Ç‹ rÒi cuÓi cùng nhìn thÃy quÀn-Çäo Hoàng-sa rÖi vào tay Trung-C¶ng mà hÆu-quä còn kéo dài t§i ngày nay.

Bi‰n-cÓ này xäy ra sau khi Chính-phû ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã quy‰t-ÇÎnh sáp-nhÆp quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa vào xã PhÜ§c-häi, quÆn ñÃt ñÕ, tÌnh PhÜ§c-tuy, ngày 6.9.1973(50) (50) Do NghÎ-ÇÎnh sÓ 420-BNV/HCDP/26.X ngày 6.9.2973 cûa T°ng-trÜªng N¶i-vø Lê-công-ChÃt.).

ñây không phäi là lÀn ÇÀu tiên có s¿ sáp-nhÆp hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và quÀn-Çäo Truòng-sa vào các ÇÖn-vÎ hành-chính n¶i-ÇÎa ª ViŒt-nam. Th¿c vÆy, trong th©i Pháp-thu¶c, ngày 21.12.1933 quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa Çã ÇÜ®c sáp-nhÆp vào ÇÎa-phÆn tÌnh Bà-rÎa(51) (51) Do NghÎ-ÇÎnh sÓ 4762.CP ngày 21.12.1933 cûa ThÓng-ÇÓc Nam-kÿ M.J. Krautheimer.) và ngày 30.3.1938 quÀn-Çäo Hoàng-sa ÇÜ®c sáp-nhÆp vào tÌnh ThØa-thiên(52) (52) Do Dø sÓ 10 ngày 30.3.1938 cûa Hoàng-Ç‰ Bäo-Çåi.). TØ khi ViŒt-nam giành ÇÜ®c Ç¶c-lÆp khÕi tay th¿c-dân Pháp, quÀn-Çäo Hoàng-sa dÜ®c t°-chÙc thành xã ñÎnh-häi, do m¶t phái-viên hành-chính cai-trÎ và tr¿c-thu¶c quÆn Hoà-vang, tÌnh Quäng-nam ngày 13.7.1961(53) (53) Do S¡c-lŒnh sÓ 174-NV ngày 13.7.1961 cûa T°ng-thÓng Ngô-Çình-DiŒm.), rÒi Ç‰n ngày 21.10.1969 xã ñÎnh-häi (tÙc quÀn-Çäo Hoàng-sa) sáp-nhÆp vào xã Hòa-long cùng quÆn Hòa-vang, tÌnh Quäng-nam(54) (54) Do NghÎ-ÇÎnh sÓ 709-BNV/HCDP/26 cûa T°ng-trÜªng N¶i-vø TrÀn-thiŒn-Khiêm.); còn quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa ÇÜ®c Ç¥t thu¶c tÌnh PhÜ§c-tuy (tên m§i cûa tÌnh Bà-rÎa) ngày 22.10.1956(55) (55) Do S¡c-lŒnh sÓ 143-NV ngày 22.10.1956 cûa T°ng-thÓng Ngô-Çình-DiŒm). NghÎ-ÇÎnh ngày 6.9.1973 chÌ Ç°i quÆn tr¿c-ti‰p quän-trÎ quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa.

Tuy nhiên, chúng ta nhÆn thÃy là trong các viŒc sáp-nhÆp hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa trÜ§c Çây các chính-phû Trung-hoa không hŠ lên ti‰ng phän-ÇÓi gì cä. ChÌ Ç‰n lÀn cuÓi cùng, næm 1973, thì cä B¡c-kinh lÅn ñài-loan m§i có phän-Ùng.

A. Phän-Ùng cûa Trung-C¶ng

1. Tuyên-bÓ ngày 1.1.1974

ñiŠu chúng ta không hi‹u rõ là vì lš-do gì mà mãi hÖn 4 tháng sau khi có viŒc sáp-nhÆp quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa vào quÆn ñÃt ñÕ B¡c-kinh m§i có phän-Ùng.

Ngày 11.1.1974 B¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng Çã ra m¶t bän tuyên-bÓ(56) (56) Toàn væn Çæng trong PEKING REVIEW, B¡c-kinh, tÆp 17, sÓ 3, ngày 17.1.1974, tr.3, dÜ§i nhan-ÇŠ "Statement by Spokesman of Chinese Ministrty of Foreign Affairs."), mª ÇÀu nhÜ sau:

"Cách Çây không lâu, nhà cÀm quyŠn Sài-gòn ª Nam-ViŒt Çã tr¡ng-tr®n loan báo Ç¥t hÖn mÜ©i Çäo thu¶c quÀn-Çäo Nam-sa cûa Trung-quÓc, k‹ cä Nam-uy và Thái-bình, dÜ§i quyŠn quän-trÎ cûa tÌnh PhÜ§c-tuy ª Nam-ViŒt. ñây là m¶t s¿ xâm-phåm Çiên-cuÒng Ç‰n s¿ toàn-vËn lãnh-th° và chû-quyŠn cûa Trung-quÓc."

Sau khi nh¡c låi l©i tuyên-bÓ Çã tØng ÇÜ®c nói t§i nhiŠu lÀn là "cÛng giÓng nhÜ các quÀn-Çäo Tây-sa, Trung-sa và ñông-sa, quÀn-Çäo Nam-sa luôn luôn là lãnh-th° cûa Trung-quÓc," bän tuyên-bÓ Çã tÓ-cáo Çây không phäi là lÀn ÇÀu ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã có hành-Ç¶ng nhÜ vÆy:

"Trong nh»ng næm gÀn Çây nhà cÀm quyŠn Sài-gòn Çã gia-tæng xâm-chi‰m vài hòn Çäo trong quÀn-Çäo Nam-sa và Tây-sa, trong nhiŠu trÜ©ng-h®p Çã Òn-ào Çòi chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo này, ngay cä d¿ng các "bia chû-quyŠn" trên Çó. Gi© Çây nhà cÀm quyŠn Sài-gòn låi Çi thêm bÜ§c n»a, công-khai sáp-nhÆp hÖn mÜ©i Çäo, k‹ cä Çäo Nam-uy và Thái-bình, vào ranh-gi§i cûa mình. Hành-Ç¶ng này tåo nên m¶t bÜ§c m§i nh¢m n¡m vïnh-viÍn quÀn-Çäo Nam-sa cûa Trung-quÓc."

ñoån bän tuyên-bÓ nh¡c låi lÆp-trÜ©ng cÛ cûa Trung-C¶ng:

"Chính-phû nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa nh¡c låi ª Çây r¢ng các quÀn-Çäo Nam-sa, Tây-sa, Trung-sa và ñông-sa tÃt cä ÇŠu là phÀn cûa lãnh-th° Trung-quÓc. NÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ trên nh»ng quÀn-Çäo này."

Sau h‰t bän tuyên-bÓ Çã k‰t-luÆn b¢ng cách phû-nhÆn giá-trÎ hành-Ç¶ng cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa.

"Quy‰t-ÇÎnh cûa nhà cÀm quyŠn Sài-gòn Çem sáp-nhÆp Çäo Nam-uy, Thái-bình và các Çäo khác ª quÀn-Çäo Nam-sa vào Nam-ViŒt là bÃt-h®p-pháp và vô-hiŒu-l¿c. Chính-phû Trung-hoa së không bao gi© dung-thÙ viŒc xâm-phåm Ç‰n s¿ vËn-toàn lãnh-th° và chû-quyŠn nào do nhà cÀm quyŠn Sài-gòn gây ra."

Bän tuyên-bÓ ngày 11.1.1974 này vÅn không ÇÜa ra b¢ng-chÙng nào Ç‹ chÙng-minh hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa thu¶c vŠ Trung-quÓc. Tuy nhiên, bän tuyên-bÓ Çó có mÃy Çi‹m Çáng cho chúng ta chú-š.

ThÙ nhÃt, không giÓng các lÀn tuyên-bÓ trÜ§c, lÀn tuyên-bÓ này có gi†ng ÇiŒu gay-g¡t hÖn ("tr¡ng-tr®n loan báo," "xâm-phåm Çiên-cuÒng," "Òn-ào Çòi chû-quyŠn") nhÜ báo-hiŒu trÜ§c nh»ng biŒn-pháp månh cûa Trung-C¶ng së dùng t§i.

ThÙ hai, trong nh»ng bän tuyên-bÓ trÜ§c Trung-C¶ng chÌ nói Ç‰n viŒc các nÜ§c vi-phåm chû-quyŠn lãnh-th° cûa Trung-quÓc thôi, lÀn này Trung-C¶ng låi vu-cáo ViŒt-nam C¶ng-hòa gia-tæng xâm-chi‰m hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa trong mÜu-ÇÒ n¡m vïnh-viÍn hai quÀn-Çäo này. S¿ vu-cáo Çó dÜ©ng nhÜ nh¢m Çánh låc hÜ§ng dÜ-luÆn quÓc-t‰, qui t¶i xâm-læng cho ViŒt-nam C¶ng-hòa trÜ§c, Ç‹ cho viŒc Çánh chi‰m hai quÀn-Çäo này cûa Trung-C¶ng trª nên h®p-pháp, nghïa là muÓn chÙng-minh Trung-C¶ng chÌ dùng võ-l¿c Ç‹ bäo-vŒ lãnh-th°, chû-quyŠn cûa mình thôi. NhÆn-xét này Çã ÇÜ®c chÙng-minh rõ-ràng sau ngày 19 và 20.1.1974. Khi Trung-C¶ng cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa, th‰-gi§i Çã hoàn-toàn im-l¥ng, không m¶t nÜ§c nào lên ti‰ng. Ngay cä Liên-hiŒp-quÓc, m¶t t°-chÙc quÓc-t‰ có b°n-phÆn duy-trì an-ninh th‰-gi§i, cÛng gi» thái-Ç¶ im-l¥ng khó hi‹u. Ngoài ra, sau bi‰n-cÓ này ViŒt-nam C¶ng-hòa tính ÇÜa n¶i-vø ra trÜ§c Liên-hiŒp-quÓc và chuÄn-bÎ hÒ-sÖ kiŒn tåi Toà Án QuÓc-t‰, nhÜng m¶t sÓ nÜ§c vÅn nhÆn là ÇÒng-minh cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã tìm cách ngæn-cän Ç‹ cho ViŒt-nam C¶ng-hòa không th‹ làm ÇÜ®c viŒc này. ñÃy là chÜa k‹ vào th©i-gian xäy ra vø Trung-C¶ng cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa. ñŒ ThÃt Håm-Ç¶i cûa Hoa-kÿ Çang tuÀn-tiÍu và hoåt-Ç¶ng ª quanh vùng bi‹n ñông, g†i là Ç‹ bäo-vŒ ViŒt-nam C¶ng-hòa, cÛng không có m¶t phän-Ùng nào trÜ§c hành-Ç¶ng cûa Trung-C¶ng.

ThÙ ba, tØ næm 1956 trª Çi, m‡i khi nói Ç‰n chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa, Trung-C¶ng bao gi© cÛng dùng tØ "chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ và h®p-pháp" hay "chû-quyŠn h®p-pháp". Tuy nhiên trong lÀn tuyên-bÓ ngày 11.1.1974 này -- và cä nh»ng lÀn sau Çó, nhÜ chúng ta së thÃy -- Trung-C¶ng chÌ nói t§i "chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ" hay "chû-quyŠn bÃt-khä xâm-phåm" thôi và hoàn-toàn không dùng tØ "h®p-pháp" n»a. Có lë Trung-C¶ng Çã yên-chí là th‰-gi§i Çã m¡c phäi bä cûa mình rÒi nên thÃy không cÀn dùng tØ này n»a!

ThÙ tÜ, lÀn ÇÀu tiên Trung-C¶ng Çã công-khai b¶c-l¶ rõ nguyên-nhân thÀm-kín thúc-ÇÄy viŒc tranh-chÃp chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa: Çó là nguÒn tài-nguyên thiên-nhiên ª vùng này. Th¿c vÆy, bän tuyên-bÓ ngày 11.1.1974 có câu:

"Các tài-nguyên thiên-nhiên trong các vùng bi‹n quanh các quÀn-Çäo này cÛng thu¶c vŠ Trung-quÓc."

ñi‹m Çáng chú-š ª Çây là s¿ sº-døng ch» cûa Trung-C¶ng. Bän tuyên-bÓ không nói là nh»ng tài-nguyên thiên-nhiên trên càc quÀn-Çäo này mà låi nói t§i "nh»ng tài-nguyên thiên-nhiên trong các vùng bi‹n quanh các quÀn-Çäo này" cÛng thu¶c vŠ Trung-quÓc. NhÜ vÆy, Trung-C¶ng cÓ Çòi cho kÿ ÇÜ®c chû-quyŠn ÇÓi v§i Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa không phäi chÌ vì ch‡ phân chim, phÓt-phát hay các tài-nguyên khác tìm thÃy trên hai quÀn-Çäo mà chính là nh¢m vào nh»ng túi dÀu có ª quanh hai quÀn-Çäo ÇÜÖng-tranh. ñây m§i là Ç¶ng-l¿c chính thúc-ÇÄy Trung-c¶ng ra tay hành-Ç¶ng månh.

TÜªng cÛng cÀn nh¡c låi là Trung-C¶ng chÌ lên ti‰ng v§i các l©i lë gay-g¡t hÖn và sau này Çi Ç‰n hình-thÙc tranh-chÃp c¿c-Çoan hÖn b¢ng cách dùng Ç‰n võ-l¿c Ç‹ chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa, sau khi mÃy công-ty dÀu ngoåi-quÓc Çã kš giao-kèo khai-thác dÀu ª ngoài khÖi ViŒt-nam v§i chính-phû ViŒt-nam C¶ng-hòa. Giä thº quanh hai quÀn-Çäo này không có các túi dÀu quan-tr†ng thì chÜa ch¡c Trung-C¶ng Çã làm gì, có lë vÅn gi» nguyên thái-Ç¶ cÛ là chÌ tuyên-bÓ, Çe-d†a suông nhÜ m†i lÀn, chÙ không Çánh chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa. Vì vÆy chúng ta có th‹ ÇŠ-quy‰t không s® bÎ sai-lÀm là chính vì các túi dÀu cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa mà Trung-C¶ng Çã ra tay.

2. Tuyên-bÓ ngày 20.1.1974

Tuy nhiên bän tuyên-bÓ ngày 11.1.1974 m§i chÌ là màn giáo ÇÀu. Tám ngày sau Çã xäy ra m¶t cu¶c häi-chi‰n hai ngày 19 và 20.1.1974 tåi vùng quÀn-Çäo Hoàng-sa gi»a ViŒt-nam C¶ng-hòa và Trung-C¶ng. ñiŠu chúng ta th¡c-m¡c là không hi‹u tåi sao Trung-C¶ng không ch†n quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa Ç‹ ra tay mà låi ch†n quÀn-Çäo Hoàng-sa. Phäi chæng vì quÀn-Çäo này ª gÀn häi-phÆn cûa ViŒt-nam Dân-chû C¶ng-hòa (B¡c-ViŒt) hÖn nên các cu¶c hành-quân cûa Trung-C¶ng không bÎ trª-ngåi và còn ÇÜ®c B¡c-ViŒt chÓng lÜng cho hÖn là m¶t cu¶c hành-quân ª quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa n¢m mãi sâu xuÓng phía nam và gÀn häi-phÆn cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa?

Sau khi có trÆn häi-chi‰n ª vùng Hoàng-sa ngày 20.1.1974 B¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng Çã tung ra m¶t bän tuyên-bÓ khác(57) (57) Toàn væn Çæng trong PEKING REVIEW, tÆp 17, sÓ 4, ng. 25.1.1974, tr. 3-4, dÜ§i nhan-ÇŠ "Statement of the Chinese Ministry of Foreign Affairs."). Bän tuyên-bÓ này rÃt quan-tr†ng vì Çã ÇŠ-cÆp t§i m¶t sÓ d»-kiŒn không hŠ nói t§i trong nh»ng bän tuyên-bÓ khác. Chúng ta së lÀn-lÜ®t cÙu-xét nh»ng d»-kiŒn Çó.

TrÜ§c h‰t, theo ÇÜ©ng lÓi vu-khÓng cÓ-h»u cûa Trung-C¶ng, bän tuyên-bÓ ngày 20.1.1974 Çã che dÃu s¿ thÆt và vu-cáo là häi-quân và không-quânViŒt-nam C¶ng-hòa Çã có hành-Ç¶ng trÜ§c nhÜ là tÃn-công các ngÜ-thuyŠn cûa Trung-C¶ng và chi‰m hai Çäo trong quÀn-Çäo Hoàng-sa ngày 15.1.1974, tÃn-công các Çäo khác ngày 19.1.1974 và b¡n vào các chi‰n-håm Trung-C¶ng Çang Çi tuÀn-tiÍu. RÒi Ç‹ biŒn-minh hành-Ç¶ng quân-s¿ cûa mình, nhà cÀm quyŠn Trung-C¶ng Çã tuyên-bÓ:

"Vì bÎ ÇÄy t§i quá mÙc chÎu-Ç¿ng nên các ÇÖn-vÎ häi-quân, ngÜ-dân và dân-binh cûa chúng ta [tÙc là cûa Trung-C¶ng] m§i anh-dÛng chÓng trä Ç‹ t¿-vŒ và Ç‹ trØng-phåt Çích-Çáng quân ÇÎch xâm-læng."

Sau khi vu-cáo "nhà cÀm quyŠn Sài-gòn ª Nam-ViŒt Çã tØ lâu ÇÎnh xâm-chi‰m hai quÀn-Çäo Tây-sa và Nam-sa cûa Trung-quÓc" và nh¡c låi viŒc ViŒt-nam C¶ng-hòa sáp-nhÆp hÖn mÜ©i Çäo thu¶c quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa nhÜ Çã nói t§i trong bän tuyên-bÓ ngày 11.1.1974, B¶ Ngoåi-giao B¡c-kinh Çã lên án là ViŒt-nam C¶ng-hòa "gi© Çây còn tr¡ng-tr®n khiêu-khích Trung-quÓc vŠ quân-s¿ và chi‰m lãnh-th° cûa Trung-quÓc b¢ng võ-l¿c. ñó là ÇiŠu táo gan Ç‰n cùng-c¿c."

Nói cách khác, bän tuyên-bÓ này cÓ vë m¶t ViŒt-nam C¶ng-hòa hi‰u-chi‰n, Çã có nh»ng hành-Ç¶ng gÃy-hÃn trÜ§c và m¶t Trung-C¶ng hi‰u-hòa, chÌ ra tay hành-Ç¶ng khi không th‹ chÎu Ç¿ng s¿ khiêu-khích và xâm-læng cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa ÇÜ®c n»a. Møc-Çích cûa l©i vu-cáo này hi‹n-nhiên là nh¢m vào dÜ-luÆn th‰-gi§i nói chung và Hoa-kÿ nói riêng hÀu ch¥n trÜ§c không cho m¶t nÜ§c nào phän-ÇÓi Trung-C¶ng Çã vi-phåm Hi‰n-chÜÖng Liên-hiŒp-quÓc, mà Trung-C¶ng là m¶t h¶i-viên trÜ§c Çó ba næm, b¢ng viŒc cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa. VŠ Çi‹m này Trung-C¶ng Çã thành-công. Không m¶t nÜ§c nào trong Liên-hiŒp-quÓc dã lên ti‰ng cä.

Bän tuyên-bÓ còn phê-bình các hành-Ç¶ng cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa là:

"ñÒng-th©i v§i viŒc xâm-nhÆp võ-trang vào lãnh-th° Trung-quÓc, nhà cÀm quyŠn Sài-gòn låi còn dùng Ç‰n chi‰n-thuÆt 'kÈ có t¶i Çâm ÇÖn kiŒn trÜ§c,' bÎa-Ç¥t là Trung-quÓc 'Ç¶t-nhiên thách-thÙc' chû-quyŠn cûa chúng trên quÀn-Çäo Tây-sa nh¢m cÓ-g¡ng làm rÓi-loån dÜ-luÆn quÀn-chúng và låi còn kh£ng-ÇÎnh là Sài-gòn hoàn-toàn có chû-quyŠn trên quÀn-Çäo Tây-sa và không m¶t quÓc-gia nào tham-d¿ H¶i-nghÎ C¿u-kim-sÖn næm 1951 låi phän-ÇÓi viŒc chúng Çòi chû-quyŠn."

T§i Çây B¶ Ngoåi-giao B¡c-kinh nh¡c låi l©i tuyên-bÓ cÓ-h»u là: "NhÜ m†i ngÜ©i ÇŠu bi‰t, quÀn-Çäo Tây-sa cÛng nhÜ các quÀn-Çäo Nam-sa, Trung-sa và ñông-sa luôn luôn là lãnh-th° cûa Trung-quÓc." ñi‹m Çáng nói ª Çây là sau khi tuyên-bÓ chû-quyŠn này là "m¶t s¿ th¿c bÃt-khä tranh-nghÎ" bän tuyên-bÓ cûa B¡c-kinh Çã gài thêm m¶t câu là "m†i ngÜ©i Trung-hoa ÇŠu chû-trÜÖng nhÜ vÆy."

Câu này nh¢m ch¥n h†ng trÜ§c ñài-loan Ç‹ ÇŠ-phòng trÜ©ng-h®p ñài-loan, vì nhu-cÀu muÓn duy-trì s¿ giao-häo v§i ViŒt-nam C¶ng-hòa vào lúc các quÓc-gia khác dÀn-dÀn bÕ rÖi ñài-loan sau khi Trung-C¶ng ÇÜ®c gia-nhÆp Liên-hiŒp-quÓc næm 1971 và Çang ÇÜ®c Hoa-kÿ o-b‰, và vì vÓn có cØu-thù v§i Trung-C¶ng, coi viŒc gì Trung-C¶ng làm cÛng là trái v§i quyŠn-l®i cûa Trung-quÓc, quay ra chÓng-ÇÓi hành-Ç¶ng cÜ«ng-chi‰m Hoàng-sa cûa Trung-C¶ng, khi‰n cho ñài-loan không th‹ làm gì khác ÇÜ®c. HÖn n»a, câu này còn có š thách-thÙc ñài-loan có dám Çi ngÜ®c låi v§i quyŠn-l®i cûa Trung-quÓc không.

VŠ Çi‹m này Trung-C¶ng cÛng Çã thành-công. ñài-loan không nh»ng Çã phø-h†a v§i Trung-C¶ng trong viŒc Çòi chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa mà låi còn phái thêm quân Ç‰n chi‰m Çóng vài hòn Çäo thu¶c quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa Ç‹ s¤n-sàng chÓng låi khi cÀn.

M¥t khác, trái v§i các tuyên-bÓ trÜ§c Çây chÌ ÇŠ-cÆp t§i viŒc quÀn-Çäo Hoàng-sa (và cä TrÜ©ng-sa) bÎ NhÆt-bàn chi‰m Çóng trong th©i Th‰-chi‰n thÙ II và sau Çó Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc Çã thu-hÒi låi, lÀn này bän tuyên-bÓ ngày 20.1.1974 ÇÜa ra m¶t chi-ti‰t tuy không m§i lå ÇÓi v§i ViŒt-nam nhÜng låi m§i ÇÓi v§i các ngÜ©i ngoåi-cu¶c: Çó là viŒc Pháp chi‰m Çóng quÀn-Çäo Hoàng-sa.

"M¥c dù vài hòn Çäo thu¶c quÀn-Çäo Tâœ-sa có m¶t th©i-kÿ trÜ§c Th‰-chi‰n thÙ II Çã bÎ Pháp chi‰m Çóng và sau Çó Ç‰n lÜ®t NhÆt-bän, nhÜng sau Th‰-chi‰n, quÀn-Çäo Tây-sa cÛng nhÜ các Çäo khác trong Nam-häi Çã ÇÜ®c Chính-phû Trung-hoa lúc bÃy gi© chính-thÙc thu-hÒi."

Chúng ta t¿ hÕi tåi sao Trung-C¶ng lÀn này låi ÇŠ-cÆp t§i viŒc Pháp chi‰m Çóng quÀn-Çäo Hoàng-sa? Câu hÕi này thÆt khó trä l©i.

N‰u bäo r¢ng Çó chÌ là Ç‹ Çáp låi l©i tuyên-bÓ cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa ngày 12.1.1974 và 16.1.1974 trong Çó Çã nêu viŒc trong th©i-gian ViŒt-nam bÎ Pháp Çô-h¶ (1862-1945) "nhân-danh vÜÖng-quÓc ViŒt-nam, Chánh-phû Pháp Çã th¿c-hiŒn viŒc chi‰m-cÙ chính-thÙc Çäo Hoàng-sa"(58) (58) Tuyên-bÓ ngày 12.1.1974 cûa phát-ngôn-viên B¶ Ngoåi-giao ViŒt-nam C¶ng-hòa, nhan-ÇŠ "ViŒt-nam C¶ng-hòa Bác-bÕ L©i TÓ-cáo Phi-lš cùa Trung-C¶ng vŠ QuÀn-Çäo Hoàng-sa." Bän quay ronéo, tr. 1) và Ç¥t "quÀn-Çäo Hoàng-sa thành ÇÖn-vÎ hành-chánh sáp-nhÆp vào tÌnh ThØa-thiên" cùng "thi‰t-lÆp hai ÇÖn-vÎ hành-chánh tåi quÀn-Çäo Hoàng-sa là ÇÖn-vÎ Croissant và ÇÖn-vÎ Amphytrite"(59) (59) "Tuyên-bÓ cûa B¶ Ngoåi-giao ViŒt-nam C¶ng-hòa VŠ ViŒc Trung-c¶ng Vi-phåm Chû-quyŠn cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa Trên Các QuÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa" ngày 16.1.1974. Bän quay ronéo, tr. 1-2) Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn cûa ViŒt-nam trên quÀn-Çäo thì lÆp-luÆn này không Çúng. Tåi sao? ñây không phäi là lÀn ÇÀu tiên ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã ÇÜa ra b¢ng-chÙng này. Th¿c vÆy, suÓt tØ khi có Hòa-h¶i C¿u-kim-sÖn næm 1951, và nhÃt là tØ næm 1956, trª Çi, ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã nhiŠu lÀn nh¡c t§i viŒc Pháp Çã nhân-danh ViŒt-nam chi‰m-h»u hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn cûa mình. Låi n»a, trong vø Phi-luÆt-tân Çòi chû-quyŠn trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa næm 1976 (Çã nói ª Çoån III bên trên),

Xº-lš ThÜ©ng-vø Toà ñåi-sÙ Pháp tåi Manila ngày 9.6.1956 Çã thông-báo cho B¶ Ngoåi-giao Phi-luÆt-tân vŠ viŒc Pháp chi‰m-h»u hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa(60) (60) TÜ©ng-thuÆt trong bài Freedomland, bÇd). NhÜ vÆy không phäi là Trung-C¶ng không bi‰t Ç‰n viŒc Pháp chi‰m-h»u hai quÀn Çäo.)

Câu hÕi là tåi sao trong m†i lÀn trÜ§c Trung-C¶ng không Çä-Ç¶ng gì Ç‰n s¿-kiŒn này mà nay låi nh¡c t§i? Phäi chæng Çó là vì Trung-C¶ng muÓn leo thang viŒc chÙng-minh chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên quÀn-Çäo ÇÜÖng-tranh có tØ trÜ§c Th‰-chi‰n thÙ II nhÜng Çã bÎ Pháp chi‰m mÃt? Không ch¡c nhÜ vÆy. M¶t luÆn-cÙ ki‹u này không th‹ nào Çánh Ç° ÇÜ®c luÆn-cÙ cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa vŠ tính-cách h®p-pháp cûa chû-quyŠn cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa trên quÀn-Çào này cÛng nhÜ trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa, và cÛng không th‹ nào chÙng-minh ÇÜ®c chû-quyŠn cûa Trung-C¶ng. Vä låi, n‰u Çúng vì møc-Çích này thì tåi sao trong các lÀn tuyên-bÓ trÜ§c Trung-C¶ng không hŠ nêu y‰u-tÓ Pháp ra, mà chÌ nói t§i y‰u-tÓ NhÆt-bän chi‰m Çóng Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa thôi?

Hay là vì nh»ng lÀn trÜ§c Trung-C¶ng Çã không bi‰t Ç‰n y‰u-tÓ Pháp này? Càng không Çúng n»a vì các tuyên-bÓ cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa tØ 1951 Ç‰n nay luôn luôn ÇŠ-cÆp t§i y‰u-tÓ Pháp. Ch¡c-ch¡n Trung-C¶ng Çã nghiên-cÙu kÏ-lÜ«ng các tuyên-bÓ cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa. Vì th‰ không có lš-do gì Ç‹ tin ÇÜ®c là Trung-C¶ng Çã không bi‰t Ç‰n y‰u-tÓ này.

CÛng không th‹ cho r¢ng Trung-C¶ng Çã coi thÜ©ng y‰u-tÓ này. Không m¶t nhà hoåch-ÇÎnh chính-sách cûa m¶t quÓc-gia nào có th‹ và có quyŠn coi thÜ©ng bÃt cÙ m¶t chi-ti‰t nào, dù là cÕn-con, Ç‹ có änh-hÜªng tai-håi cho quÓc-gia. ñiŠu này låi càng Çúng hÖn n»a ÇÓi v§i C¶ng-sän nói chung và Trung-C¶ng nói riêng, vÓn có thói quen "cái tóc chÈ tÜ" trong viŒc nghiên-cÙu bÃt cÙ vÃn-ÇŠ nào.

M¥t khác, trong bän tuyên-bÓ ngày 20.1.1974 này Trung-C¶ng Çã chú-tr†ng Ç‰n bän-chÃt và giá-trÎ cái mà h† g†i là s¿ thu-hÒi hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cûa Chính-phû Trung-hoa sau khi Th‰-chi‰n thÙ II chÃm dÙt. Các bän tuyên-bÓ trÜ§c chÌ nói là "Chính-phû Trung-hoa lúc bÃy gi© Çã thu-hÒi" hai quÀn-Çäo thôi. LÀn này bän tuyên-bÓ Çi xa hÖn b¢ng cách thêm trång-tØ "chính-thÙc" Ç‹ làm n°i bÆt giá-trÎ hành-vi cûa Trung-C¶ng và ÇÒng-th©i Ç‹ biŒn-minh s¿ Çòi hÕi chû-quyŠn cûa mình.

HÖn n»a, sau khi lÆp låi l©i tuyên-bÓ ngày 15.8.1951 cûa Châu Ân-lai nhÜ m†i lÀn trÜ§c, bän tuyên-bÓ ngày 20.1.1974, Ç‹ biŒn-h¶ cho viŒc cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa cûa mình, Çã viŒn-dÅn Ç‰n chiêu-bài là:

"Trung-quÓc là m¶t quÓc-gia xã-h¶i chû-nghïa. Chúng tôi không bao gi© chi‰m Çóng lãnh-th° cûa nÜ§c khác, nhÜng chúng tôi cÛng së không Ç‹ cho các nÜ§c khác chi‰m Çóng lãnh-th° cûa chúng tôi."

Ngoài ra, làm nhÜ có s¿ ÇÒng-nhÃt quan-niŒm và chính-sách cûa nhà cÀm quyŠn CÃm-thành và nhân-dân Trung-quÓc trong m†i viŒc, bän tuyên-bÓ này còn gài thêm m¶t câu là:

"ñ‹ bäo-vŒ s¿ toàn-vËn lãnh-th° và chû-quyŠn cûa Trung-quÓc, Chính-phû và nhân-dân Trung-hoa có quyŠn làm m†i hành-vi cÀn-thi‰t Ç‹ t¿-vŒ."

TrÜ§c Çây các lãnh-tø Trung-C¶ng chÌ nói Ç‰n chính-phû không thôi. TØ bän tuyên-bÓ này trª Çi nhân-dân Trung-quÓc ÇÜ®c chính-quyŠn B¡c-kinh Çoái-hoài t§i trong vø tranh-chÃp chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

Sau h‰t, bän tuyên-bÓ ngày 20.1.1974 låi m¶t lÀn n»a Çã cÓ tô vë m¶t ViŒt-nam C¶ng-hòa hi‰u-chi‰n dám chÓng-ÇÓi m¶t lân-bang kh°ng-lÒ b¢ng cách Çòi "Nhà cÀm quyŠn Sài-gòn phäi ngÜng ngay lÆp-tÙc m†i khiêu-khích quân-s¿ chÓng Trung-quÓc" v§i møc-Çích chÙng-minh cho th‰-gi§i bi‰t r¢ng chÌ có Trung-C¶ng m§i hi‰u-hòa thôi. Bän tuyên-bÓ k‰t-thúc b¢ng m¶t s¿ Çe-d†a quen-thu¶c: "N‰u không, h† së phäi chÎu m†i hÆu-quä do các hoåt-Ç¶ng này gây nên."

Cùng lúc v§i bän tuyên-bÓ ngày 20.1.1974 trên, guÒng máy tuyên-truyŠn cûa Trung-C¶ng Çã cho ph°-bi‰n m¶t bài tÜ©ng-thuÆt n¶i-vø cu¶c häi-chi‰n nhan-ÇŠ "Saigon Authorities Invade China's Hsisha Islands and Provoke Armed Conflicts"(61) (61) ñæng trong PEKING REVIEW, tÆp 17, sÓ 4, ngày 25.1.1974, tr. 4.)

Bài tÜ©ng-thuÆt này b°-túc bän tuyên-bÓ nói trên. Nó Çã xuyên-tåc m†i chi-ti‰t, bóp méo hay th°i phÒng các d»-kiŒn hay s¿-kiŒn trong m¶t møc-Çích chung là tô vë hai hình-änh. M¶t hình-änh ViŒt-nam C¶ng-hòa hi‰u-chi‰n Çã "tr¡ng-tr®n xâm-phåm s¿ toàn-vËn lãnh-th° và chû-quyŠn cûa Trung-quÓc cùng là Çiên-cuÒng khiêu-khích nhân-dân Trung-hoa," v§i nh»ng hành-Ç¶ng nào là "m¥t dån mày dày phái chi‰n-thuyŠn và phi-cÖ xâm-nhÆp lãnh-häi và lãnh-không cûa Trung-quÓc ª chung quanh và phía trên quÀn-Çäo Tây-sa, cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo cûa Trung-quÓc và n° súng b¡n vào các ngÜ-dân Trung-hoa Çang làm công-tác sän-xuÃt và vào häi-håm Trung-hoa Çang Çi tuÀn-tiÍu theo thÜ©ng-lŒ," nào là "khuÃy-rÓi và phá-hoåi ngÜ-thuyŠn Trung-hoa...Çang làm công-tác sän-xuÃt ª gÀn Çäo Cam-tuyŠn, b¡n lên Çäo có treo quÓc-kÿ cûa nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa và vô-lš ép ngÜ-thuyŠn Trung-hoa phäi r©i häi-v¿c cûa mình," nào là "chi‰m Çäo Cam-tuyŠn và om-sòm hå quÓc-kÿ cûa Trung-hoa ª Çó," nào là "Çâm vào các ngÜ-thuyŠn Trung-hoa m¶t cách tàn-båo và vô-lš," nào là "ti‰p-tøc gia-tæng khiêu-khích và không thèm Ç‹ š Ç‰n nh»ng l©i cänh-cáo liên-ti‰p cûa Trung-quÓc," nào là "b¡n ch‰t và gây tr†ng-thÜÖng cho m¶t sÓ [ngÜ-dân Trung-hoa]," nào là "d¶i bom san b¢ng Çäo," v.v... Hình-änh khác là m¶t Trung-C¶ng hi‰u-hòa, v§i nh»ng hành-Ç¶ng nhÜ là "ÇÃu-tranh chính-Çáng b¢ng cách lš-luÆn v§i h† [tÙc là quân-sï ViŒt-nam C¶ng-hòa] và yêu-cÀu h† r©i khÕi lãnh-th° cûa Trung-quÓc, "rÒi chÌ chÓng trä låi khi "bÎ dÒn-ép Ç‰n quá mÙc chÎu-Ç¿ng" và "Ç‹ t¿-vŒ."

Bài tÜ©ng-thuÆt còn nh¡c låi l©i vu-cáo là "Nhà cÀm quyŠn Sài-gòn ª Nam-ViŒt Çã tØ lâu nuôi š-ÇÒ thôn-tính các hòn-Çäo cûa Trung-quÓc ª Nam-häi và Çã chi‰m-Çóng m¶t cách bÃt-h®p-pháp m¶t vài hòn Çäo thu¶c quÀn-Çäo Nam-sa và Tây-sa cûa Trung-quÓc" và bän tuyên-bÓ ngày 11.1.1974 cûa phát-ngôn-viên b¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng Çã "nghiêm-kh¡c lên án s¿ xâm-lÃn vô-luân cûa nhà cÀm quyŠn Sài-gòn vào s¿ toàn-vËn länh-th° và chû-quyŠn cûa Trung-quÓc và tái kh£ng-ÇÎnh là Trung-quÓc có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ trên các quÀn-Çäo Nam-sa, Tây-sa, Trung-sa và ñông-sa." Tuy nhiên, vÅn theo bài tÜ©ng-thuÆt, "dù chính-phû Trung-hoa Çã liên-ti‰p cänh-cáo, chúng [tÙc là ViŒt-nam C¶ng-hòa] vÅn phái quân-l¿c t§i lÃn-chi‰m lãnh-th° cûa Trung-quÓc và gây-chi‰n ... khi‰n cho nhân-dân Trung-hoa h‰t sÙc phÅn-n¶." Bài tÜ©ng-thuÆt k‰t-thúc b¢ng câu Çe-d†a là "N‰u nhà cÀm quyŠn Sài-gòn nhÃt-quy‰t cÓ-š hành-Ç¶ng nhÜ vÆy, không chÎu ngÜng ngay viŒc lÃn-chi‰m lãnh-th° cûa Trung-quÓc thì nhÃt-ÇÎnh chúng së phäi æn trái Ç¡ng cûa chính chúng."

4. Tuyên-bÓ ngày 4.2.1974

ñ‹ ÇŠ-phòng m†i bÃt-tr¡c có th‹ xäy ra, ngày 1.2.1974 Chính-phû ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã phái m¶t Ç¶i Ç¥c-nhiŒm häi-quân t§i tæng-viŒn phòng-thû næm Çäo thu¶c quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa và d¿ng bia chû-quyŠn tåi Çây. Vì th‰, ngày 4.2.1974, B¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng låi ra m¶t bän tuyên-bÓ(62) (62) Toàn væn Çæng trong PEKING REVIEW, tÆp 17, sÓ 6, ngày 8.2.1974, tr. 3, dÜ§i nhan-ÇŠ "Statement by Spokesman of Foreign Ministry.") tÓ-cáo hành-Ç¶ng này, coi Çó là "m¶t s¿ xâm-lÃn Çiên-cuÒng Ç‰n s¿ toàn-vËn lãnh-th° và chû-quyŠn cûa Trung-quÓc và m¶t khiêu-khích quân-s¿ m§i chÓng låi nhân-dân Trung-hoa" do Çó "Chính-phû và nhân-dân Trung-quÓc c¿c-l¿c lên án và phän-ÇÓi [hành-Ç¶ng này]."

HÖn n»a, bän tuyên-bÓ còn nói r¢ng:

"Chính-phû Trung-hoa Çã nhiŠu lÀn tuyên-bÓ là các quÀn-Çäo Nam-sa, Tây-sa, Trung-sa và ñông-sa tÃt cä ÇŠu là phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc và nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ ÇÓi v§i các quÀn-Çäo này và các häi-khu chung quanh các quÀn-Çäo Çó."(nhÃn månh thêm)

"Chính-phû nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa nhÃt-quy‰t không Ç‹ cho nhà cÀm quyŠn Sài-gòn xâm-lÃn vào s¿ toàn-vËn länh-th° và chû-quyŠn cûa Trung-quÓc vì bÃt cÙ lš-do gì. LÆp-trÜ©ng này cûa Chính-phû Trung-hoa cÜÖng-quy‰t không th‹ lay-chuy‹n ÇÜ®c."

Tuy bän tuyên-bÓ vÅn mang nh»ng vu-cáo quen-thu¶c và nh»ng luÆn-ÇiŒu cÛ-rích nhÜng nó cÛng có m¶t Çi‹m m§i Çáng nói. ñó là nó Çã n§i r¶ng phåm-vi tranh-chÃp chû-quyŠn.

Trong nh»ng lÀn tuyên-bÓ trÜ§c, Trung-C¶ng chÌ nói r¢ng các quÀn-Çäo Tây-sa, Nam-sa, Trung-sa và ñông-sa là phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc mà Trung-quÓc có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ (có khi låi nói là chû-quyŠn bÃt-khä xâm-phåm) không thôi. LÀn này, bän tuyên-bÓ ngày 4.2.1974 còn n§i r¶ng thêm ra và cho r¢ng cä các häi-khu chung quanh các quÀn-Çäo Çó cÛng thu¶c chû-quyŠn cûa Trung-quÓc.

NhÜ Çã nói ª m¶t Çoån bên trên, lš-do s¿ tranh-chÃp chû-quyŠn trên các quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa (và cä Trung-sa lÅn ñông-sa n»a) là các túi dÀu ª Çây. Lš-do này m¶t lÀn n»a ÇÜ®c Trung-C¶ng Ç‹ l¶ cho thÃy, dù chÌ là gián-ti‰p, trong bän tuyên-bÓ ngày 4.2.1974 này, khi B¡c-kinh còn Çòi thêm cä chû-quyŠn ª các vùng bi‹n chung quanh các quÀn-Çäo, nÖi gÀn dây ngÜ©i ta tìm thÃy có nh»ng túi dÀu quan-tr†ng.

B. Phän-Ùng cûa ñài-loan

VŠ phÀn ñài-loan, chính-phû cûa TÜªng Gi§i-thåch Çã nhiŠu lÀn lên ti‰ng vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa trong th©i-gian có trÆn häi-chi‰n ngày 19-20.1.1974. Trong sÓ nh»ng tuyên-bÓ này, có hai tuyên-bÓ Çáng cho chúng ta xét ª Çây.

1. Tuyên-bÓ cûa B¶ Ngoåi-giao ñài-loan ngày 7.2.1974

Tuyên-bÓ thÙ nhÃt là cûa B¶ Ngoåi-giao ñài-loan vào ngày 7.2.1974, n¶i-dung nhÜ sau:

"GÀn Çây Chính-phû ViŒt-nam C¶ng-hòa tuyên-bÓ chû-quyŠn trên quÀn-Çäo Nam-sa (Spratly). ñÓi v§i l©i tuyên-bÓ này, Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc Çã c¿c-l¿c phän-kháng v§i Chính-phû ViŒt-nam và tái kh£ng-ÇÎnh lÆp-trÜ©ng là quÀn-Çäo này là phÀn lãnh-th° cÓ-h»u cûa Trung-hoa Dân-quÓc và không ai có th‹ nghi-ng© chû-quyŠn cûa Trung-hoa Dân-quÓc ÇÓi v§i quÀn-Çäo này.

"QuÀn-Çäo này Çã bÎ NhÆt-bän chi‰m Çóng trong trÆn Th‰-Chi‰n thÙ II và ÇÜ®c qui-hoàn Trung-hoa Dân-quÓc khi, sau chi‰n-tranh, vào tháng 12 næm 1946, Chính-phû Trung-hoa Çã phái m¶t häi-Ç¶i t§i thu-hÒi khÕi tay NhÆt-bän. TØ Çó trú-quân thÜ©ng-tr¿c Trung-hoa Çã t§i Çóng ª Çó. HÖn n»a, ngày 1.12.1947, Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc Çã loan-báo cùng th‰-gi§i tên tiêu-chuÄn cûa các Çäo, cù-lao, ám-tiêu, thi‹n-than trong quÀn-Çäo.

"Nh»ng Çäo này, tåo thành phÀn hoàn-chÌnh lãnh-th° Trung-hoa, là m¶t s¿ th¿c bÃt-khä tranh-nghÎ. Chính-phû Trung-hoa Dân-quÓc vì vÆy cÜÖng-quy‰t tái kh£ng-ÇÎnh chû-quyŠn cûa Trung-hoa trên quÀn-Çäo Nam-sa. LÆp-trÜ©ng này không th‹ bÎ bÃt cÙ nÜ§c nào thay-Ç°i b¢ng bÃt cÙ biŒn-pháp nào."(63) (63) Toàn væn Çæng trong FREE CHINA WEEKLY, ñài-b¡c, ngày 10.2.1974, tr. 1, dÜ§i nhan-ÇŠ 'ROC Reaffirms Spratly Title.")

VŠ tuyên-bÓ cûa ñài-loan chúng ta có mÃy nhÆn-xét sau quÀn-Çäo này.:

ThÙ nhÃt, bän tuyên-bÓ Çã ÇŠ-cÆp t§i viŒc häi-quân Trung-hoa t§i thu-hÒi quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa khÕi tay ngÜ©i NhÆt vào tháng 12 næm 1946 và tØ Çó có quân trú-Çóng tåi Çây.

Trong phÀn II bên trên chúng tôi Çã trình-bày tính-cách bÃt-h®p-pháp cûa s¿ ti‰p-thu quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa do häi-quân Trung-hoa Dân-quÓc th¿c-hiŒn nên không cÀn nh¡c låi ª Çây. Vì hành-vi ti‰p-thu TrÜ©ng-sa bÃt-h®p-pháp nên luÆn-cÙ này cûa ñài-loan không có giá-trÎ n»a.

ThÙ hai, ngày 1.12.1947 Chính-phû ñài-loan Çã thông-tri cho th‰-gi§i hay viŒc Ç¥t tên tiêu-chuÄn cho các Çäo, cù-lao, ám-tiêu, thi‹n-than trong quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa. VÃn-ÇŠ Ç¥t ra là viŒc ÇÆt tên Çó có phäi là y‰u-tÓ cÀn-thi‰t không có không ÇÜ®c Ç‹ chÙng-minh quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa thu¶c Trung-quÓc hay không.

ñÙng vŠ phÜÖng-diŒn th¿c-t‰, viŒc ÇÆt tên cho m¶t vÆt gì ch£ng qua chÌ là Ç‹ cho ngÜ©i khác hi‹u ÇÜ®c ngÜ©i nói muÓn ám-chÌ, ÇŠ-cÆp t§i vÆt Çó thôi. Nó không có tính-cách b¡t-bu¶c. ñÙng vŠ m¥t pháp-lš cÛng vÆy, viŒc m¶t ngÜ©i hay m¶t quÓc-gia Ç¥t tên cho m¶t vÆt gì không có nghïa là vÆt Çó ÇÜÖng-nhiên thu¶c quyŠn sª-h»u hay thu¶c chû-quyŠn cûa ngÜ©i hay quÓc-gia Ç¥t tên cho nó. N‰u không thì bÃt cÙ m¶t ngÜ©i hay quÓc-gia nào cÛng có th‹ Ç¥t tên cho m¶t vÆt rÒi chi‰m ngay lÃy vÆt Çó làm vÆt sª-thu¶c cûa mình. Giä thº n‰u ViŒt-nam ÇÆt m¶t tên tiêu-chuÄn cho Çäo ñài-loan rÒi tuyên-bÓ cùng th‰-gi§i hay r¢ng ñài-loan thu¶c chû-quyŠn cûa ViŒt-nam thì ñài-loan së nghï sao? N‰u Hoa-kÿ, Nga, Anh, Pháp, v.v..., m‡i nÜ§c cÛng Ç¥t cho ñài-loan m¶t tên rÒi bäo nó thu¶c chû-quyŠn cûa mình, nhÜ vÆy có ÇÜ®c không?

Vì lš-do này, luÆn-cÙ thÙ 2 cûa ñài-loan không ÇÙng v»ng và không có giá-trÎ.

ThÙ ba, cæn-cÙ vào hai s¿-kiŒn nêu trên (ti‰p-thu và Ç¥t tên), ñài-loan tuyên-bÓ r¢ng quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa là m¶t phÀn lãnh-th° cûa Trung-hoa Dân-quÓc và s¿ th¿c này bÃt-khä tranh-nghÎ.

Chúng ta thÃy ÇiŠu tuyên-bÓ này không có gì m§i lå. Nó chÌ là nh¡c låi nh»ng l©i tuyên-bÓ cûa Trung-C¶ng tØ trÜ§c t§i nay. CÛng giÓng trÜ©ng-h®p các tuyên-bÓ cûa Trung-C¶ng, nó thi‰u-sót các chÙng-liŒu Ç‹ chÙng tÕ r¢ng chû-quyŠn cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa là bÃt-khä tranh-nghÎ. S¿ thi‰u-sót này làm cho luÆn-cÙ cûa ñài-loan, cÛng nhÜ cûa Trung-C¶ng, không có giá-trÎ vŠ th¿c-t‰ cÛng nhÜ vŠ pháp-lš.

2. Tuyên-bÓ cûa TÜªng Kinh-quÓc ngày 24.2.1974

MÜ©i bäy ngày sau khi B¶ Ngoåi-giao ñài-b¡c ra bän tuyên-bÓ nói trên, TÜªng Kinh-quÓc, con trai cûa TÜªng Gi§i-thåch và lúc Çó Çang gi» chÙc Hành-chính-viŒn ViŒn-trÜªng tÙc Thû-tÜ§ng Chính-phû ñài-loan, trong m¶t cu¶c phÕng-vÃn dành cho kš-giä Roy Rowan cûa tåp-chí Time ngày 24.2.1974 tåi ñài-b¡c cÛng Çã ÇŠ-cÆp t§i vÃn-ÇŠ Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa nhÜ sau(64) (64) TIME, New York, 11.3.1974):

HÕi: Xin Thû-tÜ§ng cho rõ quan-Çi‹m cûa ngài vŠ vø tranh-chÃp ÇÓi v§i hai nhóm quÀn-Çäo Paracel và Spratly. LiŒu quí-quÓc có phòng-vŒ Ç¶i trú-quân Çóng ª quÀn-Çäo Spratly cûa quí-quÓc khi bÎ tÃn-công không?

ñáp: Chúng ta cÀn phäi duyŒt låi lÎch-sº các quÀn-Çäo này. Cách Çây nhiŠu næm, Chính-phû chúng tôi Çã duy-trì l¿c-lÜ®ng tåi quÀn-Çäo Paracel. L¿c-lÜ®ng này chÌ là m¶t phÀn cûa hŒ-thÓng phòng-thû Çäo Häi-nam. ViŒc chúng tôi rút các l¿c-lÜ®ng Çó Çi không có nghïa là chúng tôi tØ-bÕ chû-quyŠn cûa chúng tôi trên quÀn-Çäo Paracel. ViŒc này ch¢ng qua cÛng giÓng nhÜ viŒc chúng tôi tØ-bÕ chû-quyŠn cûa chúng tôi trên Çäo Häi-nam. QuÀn-Çäo Spratly ÇÜ®c qui-hoàn cho Trung-hoa Dân-quÓc ÇÒng-th©i v§i viŒc quang-phøc ñài-loan khÕi tay NhÆt-bän. TØ nhiŠu næm rÒi binh-sï cûa chúng tôi Çã trú-Çóng ª trên hòn Çäo chính cûa nhóm Spratly. Chúng tôi cuÖng-quy‰t làm nh»ng gì có th‹ ÇÜ®c Ç‹ phòng-vŒ quÀn-Çäo này. Tôi thÃy cÀn phäi nói rõ là quân-Ç¶i cûa chúng tôi có b°n-phÆn phòng-vŒ lãnh-th° ûy-thác cho h†.

HÕi: LiŒu có th‹ có viŒc Trung-C¶ng tÃn-công nhóm Spratly không?

ñáp: Vì C¶ng-sän có th‹ tính-toán lÀm nên chúng tôi không th‹ gåt bÕ viŒc Çó ÇÜ®c.

ThÙ nhÃt, TÜªng Kinh-quÓc làm nhÜ hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa ÇÜÖng-nhiên thu¶c vŠ Trung-quÓc rÒi nên không ÇÜa ra m¶t b¢ng-chÙng nào Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn thu¶c vŠ Trung-quÓc. CÛng vì th‰ tuy ông ta nói là "Chúng ta cÀn phäi duyŒt låi lÎch-sº các quÀn-Çäo này," nhÜng nói xong bÕ ÇÃy, ông không ÇŠ-cÆp t§i lÎch-sº Çó mà chÌ nói vŠ s¿ tØ-bÕ chû-quyŠn trên Hoàng-sa và viŒc thu-hÒi cùng bäo-vŒ TrÜ©ng-sa. Do Çó, nh»ng ai muÓn tìm hi‹u xem vì lš-do nào ñài-loan nhÆn có chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo này không còn cách nào bi‰t ÇÜ®c.

ThÙ hai, viŒc Trung-hoa Dân-quÓc duy-trì l¿c-lÜ®ng tåi quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa mà TÜªng Kinh-quÓc nói ª Çây chính là viŒc mà Bành PhÄm-quang tÜ©ng-thuÆt trong m¶t bài báo chúng ta Çã xem qua trong phÀn II. ChÌ có m¶t chi-ti‰t m§i là theo h† TÜªng, l¿c-lÜ†ng trú Çóng ª Hoàng-sa là m¶t phÀn cûa hŒ-thÓng phòng-thû Çäo Häi-nam cûa Trung-quÓc.

ThÙ ba, cÛng vì lš-do này, theo ông, viŒc ñài-loan tØ-bÕ chû-quyŠn ÇÓi v§i quÀn-Çäo Hoàng-sa cho Trung-C¶ng cÛng giÓng viŒc tØ-bÕ chû-quyŠn ÇÓi v§i Çäo Häi-nam. Nó không có nghïa là ñài-loan tØ-bÕ chû-quyŠn trên quÀn-Çäo này. Nói cách khác, TÜªng Kinh-quÓc ngø-š là dù cho quÀn-Çäo Hoàng-sa có rÖi vào tay Trung-C¶ng thì nó vÅn còn thu¶c chû-quyŠn cûa Trung-quÓc, chÙ không phäi là cûa nÜ§c khác, không Çi Ç‰n Çâu mà thiŒt.

ThÙ tÜ, ông cÛng ÇŠ-cÆp t§i viŒc quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa qui-hoàn Trung-hoa Dân-quÓc và phòng-thû TrÜòng-sa, không có thêm chi-ti‰t gì m§i lå. Có lë ông không bi‰t, hay bi‰t mà l© không nói, Ç‰n tính-cách bÃt-h®p-pháp cûa cái ông g†i là "qui-hoàn" này.

VII. Các tuyên-bÓ cûa Trung-quÓc tØ sau trÆn häi-chi‰n tháng 1/1974

Sau khi quÀn-Çäo Hoàng-sa rÖi vào tay Trung-C¶ng tháng 1/1974, các chính-phû Trung-hoa, cä c¶ng-sän lÅn quÓc-gia, m‡i khi có dÎp vÅn ti‰p-tøc lên ti‰ng vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa(65) (65) Xem Tå-quÓc-TuÃn, "DiÍn-ti‰n Cu¶c Tranh-chÃp VŠ Chû-quyŠn Trên Hai QuÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa TØ Sau TrÆn Häi-chi‰n 19-20 Tháng 1/1974" Çæng trong ViŒt-nam TÆp-chí, Campbell, California, sÓ 3 & 4, th. 8/1991, tr. 49-82. (Vì s¿ sÖ-š kÏ-thuÆt bài này tuy ÇÜ®c Çæng tr†n-vËn nhÜng låi ghi lÀm là "Còn N»a"). Tuy nhiên, v§i th©i-gian các tuyên-bÓ cûa chính-phû Çó ngày m¶t thÜa dÀn, nhÜ©ng ch‡ cho các tÜ-nhân lên ti‰ng thay-th‰. TÃt cä nh»ng tuyên-bÓ này ÇŠu nh¡c låi gÀn nhÜ nguyên-væn các tuyên-bÓ chúng ta Çã xét trên Çây, không có gì khác-biŒt hay m§i lå. Trong phÀn này chúng tôi chÌ nêu ra phäi thí-dø Çi‹n-hình thôi.

A. Tuyên-bÓ ngày 30.3.1974

CuÓi tháng 3 næm 1974, trong khóa h†p thÙ 30 cûa H¶i-nghÎ Á-châu ViÍn-Çông Kinh-t‰ Ñy-h¶i (hay Á-ViÍn Kinh-ûy-h¶i) thu¶c Liên-hiŒp-quÓc nhóm tåi Colombo, thû-Çô xÙ Tích-lan (Sri Lanka), khi phái-Çoàn ViŒt-nam C¶ng-hòa lên án vø Trung-C¶ng cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa cûa ViŒt-nam, Çåi-bi‹u cûa Trung-C¶ng là Chi Lung Çã lên ti‰ng ngày 30.3.1974(66) (66) TÜ©ng-thuÆt trong PEKING REVIEW, tÆp 17, sÓ 14, ngày 5.4.1974, tr. 1, nhan-ÇŠ "China's Sovereignty Over Hsisha, Nansha Islands Reaffirmed.")

Chi Lung bác-bÕ lÆp-luÆn cûa phái-Çoàn ViŒt-nam C¶ng-hòa mà ông g†i là "chû-trÜÖng vô-liêm-sÌ" và tái xác-ÇÎnh lÆp-trÜ©ng cûa Trung-C¶ng vŠ chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cùng là các häi-khu quanh Çó. Ông nói thêm là ÇiŠu 4 chÜÖng-trình nghÎ-s¿ cûa khóa h†p hiŒn-tåi Çã ghi hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa là các khu Çäo cÆn-häi cûa nhà cÀm quyŠn Sài-gòn ª Nam-ViŒt và còn ghi thêm là "Çã có kh‰-Ü§c thám-sát và phát-tri‹n khoäng 30 khu [nhÜ vÆy] ª Nam-häi." ñoån Chi Lung tuyên-bÓ:

"QuÀn-Çäo Tây-sa và quÀn-Çäo Nam-sa ª Nam-häi vÓn-dï là m¶t phÀn bÃt-khä-phân cûa lãnh-th° Trung-quÓc. NÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ trên nh»ng quÀn-Çäo này cÛng nhÜ là các häi-khu quanh Çó. M¥t khác, vào ngày 15.8.1951, trong m¶t Tuyên-bÓ vŠ D¿-thäo Hòa-Ü§c v§i NhÆt-bän cûa Anh-MÏ và H¶i-nghÎ C¿u-kim-sÖn, Ngoåi-trÜªng Châu Ân-lai Çã long-tr†ng tuyên-bÓ là 'cÛng nhÜ các quÀn-Çäo Nam-sa, Trung-sa và ñông-sa, quÀn-Çäo Tây-sa và Çäo Nam-uy lúc nào cÛng là lãnh-th° cûa Trung-quÓc. M¥c dù nh»ng Çäo này Çã có lúc bÎ NhÆt chi‰m Çóng m¶t th©i-gian trong trÆn chi‰n-tranh xâm-læng cûa Ç‰-quÓc chû-nghïa NhÆt-bän, sau khi NhÆt-bän ÇÀu hàng Chính-phû Trung-hoa Çã thu-hÒi nh»ng quÀn-Çäo này.' TØ Çó trª Çi Chính-phû Trung-hoa Çã nhiŠu lÀn nh¡c låi lÆp-trÜ©ng này.

"ViŒc væn-phòng h¶i-nghÎ ghi trong tài-liŒu nói trên r¢ng quÀn-Çäo Tây-sa và Nam-sa cûa Trung-quÓc là các Çäo cÆn-häi cûa chính-quyŠn Sài-gòn ª Nam-ViŒt là m¶t viŒc sai-lÀm. Phái-Çoàn Trung-quÓc yêu-cÀu væn-phòng áp-døng m†i biŒn-pháp Ç‹ sºa låi l‡i-lÀm này Ç‹ sau này không tái-diÍn viŒc tÜÖng-t¿ n»a."

TrÜ§c l©i phän-ÇÓi kÎch-liŒt cûa Çåi-bi‹u ViŒt-nam C¶ng-hòa, mà Trung-C¶ng g†i là "gào" Çòi "chû-quyŠn" trên quÀn-Çäo Hoàng-sa và "khä-Ó tÃn-công Trung-quÓc", Chi Lung låi lên ti‰ng cho r¢ng hành-Ç¶ng cûa ViŒt-nam C¶ng-hòa chÌ cÓt Ç‹ "che-ÇÆy s¿ xâm-læng cûa mình m¶t cách lão-luyŒn". Ông nói thêm r¢ng "Nhà cÀm quyŠn Sài-gòn tØ lâu Çã muÓn chi‰m quÀn-Çäo Tây-sa và quÀn-Çäo Nam-sa cûa Trung-quÓc" b¢ng cách "ch£ng nh»ng là Çã sáp-nhÆp vào lãnh-th° cûa chúng hÖn mÜ©i Çäo cûa Trung-quÓc, k‹ cä Çäo Nam-uy và Çäo Thái-bình thu¶c nhóm quÀn-Çäo Nam-sa, mà låi còn công-khai khiêu-khích võ-trang chÓng Trung-quÓc và chi‰m lãnh-th° Trung-quÓc b¢ng võ-l¿c," m¶t viŒc Chi Lung coi là "h‰t sÙc m¥t dån mày dÀy." ñoån ông ta "tái kh£ng-ÇÎnh chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i nh»ng quÀn-Çäo này và nh»ng häi-khu chung quanh Çó" và k‰t-luÆn là "Chính-phû Trung-hoa së không bao gi© Ç‹ cho nhà cÀm quyŠn Sài-gòn xâm-lÃn chû-quyŠn lãnh-th° cûa Trung-quÓc b¢ng bÃt cÙ lš-do gì" và "LÆp-trÜ©ng này cûa Chính-phû Trung-hoa cÜÖng-quy‰t và bÃt-di bÃt-dÎch."

Ngoài nh»ng l©i-lë thô-bÌ và kém lÍ-Ç¶ không xÙng-Çáng v§i tÜ-cách Çåi-diŒn quÓc-gia tåi h¶i-nghÎ quÓc-t‰ (chû-trÜÖng vô-liêm-xÌ, gào Çòi chû-quyŠn, khä-Ó tÃn-công, h‰t sÙc m¥t dån mày dÀy), l©i tuyên-bÓ cûa Chi Lung ch£ng qua chÌ là nh¡c Çi nh¡c låi nh»ng luÆn-cÙ cÛ-rích cûa Trung-C¶ng và không mang thêm m¶t chi-ti‰t m§i lå nào cä. TiŒn Çây chúng ta cÛng cÀn nói thêm là k‹ tØ khi có trÆn häi-chi‰n tháng 1/1974 và sau vø cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa, trong các tuyên-bÓ chính-phûTrung-C¶ng, vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cÛng nhÜ vŠ bÃt cÙ vÃn-ÇŠ gì khác có liên-quan t§i ViŒt-nam C¶ng-hòa, Çã càng ngày càng dùng nhiŠu l©i-lë thô-bÌ ÇÓi v§i ViŒt-nam C¶ng-hòa. Sª-dï nhà cÀm quyŠn CÃm-Thành phäi dùng Ç‰n thái-Ç¶ này có lë là vì h† bi‰t r¢ng h† bÎ ÇuÓi lš không th‹ tranh-luÆn m¶t cách ÇÙng-Ç¡n v§i ViŒt-nam C¶ng-hòa vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa nên Çành phäi dùng Ç‰n hình-thÙc này, m¶t hình-thÙc Trung-C¶ng tÕ ra rÃt Çiêu-luyŒn.

B. Tham-luÆn ngày 2.7.1974

Ngoài ra, tåi H¶i-nghÎ Liên-hiŒp-quÓc vŠ LuÆt Bi‹n kÿ 2 nhóm tåi Caracas, thû-Çô nÜ§c Venezuela, tØ 20.6 Ç‰n 29.8.1974, trong m¶t bài tham-luÆn Ç†c trÜ§c h¶i-nghÎ ngày 2.7.1974, TrÜªng phái-Çoàn Trung-C¶ng tham-d¿ h¶i-nghÎ là ThÙ-trÜªng Ngoåi-thÜÖng Sài Thø-phiên Çã bác-bÕ nh»ng l©i tÓ-cáo cûa phái-Çoàn ViŒt-nam C¶ng-hòa vŠ viŒc Trung-C¶ng cÜ«ng-chi‰m quÀn-Çäo Hoàng-sa và kh£ng-ÇÎnh là "QuÀn-Çäo Tây-sa và Nam-sa ª bi‹n Nam xÜa nay vÅn là m¶t phÀn lãnh-th° không th‹ chia c¡t cûa Trung-quÓc, quy‰t không cho phép nhà cÀm quyŠn Sài-gòn vì bÃt cÙ c§ nào xâm-phåm chû-quyŠn lãnh-th° cûa Trung-quÓc."(67) (67) ñài B¡c-kinh, chÜÖng-trình ViŒt-ng», ngày 3.7.1974, hÒi 21 gi© 30. Chúng tôi trích nguyên-væn theo bän tin, không sºa Ç°i dù cách hành-væn lai-cæng)

GiÓng nhÜ các tuyên-bÓ khác cûa Trung-C¶ng, tham-luÆn cûa h† Sài không nêu ra m¶t b¢ng-chÙng nào Ç‹ cho h¶i-nghÎ thÃy rõ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa quä th¿c thu¶c vŠ Trung-quÓc. L©i kh£ng-ÇÎnh cûa h† Sài không có gì Çáng chúng ta chú-š, ngoåi trØ tØ "xÜa nay" ÇÜ®c gài thêm mà trong các tuyên-bÓ trÜ§c Çây không có. TØ này ÇÜ®c thêm có lë vì tØ vø häi-chi‰n tháng 1/1974 ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã ÇÜa ra nhiŠu b¢ng-chÙng lÎch-sº và pháp-lš Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và Truòng-sa th¿c-s¿ thu¶c vŠ ViŒt-nam tØ mÃy th‰-k› rÒi nên Trung-C¶ng phäi thêm tØ "xÜa nay" hÀu Ç‹ chÙng-minh chû-quyŠn cûa Trung-quÓc cÛng có tØ lâu. Tuy nhiên, bài tham-luÆn cûa h† Sài, cÛng nhÜ tÃt cä nh»ng bän tuyên-bÓ khác cûa Trung-C¶ng, vÅn chÌ nói mÆp-m© nhÜ vÆy thôi, chÙ không hŠ nêu ra ÇÜ®c m¶t thí-dø Çi‹n-hình nào cä.

C. Các tuyên -bÓ trong næm 1979

M¥t khác, tØ sau khi ñäng C¶ng-sän ViŒt-nam chi‰m ÇÜ®c Nam-ViŒt (30.4.1975) bang-giao ViŒt-Hoa, vÓn không mÃy tÓt ÇËp tØ thÆp-niên 1960 trª Çi nên dù vÅn ÇÜ®c các nhà lãnh-Çåo B¡c-kinh ví nhÜ quan-hŒ gi»a môi và ræng, môi hª thì ræng lånh, Çã trª nên suy-søp nhanh quá mÙc, bi‰n thành bang-giao giÛa hai quÓc-gia thù-nghÎch. Ngoài nh»ng vø ViŒt-nam Çu°i các Hoa-kiŠu cÜ-trú hay sinh-trÜªng ª ViŒt-nam ra khÕi nÜ§c ViŒt, ÇÜa Ç‰n viŒc Trung-C¶ng xua quân vÜ®t biên-gi§i Çánh chi‰m mÃy tÌnh ª miŠn B¡c, viŒc tranh-chÃp vŠ chû-quyŠn ÇÓi v§i hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cÛng leo thang. Trong næm 1979 có ít nhÃt là 8 lÀn vÃn-dŠ này ÇÜ®c nêu ra.

Quan-tr†ng nhÃt có ba lÀn.

1. Tuyên-bÓ cûa Ngoåi-trÜªng Trung-C¶ng ngày 16.3.1979

Trong m¶t bu°i h†p báo ª B¡c-kinh ngày 16.3.1979(68) (68) TÜ©ng-thuÆt trong British Broadcasting Corporation, Summary of World Broadcasts, Part III: The Far East (vi‰t t¡t: FE), sÓ 6070), ngoåi-trÜªng Trung-C¶ng Hoàng-Hoa Çã có mÃy l©i tuyên-bÓ h‰t sÙc phi-lš, không th‹ chÃp-nhÆn ÇÜ®c.

Th¿c vÆy, khi nói vŠ vÃn-ÇŠ tranh-chÃp biên-gi§i ViŒt-Hoa, Hoàng-Hoa Çã nhìn-nhÆn v§i các kš-giä ngoåi-quÓc là có th‹ có nhiŠu ÇiŠu Çáng nghi-ng© vŠ vÃn-ÇŠ sª-h»u "vài chøc cây sÓ vuông" d†c biên-gi§i Hoa-ViŒt ÇÜ®c qui-ÇÎnh trong hiŒp-Ü§c gi»a triŠu-Çình Mãn-Thanh và nhà cÀm quyŠn Çô-h¶ Pháp kš vào cuÓi th‰-k› thÙ 19(69) (69) ñó là Trung-Pháp Hòa-Ü§c kš tåi Thiên-tân ngày 11.5.1884, sau ÇÜ®c Üng-chuÄn b¢ng m¶t hòa-Ü§c khác kš ngày 9.6.1885). Câu nói cûa h† Hoàng phäi hi‹u là vì ngu-dÓt không bi‰t gì vŠ lÎch-sº, ÇÎa-lš và chính-trÎ ViŒt-nam (ÇiŠu này có th‹ có ÇÜ®c, nhÜng khó tin) ho¥c vì Ç‹ lÃy lòng nhà cÀm quyŠn Mãn-Thanh hÀu thu-hoåch ÇÜ®c l®i l§n hÖn (có lë Çây là nguyên-nhân chính), Pháp Çã trao vài chøc cây sÓ vuông lãnh-th° cûa ViŒt-nam cho Trung-quÓc cuÓi th‰-k› thÙ 19. Cái phi-lš và trÖ-trën cûa Hoàng-Hoa là ông ta Çã tiêu-bi‹u cho thái-Ç¶ Trung-quÓc khinh-thÎ các nÜ§c nhÕ bé.

ñành r¢ng con sÓ vài chøc cây sÓ vuông lãnh-th° cûa m¶t quÓc-gia quä có nhÕ bé th¿c, nhÃt là so v§i m¶t nu§c có lãnh-th° bao-la nhÜ Trung-quÓc, nhÜng nó vÅn là m¶t vÃn-ÇŠ tr†ng-Çåi ÇÓi v§i ViŒt-nam. ñáng lš ra Hoàng-Hoa, v§i chÙc-vø ngoåi-trÜªng cûa mình, nghïa là Çåi-diŒn cho Trung-quÓc vŠ phÜÖng-diŒn ngoåi-giao cÛng nhÜ bang-giao quÓc-t‰, phäi th£ng-th¡n tuyên-bÓ nhìn-nhÆn chû-quyŠn cûa ViŒt-nam ÇÓi v§i vài chøc cây sÓ vuông Çó, phäi tÕ ra là Trung-quÓc hÓi-ti‰c vŠ s¿ lÀm-lÅn này Çã làm t°n-håi rÃt lâu cho m¶t quÓc-gia vÓn có mÃy ngàn næm bang-giao v§i Trung-quÓc và quan-hŒ ViŒt-Hoa Çó, nhÜ trên Çã nói, vÅn ÇÜ®c Trung-quÓc coi rÃt mÆt-thi‰t giÓng nhÜ quan-hŒ gi»a ræng và môi, và phäi ÇÜa ra nh»ng ÇŠ-nghÎ Ç‹ giäi-quy‰t vÃn-ÇŠ, dù chÌ là ÇŠ-nghÎ sÖ-khªi và trên lš-thuy‰t. ñ¢ng này h† Hoàng chÌ nói khÖi-khÖi r¢ng Çó không phäi là m¶t Çi‹m tranh-chÃp quan-tr†ng. Nói cách khác, tuy nhìn-nhÆn s¿ sai-lÀm, Trung-C¶ng vÅn cÙ chi‰m gi» phÀn ÇÃt Çó m¶t cách bÃt-h®p-pháp nhÜ thÜ©ng và bÃt-chÃp dÜ-luÆn quÓc-t‰.

M¥t khác, vŠ vÃn-ÇŠ Hoàng-sa và TrÜòng-sa, Hoàng-Hoa còn nói thêm r¢ng vào th©i-kÿ có hiŒp-Ü§c nói trên Trung-quÓc không th‹ cùng Pháp Ãn-ÇÎnh ranh-gi§i miŠn lãnh-häi và vì th‰ không th‹ nào có s¿ nghi-ng© vŠ quyŠn sª-h»u cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo Tây-sa vá Nam-sa vì Çã có rÃt nhiŠu chÙng-c§ lÎch-sØ chÙng-minh.

ñiŠu Çáng ti‰c là Hoàng-Hoa Çã không cho bi‰t vì nh»ng lš-do nào vào cuÓi th‰-k› thÙ 19 Trung-quÓc không th‹ Ãn-ÇÎnh ranh-gi§i miŠn lãnh-häi v§i Pháp ÇÜ®c. M¥c dù chúng ta có th‹ suy-luÆn ra ÇÜ®c các nguyên-nhân, nhÜng ª Çây chúng ta không cÀn nói Ç‰n vì không phäi là møc-Çích cûa bài này. ñi‹m chúng ta cÀn nhÃn månh là s¿ biŒn-h¶ rÃt phi-lš cûa Hoàng-Hoa.

Chúng ta không th‹ nào viŒn-c§ vì không th‹ Ãn-ÇÎnh ranh-gi§i lãnh-häi cûa m¶t quÓc-gia Ç‹ bäo quÓc-gia Çó có quyŠn sª-h»u m¶t phÀn lãnh-th° nào Çó. N‰u biŒn-luÆn theo ki‹u h† Hoàng thì chúng ta cÛng có th‹ nói ÇÜ®c r¢ng vì không th‹ Ãn-ÇÎnh ranh-gi§i ÇÜ®c nên không th‹ có s¿ nghi-ng© nào vŠ quyŠn sª-h»u cûa ViŒt-nam ª ngay chính Çåi-løc Trung-hoa, trên m¶t giäi dÃt chåy dài tØ hÒ ñ¶ng-Çình (tÌnh HÒ-nam) ª phía b¡c và tØ tÌnh TÙ-xuyên ª phía tây xuÓng t§i phÀn lãnh-th° ViŒt-nam hiŒn-tåi vì Çã có nhiŠu chÙng-c§ lÎch-sº chÙng-minh. Các nhà lãnh-Çåo CÃm-Thành nói chung và Hoàng-Hoa nói riêng nghï sao vŠ biŒn-luÆn này? Trung-quÓc có chÎu nhìn nhÆn chû-quyŠn cûa ViŒt-nam Çó không? HÖn n»a, nói theo ki‹u Hoàng-Hoa thì Trung-quÓc phäi nhìn nhÆn chû-quyŠn cûa ViŒt-nam trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa m§i Çúng vì Çã có rÃt nhiŠu chÙng-c§ lÎch-sº chÙng-minh chû-quyŠn này. Các chÙng-c§ Çó ViŒt-nam C¶ng-hòa Çã viŒn-dÅn minh-båch rÃt nhiŠu lÀn và ai muÓn cÛng có th‹ ki‹m-chÙng ÇÜ®c, chÙ không chÌ nói mù-m© nhÜ Hoàng-Hoa và các nhà lãnh-Çåo khác cûa Trung-C¶ng Çã làm.

Sau h‰t, cÛng cÀn nói thêm là trong bu°i h†p báo này Hoàng-Hoa còn cho bi‰t thêm là chính ViŒt-nam Dân-chû C¶ng-hòa næm 1958 Çã nhìn-nhÆn chû-quyŠn cûa Trung-C¶ng nhÜng vào mùa hè næm 1977 Thû-tÜ§ng ViŒt-nam Phåm-væn-ñÒng Çã phû-nhÆn s¿ nhìn-nhÆn Ãy.

2. Giác-thÜ cûa Phó Thû-tÜ§ng Trung-C¶ng ngày 23.3.1979

M¶t tuÀn sau bu°i h†p báo cûa Hoàng-Hoa, t© Nhân-dân NhÆt-báo, cÖ-quan ngôn-luÆn cûa ñäng C¶ng-sän Trung-quÓc ª B¡c-kinh, Çã Çæng-täi nguyên-væn bÙc giác-thÜ cûa Phó Thû-tÜ§ng Trung-C¶ng Lš Tiên-niŒm gºi Thû-tÜ§ng ViŒt-nam Phåm-væn-ñÒng ngày 10.6.1977 trong Çó có ghi rõ bÓi-cänh các vø tranh-chÃp biên-gi§i gi»a Trung-quÓc và ViŒt-nam theo quan-Çi‹m cûa Trung-C¶ng (70) (70) FE sÓ 6075). M¶t trong nh»ng Çi‹m nêu ra trong bÙc giác-thÜ này có liên-quan Ç‰n vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

Theo bÙc giác-thÜ, ngày 15.6.1956 m¶t thÙ-trÜªng ngoåi-giao ViŒt-nam Çã chính-thÙc nói v§i Trung-C¶ng r¢ng "ÇÙng vŠ quan-Çi‹m lÎch-sº" thì hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa "là lãnh-th° cûa Trung-quÓc." HÖn n»a, trong các væn-thÜ ngoåi-giao và tuyên-cáo ngày 14.9.1958 và 9.5.1965 chính-phû C¶ng-sän ViŒt-nam cÛng Çã chÃp-nhÆn chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo này.

Qua hai chi-ti‰t này chúng ta bi‰t thêm ÇÜ®c r¢ng m¶t luÆn-cÙ khác cûa Trung-C¶ng ÇÓi v§i vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa là chính ViŒt-nam Dân-chû C¶ng-hòa cÛng Çã nhìn-nhÆn chû-quyŠn Çó thu¶c Trung-quÓc. Có ÇiŠu Çáng ti‰c là bÙc giác-thÜ này không nói rõ tên cûa viên thÙ-trÜ©ng ngoåi-giao ViŒt-nam Çã nhìn-nhÆn chû-quyŠn cûa Trung-quÓc và ông ta Çã tuyên-bÓ nhÜ vÆy trong trÜ©ng-h®p nào, ª Çâu, ngày nào, v§i ai, và nguyên-væn l©i tuyên-bÓ Çó ra sao. HÖn n»a vì bÙc væn-thÜ ngoåi-giao và tuyên-cáo ngày 14.9.1958 và 9.5.1965 cûa ViŒt-nam Dân-chû C¶ng-hòa không hŠ ÇÜ®c công-bÓ nên chúng ta không th‹ ki‹m-chÙng nh»ng ÇiŠu bÙc giác-thÜ nêu ra xem có Çúng s¿ th¿c không hay Çã bÎ bóp méo, sºa Ç°i cho h®p v§i lÆp-luÆn hay møc-Çích cûa Trung-C¶ng.

Tuy nhiên, dù bÙc giác-thÜ có trích-dÅn ÇÙng-Ç¡n các l©i tuyên-bÓ cûa Hà-n¶i, chúng ta thÃy viŒc nhìn-nhÆn cûa Hà-n¶i không phän-änh quan-Çi‹m th¿c và lâu dài cûa nhà cÀm quyŠn Hà-n¶i, mà chÌ là nhìn-nhÆn có tính-cách giai-Çoån thôi. Th¿c vÆy, vÅn theo bÙc giác-thÜ, Phåm-væn-ñÒng Çã có lÀn giäi-thích là nh»ng l©i tuyên-cáo ûng-h¶ chû-quyŠn cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa này ÇÜ®c ÇÜa ra ch£ng qua là vì trong th©i-gian kháng-chi‰n(71) (71) Ý Phåm-væn-ñÒng nói t§i cu¶c chi‰n-tranh 1960-1975) "lë dï-nhiên là chúng tôi phäi Ç¥t viŒc chÓng Ç‰-quÓc chû-nghïa Hoa-kÿ lên trên m†i viŒc khác." VŠ giäi-thích này, Lš Tiên-niŒm Çã Çáp låi là các vÃn-ÇŠ chû-quyŠn lãnh-th° phäi ÇÜ®c cÙu-xét m¶t cách nghiêm-túc.

Ngoài ra, Lš Tiên-niŒm còn cho bi‰t là s¿ thay-Ç°i lÆp-trÜ©ng cûa Hà-n¶i Çã xäy ra vào næm 1974 và 1975 khi ViŒt-nam Çã "l®i-døng cÖ-h¶i giäi-phóng miŠn nam ViŒt-nam Ç‹ xâm-chi‰m sáu Çäo trong nhóm quÀn-Çäo Nam-sa cûa Trung-quÓc." CÛng cÀn nói thêm ª dây là bÙc giác-thÜ còn nói là thái-Ç¶ cûa Liên-sô vŠ vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Nam-sa và Tây-sa cÛng Çã thay-Ç°i vào næm 1975.

3. Phän-ÇŠ-nghÎ cûa Trung-C¶ng ngày 26.4.1979

ñ‹ trä l©i m¶t ÇŠ-nghÎ cûa Hà-n¶i nh¢m giäi-quy‰t cu¶c tranh-chÃp, ngày 26.4.1979, ThÙ-trÜªng Ngoåi-giao Trung-C¶ng Hàn NiŒm-long Çã ÇÜa ra m¶t phän-dŠ-nghÎ cûa B¡c-kinh(72) (72) FE, sÓ 6102). Trung-C¶ng ÇŠ-nghÎ là trong khi ch© Ç®i m¶t cu¶c dàn-x‰p vŠ vÃn-ÇŠ biên-giói trên cæn-bän Hòa-Ü§c Trung-Pháp(73) (73) Hàn NiŒm-long không nói rõ hòa-Ü§c nào. Có lë là hòa-Ü§c 1884 (Xem chú-thích 69 bên trên), hai nÜ§c ViŒt và Hoa nên tôn-tr†ng ranh-gi§i Çã ÇÜ®c Çôi bên ÇÒng-lòng thÕa-thuÆn næm 1957 là lãnh-häi nên ÇÜ®c hoåch-ÇÎnh m¶t cách công-b¢ng và h®p-lš theo các nguyên-t¡c hiŒn-tåi cûa luÆt quÓc-t‰ và ViŒt-nam phäi "quay trª låi lÆp-trÜ©ng trÜ§c."

Ÿ Çây chúng ta không cÀn nói t§i ÇŠ-nghÎ dàn-x‰p vÃn-ÇŠ biên-gi§i ViŒt-Hoa trên cæn-bän Hoà-Ü§c Pháp-Hoa mà chÌ bàn t§i vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa. VŠ Çi‹m này, chúng ta nhÆn thÃy có s¿ mâu-thuÅn và phi-lš trong luÆn-cÙ cûa Trung-C¶ng. Trung-C¶ng m¶t m¥t chû-trÜÖng giäi-quy‰t vÃn-ÇŠ ranh-gi§i lãnh-häi, hay nói cách khác là chû-quyŠn lãnh-hãi, m¶t cách công-b¢ng và h®p-lš theo các nguyên-t¡c hiŒn-tåi cûa luÆt quÓc-t‰, nhÜng m¥t khác låi Çòi ViŒt-nam phäi quay trª låi lÆp-trÜ©ng trÜ§c, tÙc là phäi công-nhÆn chû-quyŠn cûa Trung-C¶ng trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

M¶t trong nh»ng nguyên-t¡c cæn-bän và sÖ-Ç£ng cûa viŒc giäi-quy‰t m¶t tranh-chÃp, m¶t mâu-thuÅn hay m¶t xung-Ç¶t nào, dù là ª trên lãnh-v¿c quÓc-gia hay trong lãnh-v¿c quÓc-t‰, là hai bên ÇÜÖng-tranh phäi gi» nguyên hiŒn-trång vào lúc ÇÜa viŒc tranh-chÃp, mâu-thuÅn hay xung-Ç¶t ra giäi-quy‰t. ñÓi-tÜ®ng cûa s¿ giäi-quy‰t ª Çây là s¿ bÃt-ÇÒng, nó là nguyên-nhân hay nguyên-Ç¶ng-l¿c cûa s¿ tranh-chÃp, mâu-thuÅn hay xung-Ç¶t. N‰u m¶t bên ÇÜÖng-tranh bÎ b¡t-bu¶c phäi công-nhÆn trÜ§c quan-Çi‹m hay Çòi hÕi cûa bên kia trÜ§c khi cu¶c tranh-chÃp, mâu-thuÅn hay xung-Ç¶t ÇÜ®c mang ra giäi-quy‰t thì s¿ giäi-quy‰t không còn ÇÓi-tÜ®ng n»a. N‰u có giäi-quy‰t thì ch£ng qua chÌ là làm m¶t viŒc thØa. HÖn n»a, giäi-quy‰t theo ki‹u này thì Çâu có công-b¢ng và h®p-lš n»a?

Sª-dï Trung-C¶ng Çòi-hÕi m¶t cách phi-lš và mâu-thuÅn nhÜ vÆy có lë là vì Trung-C¶ng bi‰t r¢ng n‰u áp-døng m¶t cách ÇÙng-Ç¡n, công-b¢ng và h®p-lš các nguyên-t¡c cûa luÆt quÓc-t‰ ÇÓi v§i vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa thì Trung-C¶ng së bÎ thua do lë Trung-C¶ng, và cä ñài-loan n»a, không th‹ nào chÙng-minh m¶t cách ÇÙng-Ç¡n, thành-th¿c và phi-chính-trÎ ÇÜ®c là chû-quyŠn Çó thu¶c vŠ Trung-quÓc. ñÃy là chÜa k‹ m¶t nguyên-nhân khác là Trung-C¶ng bi‰t r¢ng khi Çó ViŒt-nam, vÓn bÎ cô-lÆp trên trÜ©ng quÓc-t‰, vÅn cÀn Ç‰n s¿ giúp-Ç« và chÓng lÜng cûa Trung-C¶ng nên dù Çòi-hÕi cûa Trung-C¶ng có phi-lš và mâu-thuÅn th‰ nào Çi chæng n»a, ViŒt-nam cÛng së b¡t-bu¶c phäi chÎu theo.

4. Tuyên-bÓ tháng 9/1983

Vào ÇŒ tam tam-cá-nguyŒt 1983, trong m¶t bu°i h†p báo hàng tuÀn tåi B¡c-kinh(74) (74 TÜ©ng-thuÆt trong báo BEIJING REVIEW (tên vi‰t theo phÜÖng-pháp phan-âm tÙc pinyin cûa Trung-C¶ng), tÆp 26, sÓ 39, ngày 26.9.1983, tr. 8), phát-ngôn-viên b¶ Ngoåi-giao Trung-C¶ng là Qi Huaiyuan Çã cho hay là gÀn Çây có quân-lính ngoåi-quÓc chi‰m-Çóng bÃt-h®p-pháp ám-tiêu Danwan (75) (75 Tên ViŒt-nam là ñá Hoa-lau và tên Anh-ng» Swallow Reef) và n¶t vài quÓc-gia Çã liên-ti‰p Çòi chû-quyŠn lãnh-th° trên m¶t vài hòn Çäo và ám-tiêu thu¶c nhóm quÀn-Çäo Nam-sa. Vì vÆy, ông nh¡c låi lÆp-trÜ©ng cÓ-h»u cûa Trung-C¶ng là chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên quÀn-Çäo Nam-sa ª Nam-häi không th‹ Ç‹ cho bÃt cÙ nÜ§c nào vi-phåm, vì bÃt cÙ lš-do gì hay b¢ng bÃt cÙ cách nào. ñoån ông nói thêm là:

"B¶ Ngoåi-giao nÜ§c C¶ng-hòa Nhân-dân Trung-hoa nh¡c låi là Trung-quÓc có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ trên quÀn-Çäo Nam-sa cùng các häi-khu lân-cÆn, và các tài-nguyên thiên-nhiên ª nh»ng vùng này thu¶c vŠ Trung-quÓc."

Tuy l©i tuyên-bÓ trên không có gì m§i lå nhÜng chúng ta thÃy Trung-C¶ng Çã càng ngày càng Ç‹ l¶ rõ lš-do Trung-quÓc cÓ Çòi chû-quyŠn trên quÀn-Çäo TrÜ©ng-sa, cÛng nhÜ quÀn-Çäo Hoàng-sa: Çó là kho tài-nguyên thiên-nhiên, hay nói cho Çúng hÖn là nh»ng túi dÀu, ª vùng này. Vì vÆy, trong lÀn tuyên-bÓ này, Trung-C¶ng Çã nhÃn månh b¢ng cách thêm câu "các tài-nguyên thiên-nhiên ª nh»ng vùng này thu¶c vŠ Trung-quÓc" sau khi nói vŠ chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ cûa Trung-quÓc trên quÀn-Çäo và nh»ng häi-khu lân-cÆn.

HÖn n»a, trong khi nh»ng tuyên-bÓ trÜ§c chÌ nói Ç‰n tính-cách bÃt-h®p-pháp cûa viŒc bÃt cÙ quÓc-gia nào khác chi‰m Çóng hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa thôi, lÀn này Qi Huaiyuan còn nói Ç‰n tính-cách bÃt-h®p-pháp và không th‹ chÃp-nhÆn cûa s¿ khai-thác các tài-nguyên thiên-nhiên ª Çây cùng nh»ng hoåt-Ç¶ng khác n»a.

"ViŒc bÃt cÙ m¶t quÓc-gia nào khác chi‰m Çóng bÃt cÙ m¶t hòn Çäo nào trong quÀn-Çäo Nam-sa và khai-thác cÛng nhÜ các hoåt-Ç¶ng khác ª nh»ng vùng này là viŒc làm bÃt-h®p-pháp và không th‹ chÃp-nhÆn ÇÜ®c."

K‰t-luÆn

Qua viŒc nghiên-cÙu các l©i tuyên-bÓ cûa hai chính-phû B¡c-kinh và ñài-b¡c liên-quan Ç‰n vÃn-ÇŠ chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa tØ næm 1951 Ç‰n nay, chúng ta nhÆn thÃy r¢ng cä hai chính-phû này có luÆn-cÙ vu-vÖ, mÖ-hÒ và võ-Çoán. H† chÌ nói Çi nói låi nhiŠu lÀn là Trung-quÓc có chû-quyŠn bÃt-khä tranh-nghÎ hay chû-quyŠn h®p-pháp và chû-quyŠn Çó có tØ xa-xÜa l¡m rÒi, nhÜng låi không ÇÜa ra ÇÜ®c m¶t b¢ng-chÙng cø-th‹ nào, cæn-cÙ vào các tiêu-chuÄn lÎch-sº, ÇÎa-lš hay luÆt quÓc-t‰, Ç‹ chÙng-minh là chû-quyŠn Çó thu¶c vŠ Trung-quÓc. Vì vÆy nh»ng luÆn-cÙ Çó hoàn-toàn không có tính-cách thuy‰t-phøc, dù là ÇÓi v§i nh»ng ngÜ©i ÇÍ tính nhÃt. Cái lÀm l§n nhÃt cûa cä B¡c-kinh lÅn ñài-b¡c là cÙ làm nhÜ chû-quyŠn Çó là vÃn-ÇŠ ÇÜÖng-nhiên, không cÀn biŒn-minh. Sª-dï chúng tôi bäo là sai-lÀm là bªi vì khi có s¿ tranh-chÃp vŠ m¶t quyŠn nào ÇÓi v§i vÆt nào, các phe ÇÜÖng-tranh ít nhÃt cÛng phäi ÇÜa ra các b¢ng-c§ cÀn-thi‰t Ç‹ chÙng-minh quyŠn sª-h»u cûa mình ÇÓi v§i vÆt tranh-chÃp ngõ hÀu có th‹ thuy‰t-phøc nh»ng ngÜ©i ngoåi-cu¶c. ViŒc không chÙng-minh quyŠn sª-h»u này có th‹ khi‰n cho ngÜ©i ngoåi-cu¶c nghï r¢ng s¿ th¿c thì phe không ÇÜa ra b¢ng-chÙng không hŠ có quyŠn sª-h»u, mà hành-Ç¶ng Çòi chû-quyŠn chÌ là vì do lòng tham muÓn chi‰m-Çoåt vÆt cûa ngÜ©i khác.

Ngoài ra, cä B¡c-kinh lÅn ñài-b¡c Çã có hành-vi bÃt-h®p-pháp là cÓ tình coi viŒc giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän Çóng ª hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa næm 1946 là Trung-quÓc Çã thu-hÒi hai quÀn-Çäo này Ç‹ rÒi vin vào Çó h† tuyên-bÓ chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo, m¥c dù các quÓc-gia ÇÒng-minh trong trÆn Th‰-chi‰n thÙ II chÌ quy‰t-ÇÎnh giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän Çóng ª Çây thôi chÙ không hŠ quy‰t-ÇÎnh qui-hoàn hai quÀn-Çäo này cho Trung-quÓc. Ngay cä trong Hoà-Ü§c C¿u-kim-sÖn næm 1951 NhÆt-bän cÛng không hŠ tuyên-bÓ hay nhìn-nhÆn qui-hoàn Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa cho Trung-quÓc. Lš-do này rÃt dÍ hi‹u: các nÜ§c ÇÒng-minh trong Th‰-chi‰n thÙ II cûng nhÜ NhÆt-bän ÇŠu bi‰t r¢ng hai quÀn-Çäo này không phäi là phÀn lãnh-th° cûa Trung-quÓc. Hành-vi bÃt-h®p-pháp này có hÆu-quä rÃt tai-håi là nhiŠu ngÜ©i ngoåi-quÓc không nghiên-cÙu kÏ và chÌ d¿a vào các tuyên-bÓ cûa B¡c-kinh hay ñài-loan Çã m¥c-nhiên nhìn-nhÆn chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa. Các tài-liŒu do ngÜ©i ngoåi-quÓc vi‰t vŠ vÃn-ÇŠ này Çã cho thÃy rõ hÆu-quä tai-håi Çó. RÃt hi‰m, n‰u không th‹ nói quä-quy‰t ÇÜ®c là không có, tài-liŒu do ngÜ©i ngoåi-quÓc biên-soån hay vi‰t Çã tham-chi‰u các tài-liŒu cûa ViŒt-nam chÙng-minh chû-quyŠn ÇÓi v§i Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa th¿c s¿ thu¶c vŠ ViŒt-nam, mà chÌ tham-chi‰u tài-liŒu cûa Trung-quÓc, cä quÓc-gia lÅn c¶ng-sän, thôi.

Ngay cä viŒc giäi-gi§i do QuÓc-quân Trung-hoa th¿c-hiŒn næm 1946 cÛng là hành-vi không h®p-pháp nÓt. M¶t m¥t, qua hiŒp-Ü§c kš v§i Pháp ngày 28.2.1946 Trung-hoa Dân-quÓc Çã chuy‹n-nhÜ®ng viŒc giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän ª b¡c vï-tuy‰n thÙ 16 cho Pháp nhÜng m¥t khác cuÓi næm 1946 låi cho quân Ç‰n giäi-gi§i quân-Ç¶i NhÆt-bän ch£ng nh»ng ª Hoàng-sa mà còn ª cä TrÜ©ng-sa n»a, Ç‹ sau này vÎn vào hành-Ç¶ng Çó cä hai chính-phû B¡c-kinh và ñài-b¡c coi là Trung-quÓc Çã ti‰p-thu và có chû-quyŠn trên hai quÀn-Çäo này. NhÜ vÆy, n‰u áp-døng riêng luÆt quÓc-t‰ theo yêu-sách cûa Trung-C¶ng không thôi chúng ta thÃy là Trung-quÓc cÛng không có tÜ-cách pháp-ÇÎnh làm chû hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa.

Nói tóm låi, luÆn-cÙ chính-thÙc cûa hai chính-phû Trung-C¶ng và ñài-loan không có sÙc thuy‰t-phøc ÇÜ®c ai vŠ chû-quyŠn cûa Trung-quÓc trên hai quÀn-Çäo Hoàng-sa và TrÜ©ng-sa vì Çã không ÇÜa ra ÇÜ®c m¶t b¢ng-chÙng nào và låi d¿a vào hành-vi bÃt-h®p-pháp.

Tå-quÓc-TuÃn